Feiten en cijfers
Aandachtsveld I: Aanbod Voorschoolse Educatie(VE)
Stichting Peuterwerk richt zich op de unieke behoeften van elk kind en stimuleert diens ontwikkeling met behulp van diverse programma’s en methodieken. Ontwikkeling wordt in brede zin opgevat, waarbij aandacht wordt besteed aan de lichamelijke en motorische ontwikkeling, sociaal-emotionele groei, cognitieve en creatieve ontwikkeling, taalontwikkeling en de ontwikkeling van zelfstandigheid. De doorgaande lijn van peuter naar kleuter vormt hierbij een belangrijke leidraad. Spelend leren is de basis voor ons pedagogisch en educatief handelen. Alle zeven locaties zijn dan ook VVE-gecertificeerd, waar pedagogisch medewerkers met de benodigde VVE-kwalificaties werken.
Vanuit het belang van ouderbetrokkenheid is er een specifiek (VVE) ouderbeleid opgesteld. De uitvoering van dit beleid is vastgelegd in het pedagogisch werkplan van de locaties. Ouders worden op de hoogte gehouden via nieuwsbrieven en berichten met foto’s in het Ouderportaal. Daarnaast vragen wij ouders om materialen aan te leveren die passen bij de thema’s die we behandelen.
Bij Stichting Peuterwerk organiseren we op iedere locatie regelmatig ouderavonden, waarin we onderwerpen behandelen die op dat moment relevant zijn of naar voren komen vanuit de Oudercommissies, zoals gezonde voeding, EHBO voor thuis en logopedie. Ondanks de waarde van deze avonden, merken we dat de opkomst vaak lager is dan gewenst.
Om de ouderbetrokkenheid te vergroten, hebben we besloten om met alle locaties samen een jaarlijkse ouder-kindmiddag te organiseren. Deze middag biedt een combinatie van educatieve en informatieve onderdelen voor de ouders evenals een aantal leuke en interactieve activiteiten voor de kinderen en ouders. Hiermee krijgen ouders de gelegenheid om elkaar te ontmoeten en samen met elkaar en de kinderen plezier te hebben. Ook hebben we de JOGG regisseur vanuit Welstad hierin betrokken om te kijken wat vanuit daar een mooie toevoeging kan zijn.
De groepen kennen een maximale grootte van 16 peuters, waarbij altijd twee pedagogisch medewerkers aanwezig zijn. Afhankelijk van de locatie wordt dit team soms aangevuld met een vrijwilliger of stagiaire. Dit biedt de mogelijkheid om extra aandacht te geven aan kinderen die mogelijk een achterstand in hun ontwikkeling hebben. Op locaties met acht peuters is er één pedagogisch medewerker in combinatie met een vrijwilliger of stagiaire.
Hoewel wij streven naar een extra vrijwilliger op de reguliere groepen, zodat er extra ondersteuning kan worden geboden aan zorgkinderen, blijkt het vinden van vrijwilligers met de benodigde VVE-competenties die zich structureel kunnen inzetten een uitdaging. We blijven echter werken aan het realiseren van deze extra ondersteuning om de kwaliteit van de opvang en educatie verder te verbeteren.
Doelgroepkinderen ≥16 uur per week
De doelgroepkinderen op de locaties Drie Turven Hoog en Peuterpalet worden gedurende de week in twee groepsstructuren opgevangen. Twee dagdelen worden zij geplaatst in reguliere gemengde groepen, en twee dagdelen in specifieke VVE-groepen, waar zij herhalingsactiviteiten aangeboden krijgen. Het voordeel van de gemengde groepen is dat kinderen met een ontwikkelingsachterstand de mogelijkheid krijgen om zich te spiegelen aan leeftijdsgenoten die een meer gangbare ontwikkelingslijn volgen. Dit stimuleert niet alleen hun ontwikkeling, maar helpt hen ook om te leren functioneren in een grotere groep met meer prikkels en dynamiek en bereidt hen voor op het onderwijs.
De kleine VVE-groepen bieden een andere meerwaarde: hier kan de pedagogisch medewerker meer tijd en aandacht besteden aan de individuele ontwikkeling van de doelgroeppeuters. Deze groepen zijn rustiger en er zijn minder prikkels, wat een meer gerichte en persoonlijke begeleiding mogelijk maakt. Door de doelgroeppeuters beide groepsvormen aan te bieden, combineren we de voordelen van beide werelden en creëren we een optimale leeromgeving.
