geen
Aandachtsveld I: Aanbod Voorschoolse Educatie(VE)
Peuterwerk richt zich op de eigenheid van élk kind en stimuleert met behulp van programma’s en methodieken ieder kind in zijn/haar ontwikkeling. Ontwikkeling wordt daarin breed opgevat en omvat zowel de lichamelijke en motorische ontwikkeling, de sociaal-emotionele ontwikkeling, de cognitieve en creatieve ontwikkeling, de taalontwikkeling en het ontwikkelen van zelfstandigheid. Hierbij vormt de doorgaande ontwikkellijn van peuter naar kleuter een belangrijke leidraad. Spelend leren vormt de basis voor het pedagogisch- en educatief handelen in ons werk. Alle zeven locaties zijn dan ook ‘VVE-locaties’ waar VVE-gecertificeerde medewerkers werkzaam zijn. Vanuit het belang dat we hechten aan ouderbetrokkenheid is er ook een (VVE) ouderbeleid opgesteld. De uitvoering daarvan is beschreven in het pedagogisch werkplan van de locaties. Ouders worden op de hoogte gehouden via nieuwsbrieven en berichten met foto’s in het Ouderportaal. Ook vragen we ouders om materialen aan te leveren voor thema’s waar we aan werken.
De groepen kennen een maximale grootte van 16 peuters. Op elke groep zijn 2 pedagogische medewerkers aanwezig. Op sommige plekken aangevuld met een vrijwilliger of stagiaire. Op deze manier kan ook op reguliere groepen extra aandacht worden gegeven aan kinderen die een achterstand hebben in hun ontwikkeling. Op locaties met acht peuters geldt dat er 1 pedagogisch medewerker aanwezig is met een vrijwilliger. Het zou wenselijk zijn als er naast de twee professionele krachten op de reguliere groepen nog een vrijwilliger ingezet kan worden, zodat er extra ondersteuning geboden kan worden aan zorgkinderen. We streven ernaar dit te realiseren, maar het vinden van vrijwilligers met voldoende VE-competenties die zich hier structureel voor kunnen inzetten, blijkt uitdagend.
Doelgroepkinderen ≥16 uur per week
De doelgroepkinderen op de locaties Drie Turven Hoog en Peuterpalet worden twee dagdelen opgevangen in reguliere gemengde groepen en twee dagdelen in kleine, specifieke VVE-groepen waar ze herhalingsactiviteiten krijgen aangeboden. Het voordeel van de gemengde groepen is dat kinderen met een achterstand in de ontwikkeling zich kunnen optrekken aan kinderen die een ‘normale’ ontwikkeling doorlopen. Ook leren ze om te functioneren in een grotere groep met meer prikkels en dynamiek. Het voordeel van de kleine VVE-groepen is dat de pedagogisch medewerker meer tijd en aandacht heeft voor de individuele ontwikkeling van de doelgroep peuter. De groepen zijn daarnaast rustiger en er zijn minder prikkels. Door de doelgroeppeuters in een week beide groepen aan te bieden, geven we ze het beste van beide werelden. Op de Peuterkorf en het Hummeltjeshonk bestond de mogelijkheid om doelgroeppeuters nog een extra reguliere groep aan te bieden. Deze doelgroep peuters kwamen dan ook 16 uur naar de opvang.
Peuters afkomstig uit het AZC in Musselkanaal kregen 16 uur opvang aangeboden, verdeeld over 4 dagdelen.
Op plaatsen met maar één reguliere groep en relatief weinig doelgroeppeuters kon aan de kinderen met een indicatie een extra plek op een reguliere groep op een andere locatie worden aangeboden. Hierdoor konden we toch aan de ontwikkelingsbehoefte van de peuter tegemoet komen en de volledige 16 uur VVE bieden. In 2023 hebben 138 VVE-peuters gebruik gemaakt van deze 16 uur opvang.
Differentiatie per locatie
Het Krekeltje
Op peuteropvang het Krekeltje waren in 2023 vrij constant acht peuters. Wat opvalt is dat we op Krekeltje meer doelgroeppeuters hebben verwelkomd. Vijf van deze doelgroeppeuters gingen nog twee dagdelen per week naar de Peuterkorf in Onstwedde. Op deze manier kunnen we hen ook 16 uur per week opvang bieden. Eén peuter hebben we moeten doorverwijzen naar KDC de Dolfijn omdat deze peuter meer nodig had dan de peuteropvang kon bieden. De aanmeldingen voor de dreumesgroep liepen terug, zodat we genoodzaakt waren te stoppen met deze groep bij het Krekeltje. Als er hiervoor nieuwe dreumesen worden aangemeld, dan verwijzen we ze door naar de Peuterkorf in Onstwedde. Zo blijven we zicht houden op onze toekomstige peuters.
Een groot succes is de wekelijkse gymles die de peuters krijgen van plaatselijk gymvereniging ‘Voorwaarts’. Met peutergym oefent de peuter zijn/haar motoriek en maakt het contact met andere kinderen en kennis met sporten. Doordat de kinderen meer beweging krijgen, zijn ze vaak gezonder en hebben ze minder kans op overgewicht. Andere effecten zijn dat de peuters leren op hun beurt te wachten, weerbaarder worden en meer zelfvertrouwen krijgen. Mooi dat dit zo kan!
De Peuterkorf
Bij de Peuterkorf in Onstwedde hebben de beide groepen voortdurend vol gezeten. Hierdoor moesten enkele peuters wat langer op de wachtlijst blijven staan. De frequent volle bezetting van beide groepen wordt mede veroorzaakt door de groei van het aantal peuters in de doelgroep bij het Krekeltje in Alteveer. Op deze manier konden we ook de doelgroeppeuters van het Krekeltje twee extra dagdelen blijven aanbieden.
Het Beudeltje
Ook bij het Beudeltje in Mussel is de bezetting vrij constant met 16 peuters. In deze groep konden we de peuters die 2,5 jaar werden van de wachtlijst nog plaatsen. Ook de dreumesgroep wordt goed bezocht, wat de peuteropvang voor het komende jaar verzekert van haar voortbestaan.
In juni zijn we ook gestart met wekelijkse gymlessen voor de peuters in de plaatselijke gymzaal. Dit initiatief werd opgepakt door de buurtsportcoach van Welstad.
Drie Turven Hoog
Drie Turven Hoog heeft na de zomervakantie een kleine terugloop van het aantal peuters. Er zijn drie reguliere groepen van maximaal zestien peuters en twee kleine VVE-groepen van maximaal acht peuters. De doelgroeppeuters gaan naast de twee dagdelen op de reguliere groep ook twee dagdelen naar de kleine VVE-groep. Na de zomervakantie hebben we van groep Puk, waar de peuters uit het AZC ook naar toe gaan, een halve groep gemaakt met een pedagogisch medewerker en een vrijwilliger. De doelgroeppeuters gaan naast de twee dagdelen op de reguliere groep ook nog twee dagdelen naar de kleine VVE-groep. Hier krijgen ze herhalingsactiviteiten aangeboden. Omdat de groep niet zo groot is er meer aandacht voor het individuele kind en zijn er minder prikkels.
De peuters van Drie Turven Hoog gaan wekelijks gymmen in de sporthal. Dit is een samenwerking met de plaatselijke gymvereniging MSK. Zowel de peuters als de medewerkers zijn hier erg enthousiast over. Zeker in een tijd waarin bewegen voor kinderen minder vanzelfsprekend is dan vroeger is zo’n vast moment in de week een goede investering.