Daarnaast bestond op de locaties Peuterkorf en Hummeltjeshonk de mogelijkheid om doelgroeppeuters nog een extra reguliere groep aan te bieden, zodat zij 16 uur per week naar de opvang gingen. Deze aanpak zorgt ervoor dat de kinderen de benodigde zorg en ondersteuning krijgen, in een balans tussen rust en dynamiek, afgestemd op hun specifieke ontwikkelingsbehoeften.
Peuters afkomstig uit het AZC in Musselkanaal kregen 16 uur opvang aangeboden, verdeeld over vier dagdelen. Dit stelde hen in staat om de nodige VVE-ondersteuning te ontvangen en tegelijkertijd te profiteren van een gevarieerde en gestructureerde leeromgeving.
Op locaties met slechts één reguliere groep en relatief weinig doelgroeppeuters, werd er voor kinderen met een indicatie de mogelijkheid geboden om een extra plek op een reguliere groep op een andere locatie te krijgen. Op deze manier konden we tegemoetkomen aan de ontwikkelingsbehoeften van de peuters en hen alsnog de volledige 16 uur VVE-ondersteuning bieden.
In 2024 hebben in totaal 135 VVE-peuters gebruikgemaakt van deze 16-uur-opvang, waarmee we een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan hun ontwikkeling en integratie in een stimulerende leeromgeving.
Differentiatie per locatie
Het Krekeltje
In peuteropvang-locatie Het Krekeltje was de bezetting in 2024 vrij constant met 8 peuters. Drie doelgroep-peuters gingen nog twee dagdelen naar de Peuterkorf in Onstwedde zodat zij 16 uur in de week opvang kregen. Er waren te weinig aanmeldingen van dreumesen om de dreumesgroep weer op te starten. Als er weer aanmeldingen komen kunnen ze gebruik maken van de dreumesgroep in de Peuterkorf in Onstwedde. Op deze manier hebben we goed zicht op de peuters die in de toekomst gebruik zullen maken van de opvang.
Een groot succes is de wekelijkse gymles die de peuters krijgen van de plaatselijk gymvereniging ‘Voorwaarts’. Elke maandagmiddag gaan ze een half uur gymmen in het gymlokaal. Met peutergym oefent de peuter zijn motoriek, maakt contacten met andere kinderen, leert op zijn beurt wachten en wordt weerbaarder, wat zijn zelfvertrouwen weer vergroot.
De Peuterkorf
Bij De Peuterkorf in Onstwedde waren beide groepen in 2024 constant. Nieuwe kinderen konden we direct een plaats aanbieden en dit stelde ons ook in staat om de doelgroeppeuters van Het Krekeltje twee extra dagdelen opvang aan te bieden. Er is dus in 2024 geen wachtlijst ontstaan.
Het Beudeltje
Het Beudeltje in Mussel had een constante bezetting van 16 peuters. We konden de peuters die 2,5 jaar oud werden nog van de wachtlijst plaatsen. De dreumesgroep was goed bezet, wat de continuïteit van de peuteropvang voor het komende jaar waarborgde.
In het plaatselijke gymlokaal is er tot mei één keer in de week een gymles gegeven door een buurtsportcoach van Welstad. In september werd dit voortgezet. Ook deze gymles van de dreumesgroep is goed bezocht.
Drie Turven Hoog
Drie Turven Hoog laat groei zien qua kind-aantallen. We hebben drie reguliere groepen van maximaal 16 peuters, een kleine VVE-groep van maximaal 8 peuters en een VVE-groep van maximaal 12 peuters. De bezetting is constant op 2 reguliere groepen en op de kleine VVE-groep. Bij groep Puk en bij groep Mickey, waar de kinderen uit het AZC ook naar toe gaan, is de bezetting wisselend. Dit komt door de vele wisselingen binnen het AZC. Soms is er sprake van een doorstroomstop of soms komen er meer alleenstaanden in plaats van gezinnen naar het AZC. De doelgroeppeuters gaan naast twee dagdelen op de reguliere groep ook nog twee dagdelen naar de VVE-groep. Op de VVE-groepen krijgen zij herhalingsactiviteiten aangeboden en doordat de groep niet zo groot is krijgen ze voldoende aandacht en zijn er minder prikkels.
Ook de peuters van Drie Turven Hoog gingen tot de zomer wekelijks gymmen in de sporthal. Dit is een samenwerking met de plaatselijke gymvereniging MSK en zowel de peuters als de medewerkers zijn hier erg enthousiast over. Dit was helaas niet meer mogelijk na de zomervakantie. Zeker in deze tijd waarin kinderen minder bewegen dan vroeger, is zo’n beweegmoment in de week een goede investering, dus heeft de buurtsportcoach van Welstad deze lessen opgepakt.
AZC
Bij de groep waarop de peuters uit het AZC komen is de bezetting wisselend. De gezinnen worden overgeplaatst naar andere AZC ‘s of elders in het land gehuisvest waardoor de samenstelling van de groep steeds wisselend is Ook worden de AZC-kinderen regelmatig niet gebracht op de dagdelen waarop ze geplaatst zijn. Daardoor ontbreekt de continuïteit. Dit is voor de reguliere kinderen erg onrustig en een aparte AZC-groep zou dan meer wenselijk zijn. De pedagogisch medewerkers bezoeken regelmatig het AZC om de contacten met ouders en medewerkers te onderhouden. Nieuwe ouders worden ook bezocht en door middel van foto’s wordt hen laten zien wat er in de peuteropvang wordt geboden. De medewerkers hebben contact met de anderstalige basisschool Wereldwijs en doen een ‘warme overdracht’ als een peuter doorstroomt naar Wereldwijs.
De Schakel
De Schakel in Cereswijk bleef ook begin 2024 een aandachtspunt. Met slechts twee peuters kon er geen optimaal pedagogisch klimaat meer geboden worden, waardoor we hebben besloten om de locatie voor dat moment te sluiten. We hebben de kinderen in beeld vanuit de wijk en ze zijn geplaatst op locatie Peuterpalet waar op dat moment ruimte was op de groep.
VVE+
In 2024 hebben we de pilot VVE+ voortgezet die we samen met Elker zijn gestart. Vanaf november 2023 hebben we in het eerste jaar 12 kinderen geplaatst op deze VVE+ groep. Een medewerker van Stichting Peuterwerk en een van Elker begeleiden samen de VVE+ groep. Hierbij worden zij ondersteund door een gedragswetenschapper van Elker.
De VVE+ groep in de Schakel is voor kinderen met een VVE-indicatie die naast een VVE-indicatie ook andere (gedrags)problemen hebben. De kinderen zijn gebaat bij extra stimulans. Daarnaast heeft het gedrag impact op de andere kinderen in de groep. In veel gevallen hebben deze kinderen een gemiddeld niveau, maar zijn het hun thuissituatie en de vele prikkels die de reguliere groepen bieden die de ontwikkeling in de weg zitten. Door kleine groepen en de inzet van twee professionele krachten met meer expertise in gedragsproblematiek, kan ruimte worden gegeven aan de ontwikkeling van het kind zodat er (weer) zicht ontstaat op aansluiting met het reguliere basisonderwijs. Door vroegtijdig te kijken wat een kind (aanvullend) nodig heeft en daarop te interveniëren wordt kansengelijkheid versterkt en gewerkt aan een goede start voor ieder kind.
De medewerkers hebben regelmatig contact met de ouders en bieden in de thuissituatie ambulante hulp. Dit zorgt voor één aanpak, zowel thuis als op de opvang, het bevordert de ontwikkeling van het kind en vergroot de opvoedvaardigheden van ouders doordat de stress vermindert. Ook de inzet van logopedie op locatie is een meerwaarde. De peuters krijgen indien nodig wekelijks logopedie. Ze worden door de logopedist uit de groep gehaald voor een half uurtje logopedie. Doordat dit in hetzelfde gebouw en tijdens de opvang plaatsvindt, gaan de peuters nu naar logopedie en dit bevordert de taalontwikkeling. Ook hebben pedagogisch medewerkers direct contact met de logopedist en maken gebruik van hun expertise.
Peuterpalet
Bij het Peuterpalet zagen we een terugloop van het aantal aanmeldingen en hebben we bij de start van 2024 van een groep een halve groep moeten maken waarop één pedagogisch medewerker en een vrijwilliger werkzaam zijn. Ook hier hebben we vier kleine VVE-groepjes van maximaal acht peuters waar de doelgroepkinderen twee dagdelen worden aangeboden naast de twee dagdelen op de reguliere groep van maximaal 16 peuters. We zagen ook minder vve-indicaties binnenkomen van doelgroep-peuters zodat niet alle VVE-groepen vol zitten. Daarentegen zagen we weer een toename van dreumesen op de dreumesgroepen. Bij de start van schooljaar 24/25 konden we de groepen weer volledig open zetten. In het laatste halfjaar zijn de doelgroepkinderen met een indicatie toegenomen en stroomden ook deze groepen weer vol.
Hummeltjeshonk
In het Hummeltjeshonk in Stadskanaal Noord zijn de twee groepen continu vol. Meer dan de helft van de kinderen zijn doelgroepkinderen die op beide groepen worden geplaatst. De peuters blijven dan ook wat langer op de wachtlijst staan, in goed overleg met ouders en oudercommissie Als ze dringend een plek nodig hebben, krijgen de ouders voor hun peuter deze aangeboden op het Peuterpalet.