AZC
Op Drie Turven Hoog wisselt de omvang van de groep peuters die vanuit het AZC komt sterk. Na de meivakantie hadden we geen peuters meer uit het AZC. Dit kwam doordat er maar weinig gezinnen met kinderen meer in het AZC verbleven. In juli vond er een overleg plaats tussen de gemeente, medewerkers van het COA en de teamleider van het Peuterwerk. De medewerkers van het COA bevestigden dat er veel Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV's) waren binnengekomen, maar weinig gezinnen. Na de zomervakantie kwamen er weer gezinnen aan en kregen we opnieuw aanmeldingen van peuters uit het AZC. De peuters worden vier ochtenden in de week gebracht door vrijwilligers uit het AZC met een bakfiets. Pedagogisch medewerkers bezoeken regelmatig het AZC om contacten met ouders en medewerkers te onderhouden. Nieuwe ouders worden bezocht en via foto’s laten we zien wat er op de peuteropvang wordt gedaan. De medewerkers hebben contact met basisschool Wereldwijs en doen een ‘warme overdracht’ wanneer een peuter doorstroomt naar deze school.
De Schakel
Een aandachtsgebied blijft de peuteropvang De Schakel in Cereswijk. In 2023 kwam hier slechts één nieuwe aanmelding binnen. Tegen eind december waren er nog vier peuters over, waarvan er twee in april 2024 vier jaar worden. Met slechts twee peuters is er geen sprake meer van een optimaal pedagogisch klimaat, en moeten we overwegen of De Schakel nog open moet blijven voor een reguliere groep.
VVE+
Op de Schakel zijn we in november een VVE+ groep gestart. VVE+ is een Voorschoolse en vroegschoolse educatievorm voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Deze peuters hebben naast een VVE-indicatie ook andere uitdagingen in hun ontwikkeling. In veel gevallen hebben deze kinderen een gemiddeld niveau, maar het zijn voornamelijk hun gedragsuitdagingen en de vele prikkels in de omgeving die hun ontwikkeling belemmeren. De focus ligt hierbij dan ook op het individuele kind. Door te werken met kleine groepen en de inzet van twee professionele krachten van zowel Peuterwerk als Elker jeugdhulp en onderwijs met expertise in gedragsproblematiek, kunnen we deze kinderen de ruimte geven die ze nodig hebben om zich te ontwikkelen. Hierbij worden zij ondersteund door een gedragswetenschapper van Elker. Hierdoor ontstaat er weer zicht op aansluiting bij het reguliere basisonderwijs. Door vroegtijdig te anticiperen op de behoeften van elk kind en passende interventies toe te passen, versterken we de kansengelijkheid en zorgen we voor een goede start voor ieder kind.
Peuterpalet
Bij het Peuterpalet was de bezetting het hele jaar door vrij constant. Er zijn vier kleine VVE-groepen met plek voor maximaal acht doelgroepkinderen. Zij krijgen hier twee dagdelen per week opvang aangeboden. Daarnaast gaan ze nog twee dagdelen naar een reguliere groep met maximaal 16 peuters.
We signaleren dat er steeds meer doelgroeppeuters met een VVE-indicatie worden aangemeld. Dit heeft tot gevolg dat zowel de vier reguliere groepen als de vier kleine VVE-groepen constant vol zitten.
Hummeltjeshonk
In Hummeltjeshonk in Stadskanaal Noord hebben we een aanzienlijke groei waargenomen. Het aantal aanmeldingen van doelgroepkinderen is toegenomen, waardoor beide groepen voortdurend vol zitten en peuters langer op de wachtlijst staan. Om aan de vraag te voldoen, worden de doelgroepkinderen verdeeld over twee reguliere groepen, waardoor we in totaal 16 uur opvang kunnen aanbieden. Er wordt overwogen om een extra groep te openen, maar het personeelstekort vormt een uitdaging. Het vinden, volgens een wettelijke eis, van een volledig gekwalificeerde VVE-gecertificeerde medewerker is lastig.
Aandachtsveld II Ouderbetrokkenheid
Stichting Peuterwerk vindt ouderbetrokkenheid belangrijk en daarom is er een (VVE) ouderbeleid opgesteld. De concrete uitvoering van het ouderbeleid is beschreven in het pedagogisch werkplan van de locaties. In de praktijk betekent dit dat op alle peuteropvang locaties ouders worden betrokken bij Peuterwerk en de ontwikkeling van hun peuter. In de periode dat een kind op de opvang komt wordt tenminste drie keer met ouders gesproken over de ontwikkeling van hun kind. Met 2,8 jaar wordt het welbevinden en betrokkenheid besproken en met 3 en 4 jaar de algehele ontwikkeling.
Ouders worden op de hoogte gehouden via nieuwsbrieven en berichten met foto’s in het Ouderportaal. Ook wordt ouders gevraagd om materialen aan te leveren voor thema’s. Voorbeelden hiervan zijn thema’s als: muziek, kunst, Sinterklaas en Kerst, restaurant, vervoer. Ter afsluiting van het schooljaar zijn er samen met ouders weer leuke activiteiten georganiseerd.
Ook de grootouders hebben op onze locaties bij hun kleinkinderen gekeken. In de Peuterkorf en het Krekeltje zijn 43 grootouders op bezoek geweest.
Binnen Peuterwerk stimuleren we ouderbetrokkenheid ook door het doen van huisbezoeken, het inzetten van Boekenpret of een programma als VVE thuis.
Huisbezoeken
De ouders van kinderen die drie maanden op de peuteropvang zitten, worden thuis bezocht. Tijdens dit gesprek wordt het welbevinden en de betrokkenheid van het kind op de peuteropvang besproken. We hechten veel waarde aan deze huisbezoeken. Medewerkers krijgen beeld bij de leefomgeving van het kind en kunnen daardoor bepaald gedrag beter begrijpen. Vooral in een multiculturele samenleving als de onze is dit een belangrijk aspect. De contacten van de pedagogisch medewerkers met de ouders in hun eigen omgeving versterken de band. Als ouders zich veilig voelen bij een medewerker zullen ze vraagstukken rondom opvoeden en opgroeien sneller bespreekbaar maken. Een snellere doorverwijzing naar ondersteuning of hulp wordt hierdoor (indien nodig) mogelijk. Als dat nodig is leggen de pedagogisch medewerkers ook tussentijds huisbezoeken af.
Armoedebestrijding
Steeds meer gezinnen zitten financieel in een lastige situaties, waardoor het steeds moeilijker om de dagelijkse basisbehoeften te vervullen. Hier is aandacht voor op de peuteropvanglocaties. Er is ruimte vrijgemaakt in de locaties waar ouders kinderkleding, luiers of speelgoed neer kunnen leggen die zij niet meer nodig hebben en waar andere ouders nog dankbaar gebruik van kunnen maken. Door zelf iets in de kast te leggen is de drempel laag om er ook iets uit te halen.
We vinden het belangrijk dat alle kinderen dezelfde kansen krijgen om mee te kunnen doen met hun leeftijdgenootjes. Als de financiële middelen van ouders niet toereikend zijn om hun peuter naar de peuteropvang te doen kunnen ze een beroep doen op de Stichting Leergeld. Bij de Stichting Leergeld kunnen ouders hulp aanvragen voor activiteiten op het gebied van onderwijs, sport, cultuur en welzijn. Het afgelopen jaar hebben elf ouders gebruik gemaakt van Stichting leergeld.
Letterpret
Letterpret wordt ingezet om de taalontwikkeling te stimuleren en achterstanden te voorkomen bij jonge kinderen. Letterpret is gericht op autochtone én allochtone gezinnen waar weinig aandacht is voor (voor)lezen. Thuis voorgelezen worden vergroot de woordenschat van de peuter, het draagt bij aan taalbegrip, bevordert het concentratievermogen en stimuleert de sociaal-emotionele vaardigheden. Daarnaast vinden kinderen het fijn om samen met hun ouders te genieten van een verhaal.
Omdat het niet meer mogelijk was om voor het uitlenen een wisselcollectie te halen uit de plaatselijke bibliotheek, hebben we besloten om zelf de uitleen ter hand te nemen door boeken aan te schaffen. De verschillende opvanglocaties lenen uit deze wisselcollectie. Alle peuters krijgen wekelijks een boekje mee naar huis dat thuis kan worden voorgelezen. Ze zoeken dit boekje samen met een 'uitleenouder' uit.
Ook de logeerbeer gaat af en toe met een peuter mee naar huis. Als de beer weer terug komt op de opvang worden de belevenissen met de peuter besproken.