Aandachtsveld II Ouderbetrokkenheid
Stichting Peuterwerk hecht grote waarde aan ouderbetrokkenheid en heeft daarom een specifiek (VVE) ouderbeleid ontwikkeld. De uitvoering van dit beleid is vastgelegd in het pedagogisch werkplan van de verschillende locaties. Dit houdt in dat ouders actief worden betrokken bij de opvang en de ontwikkeling van hun kind. Gedurende de tijd dat een kind bij ons op de opvang is, wordt er ten minste drie keer met ouders gesproken over de voortgang en ontwikkeling van hun kind. Op 2,8 jaar wordt het welbevinden en de betrokkenheid van het kind besproken, en op de leeftijden van 3 en 4 jaar de algehele ontwikkeling.
Ouders worden op de hoogte gehouden via nieuwsbrieven en berichten met foto’s in het Ouderportaal. Daarnaast moedigen medewerkers de ouders aan om materialen aan te leveren voor de verschillende thema’s die we behandelen. Enkele voorbeelden hiervan zijn thema’s zoals muziek, kunst, Sinterklaas en Kerst, restaurantbezoek en vervoer. Ter afsluiting van het schooljaar organiseren we samen met ouders leuke activiteiten georganiseerd, waarbij de betrokkenheid verder wordt versterkt.
Ook opa’s en oma’s hebben de gelegenheid om bij hun kleinkinderen op de opvanglocaties langs te komen. In De Peuterkorf en Het Krekeltje hebben in 2024 22 grootouders een bezoek gebracht aan hun kleinkinderen, wat bijdraagt aan de versterking van de band tussen het kind en zijn of haar familie.
Binnen Peuterwerk stimuleren we ouderbetrokkenheid ook door het uitvoeren van huisbezoeken, het inzetten van Letterpret, en het aanbieden van programma’s zoals VVE Thuis. Dit alles heeft als doel de betrokkenheid van ouders verder te vergroten en bij te dragen aan een optimale ontwikkeling van de peuters.
Huisbezoeken
Stichting Peuterwerk hecht veel waarde aan huisbezoeken en voert deze uit bij ouders van kinderen die drie maanden op de peuteropvang zitten. Tijdens deze bezoeken wordt het welbevinden en de betrokkenheid van het kind op de opvang besproken. Huisbezoeken bieden medewerkers een waardevol inzicht in de leefomgeving van het kind, wat helpt bij het beter begrijpen van bepaald gedrag. Dit is vooral van belang in een multiculturele samenleving, zoals de onze, waar de culturele en sociale context een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van het kind.
De persoonlijke contacten van pedagogisch medewerkers met ouders in hun eigen omgeving versterken de band en bevorderen het vertrouwen. Wanneer ouders zich veilig en gesteund voelen, zullen zij sneller vraagstukken rondom opvoeding en opgroeien met de medewerkers bespreken. Dit draagt bij aan het tijdig signaleren van eventuele ondersteuningsbehoeften, waardoor een snellere doorverwijzing naar de juiste hulpverlening mogelijk wordt (indien nodig). Bij bijzondere omstandigheden of als er tussentijds aanvullende aandacht nodig is, kunnen pedagogisch medewerkers ook extra huisbezoeken afleggen.
Armoedebestrijding
Steeds meer gezinnen bevinden zich in financieel moeilijke situaties, wat het voor hen steeds lastiger maakt om te voorzien in de dagelijkse basisbehoeften. Bij Stichting Peuterwerk besteden we hier actief aandacht aan op onze opvanglocaties. Op verschillende locaties is er ruimte gecreëerd waar ouders kinderkleding, luiers of speelgoed kunnen neerleggen, zodat andere ouders hiervan gebruik kunnen maken. Deze aanpak verlaagt de drempel voor ouders om bij te dragen en te profiteren van de aangeboden spullen, wat bijdraagt aan wederzijdse steun binnen de gemeenschap.
Wij vinden het belangrijk dat alle kinderen gelijke kansen krijgen om zich te ontwikkelen en mee te doen met hun leeftijdsgenootjes. Als ouders zich geen opvang (meer) kunnen veroorloven vanwege financiële beperkingen, kunnen zij een beroep doen op de Stichting Leergeld. Deze stichting biedt ondersteuning aan gezinnen voor activiteiten op het gebied van onderwijs, sport, cultuur en welzijn. In 2024 maakten negen ouders gebruik van deze regeling, waardoor zij hun kinderen alsnog de nodige kansen konden bieden.