VVE Thuis/Speel Thuis
Op vier locaties, Drie Turven Hoog, Krekeltje, Peuterpalet, Peuterkorf wordt VVE Thuis aangeboden. Het afgelopen jaar zijn meerdere themabijeenkomsten georganiseerd waar 30 ouders op af zijn gekomen. Thema's die aan bod kwamen, zijn: 'Dieren', 'zelf doen', 'spelen', 'herfst' en 'winter'.
VVE Thuis is een landelijk programma voor ouders met jonge kinderen die deelnemen aan voor- en vroegschoolse educatie. De activiteiten van VVE Thuis sluiten aan bij de VVE-programma’s van de peuteropvang. Hierdoor komen woorden, begrippen en andere leerontwikkelingen zowel op de peuteropvang als thuis aan de orde. Ouders leren hoe ze hun kind kunnen stimuleren en ondersteunen in zijn of haar ontwikkeling. Op deze manier wordt de ouderbetrokkenheid bij de educatie van het kind vergroot. Het niveau van de peuter wordt daardoor hoger, wat een positief effect op de ouders heeft. Zo verbind je de leefwerelden van school en thuis heel mooi met elkaar.
Alle ouders kunnen meedoen aan dit project. Voorwaarde is wel dat ouders waarvan het kind een indicatie heeft voor éxtra dagdelen peuteropvang, voorrang hebben.
We signaleren dat veel ouders de term VVE associëren met kinderen die extra aandacht nodig hebben en dat dit stigmatiserend werkt. We hebben het product VVE Thuis dan ook een nieuwe naam gegeven: ‘Speel Thuis’. Iedereen die het leuk vindt en graag thuis iets met zijn/haar kind wil doen mag meedoen. De bijeenkomsten worden geleid door de intern begeleider. De intern begeleider geeft tekst en uitleg over de activiteiten en werkbladen die thuis met de kinderen kunnen worden uitgevoerd/gemaakt. In de praktijk blijkt dat ouders ook hulp- en opvoedinsgvragen stellen, waarbij ze hun eigen ervaringen delen. Dit leidt tot waardevolle verbindingen.
Bij Drie Turven Hoog en Peuterpalet was er de toevoeging van een gezinscoach van Welstad, in de hoop dat er sneller ingespeeld kon worden op (complexe) hulpvragen van ouders. Echter, slechts weinig ouders maakten hier tijdens de bijeenkomsten gebruik van, wat aangeeft dat er een vertrouwensrelatie moet zijn voordat ouders om hulp durven te vragen. Desondanks heeft de intern begeleider twee gezinnen aangemeld voor ondersteuning in de opvoeding. Vanwege de ontstane vertrouwensrelatie heeft de pedagogisch coach na de zomervakantie deze rol op zich genomen.
Ontwikkeling
Afgelopen jaar hebben we onderzocht of we onze samenwerking met sociaal werkorganisatie Welstad verder kunnen verdiepen. Dankzij de nauwe banden die pedagogisch medewerkers hebben met ouders, kunnen zij problemen in de gezinssituatie sneller opmerken en is het mogelijk om passende hulp in te zetten. Naast hun reguliere taken in de peuteropvang worden pedagogisch medewerkers ook ingezet voor ondersteuning in de thuissituatie, als dit nodig is. We streven ernaar om dit nog verder uit te breiden. Het is echter essentieel om goed te evalueren wat wel en niet werkt. Pedagogisch medewerkers kunnen uitstekend ingezet worden om enkelvoudige opvoedingsvragen te beantwoorden bij hun mentorkinderen. Vertrouwen en een veilig gevoel van ouders bij de pedagogisch medewerker is hierin een factor van onschatbare waarde.
De pedagogisch medewerker die ook in gezinnen wordt ingezet, heeft besloten om volledig over te stappen naar Welstad als gezinsondersteuner. Het combineren van werkzaamheden bij twee verschillende organisaties vergde te veel tijd en energie, en zij kwam tot de conclusie dat zij in beide functies niet in staat was om de taken naar tevredenheid uit te voeren.