Letterpret
Het programma Letterpret wordt ingezet om de taalontwikkeling van jonge kinderen te stimuleren en taalachterstanden te voorkomen. Dit programma richt zich op zowel autochtone als allochtone gezinnen waar (voor)lezen thuis minder aandacht krijgt. Voorgelezen worden vergroot de woordenschat van peuters, bevordert het taalbegrip, helpt bij het concentratievermogen en stimuleert de sociaal-emotionele ontwikkeling. Bovendien is voorlezen een fijne manier voor ouders en kinderen om samen te genieten van verhalen.
Aangezien het niet meer mogelijk was om boeken uit te lenen via de lokale bibliotheek, hebben we besloten om zelf een uitleenbibliotheek op te zetten door boeken aan te schaffen. De peuters kunnen wekelijks boeken meenemen naar huis. Ze zoeken ze samen uit met een ‘uitleenouder’. Ook de logeerbeer, een knuffelbeer, die soms met een peuter meegaat, zorgt voor een extra speelse ervaring bij het voorlezen. Bij terugkomst wordt het avontuur van de beer met het kind besproken.
VVE Thuis/Speel Thuis
Op vier locaties (Drie Turven Hoog, Krekeltje, Peuterpalet, Peuterkorf) wordt VVE Thuis aangeboden. In 2024 zijn er verschillende themabijeenkomsten georganiseerd, waar 30 ouders aan deelnamen. Thema’s die aan bod kwamen waren onder andere: 'Verkeer', 'Welkom', 'Kleding' en 'Winter'. VVE Thuis is een landelijk programma voor ouders met jonge kinderen die deelnemen aan voor- en vroegschoolse educatie. De activiteiten van VVE Thuis sluiten aan bij de VVE-programma’s op de peuteropvang, waardoor de leerontwikkeling zowel op de opvang als thuis gestimuleerd wordt.
Dit programma biedt ouders handvatten om hun kind te ondersteunen in de ontwikkeling en versterkt daarmee de ouderbetrokkenheid bij de educatie van het kind. De overgang tussen de leerwerelden van thuis en de opvang wordt hierdoor vlotter en effectiever.
Hoewel oorspronkelijk het programma VVE Thuis vooral gericht was op kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, bleek deze benadering soms stigmatiserend. Daarom is het programma hernoemd naar Speel Thuis, waardoor we het toegankelijk maken voor alle ouders die graag met hun kinderen thuis aan de slag willen. Tijdens de bijeenkomsten geven de intern begeleider en de gezinscoach vanuit Welstad uitleg over de activiteiten en werkbladen die thuis met de kinderen kunnen worden uitgevoerd. Door de extra ondersteuning van de gezinsondersteuner van Welstad werd hulp vragen laagdrempeliger en konden we sneller inspelen op (complexe) hulpvragen van ouders. Hoewel slechts een klein aantal ouders gebruikmaakte van deze extra ondersteuning, bleek het van grote waarde voor de gezinnen die wel om hulp vroegen.
Signalering
Het afgelopen jaar hebben we de samenwerking met sociaal werkorganisatie Welstad verder kunnen verdiepen. Pedagogisch medewerkers spelen een cruciale rol in het signaleren van problemen in de gezinssituatie, doordat ze een vertrouwensband hebben opgebouwd met de ouders. Deze banden stellen hen in staat om vroegtijdig problemen te herkennen en, indien nodig, passende hulp te bieden. Naast hun reguliere taken binnen de peuteropvang worden pedagogisch medewerkers ook ingezet ter ondersteuning in de thuissituatie, ondersteund door de gezinscoach van Welstad die vanaf september ook aansluit bij het Speel Thuis Project.
We streven er dus naar deze inzet nog verder uit te breiden, maar het is belangrijk om goed te blijven evalueren wat wel en niet effectief is. Pedagogisch medewerkers zijn uitstekend in staat om eenvoudige opvoedingsvragen te beantwoorden bij hun mentorkinderen. Het vertrouwen dat ouders hebben in de pedagogisch medewerker en het veilige gevoel dat daarbij hoort, zijn hierbij van onschatbare waarde.
In het afgelopen jaar hebben we belangrijke stappen gezet om ons contact met de wijkverpleegkundigen vanuit de GGD te intensiveren. Door frequenter contact kunnen we sneller inspelen op de vraag rondom de zorgbehoeften van de peuters uit de gemeente. Ook hebben we een presentatie gehouden voor alle wijkverpleegkundigen over onze VVE+ groep. Dit om de meerwaarde te benadrukken en om de juiste beslissingen te maken in het plaatsingsproces van de doelgroeppeuters.
