03 Verhalen Impuls

Buurtwerk

Onze buurtwerkers onderzoeken, ondersteunen en helpen dorpsinitiatieven verder te ontwikkelen. Er zijn in de loop der jaren verschillende initiatieven in de dorpen gestart om ze leefbaar te maken en te houden. Een voorbeeld hiervan is de ondersteuning aan de Naoberhulpgroepen en de huiskamers in Annen, Eext, Eexterveen, Gasselte, Gasselternijveen, Gasteren, Gieten, Gieterveen en Schipborg. We vinden het hierbij belangrijk om zichtbaarheid te zijn en aan te sluiten bij de dorpscultuur. 

Huiskamers

De meerwaarde van een huiskamer is dat onze medewerkers en een aantal van onze vrijwilligers een band opbouwen met de bezoekers. Dit maakt de huiskamers een prettige plek om verdriet en eenzaamheid met elkaar te bespreken. Ook kan hierdoor problematiek zoals rouw en financiële moeilijkheden snel gesignaleerd worden en kunnen deelnemers waar nodig naar het maatschappelijk werk verwezen worden. In de huiskamers zoeken we altijd naar verbinding met organisaties, initiatieven en bedrijven in het dorp. Alle huiskamers in Aa en Hunze zijn verschillend qua vrijwilligers, deelnemers en inhoud. Hierdoor gingen de huiskamers in het afgelopen jaar ook verschillend om met de coronacrisis. Sommige huiskamers durfden vanuit de angst voor besmettingen geen deelnemers te ontvangen. Andere huiskamers, zoals in Gieten, besloten juist wel de deelnemers in kleine groepjes te ontvangen. Veel deelnemers bleken hier behoefte aan te hebben. Door de coronacrisis zagen de deelnemers weinig mensen en hadden ze een lege agenda. Sommige deelnemers gaven aan dat ze soms dagen hun eigen stem niet hebben gehoord. Alhoewel het soms flink puzzelen was, hielden onze medewerkers en vrijwilligers bij het openstellen van de huiskamers zoveel als mogelijk aan de coronamaatregelen.

Aan het begin van 2021 organiseerde de huiskamer in Gieterveen een digitale huiskamer. Dit was een uitkomst voor deelnemers die niet fysiek naar de huiskamer durfden, maar toch behoefte hadden aan contact. De online huiskamer bood een stukje persoonlijkheid. Deelnemers konden hun eigen huis laten zien en bijvoorbeeld foto’s of breiwerkjes.

In de decembermaand hebben medewerkers alle kinderdagverblijven in de gemeente benaderd, met de vraag om iets leuks te maken voor de deelnemers van huiskamers. Dit vanuit de gedachte om jong en oud met elkaar te verbinden. Veel kinderdagverblijven besloten om mee te doen. De vele knutselwerkjes zijn persoonlijk door vrijwilligers bij de deelnemers thuis gebracht. De werkjes hingen nog weken bij deelnemers ‘aan de koelkast’. Zowel de deelnemers als de kinderen hadden veel plezier van de actie. Als bedankje kregen de deelnemende kinderdagverblijven een cadeautje. Dit leverde vervolgens een samenwerking op tussen buurtwerk en een kinderdagverblijf. Deze activiteit laat de kern van het buurtwerk zien. We laten aan inwoners zien wat in het dorp of in de buurt mogelijk is, waarna inwonersinitiatieven en ondersteuningsvragen vanzelf naar boven komen.

Meerdere huiskamers hebben gebruik gemaakt van het provinciale subsidieprogramma ‘Frisse Start’. De subsidie kon worden ingezet voor culturele en sociale activiteiten, met als doel om na de coronaperiode hieraan een boost te geven. Vanuit het programma Frisse Start is onder andere een boottocht en in ‘Ons Dorpshuis’ in Annen door de lokale huiskamer een gezonde lunch georganiseerd. 

Niet alleen de huiskamers, ook andere verenigingen en stichtingen in de dorpen hebben goed gebruik gemaakt van het programma Frisse Start. Voorbeelden van activiteiten zijn bloemenacties, fietstochten, buurtbarbecues en high teas voor vrijwilligers. In Gasselternijveenschemond hebben alle verenigingen gezamenlijk de Frisse Start subsidie bij elkaar gelegd, zodat ze gezamenlijk één grote activiteit konden bekostigen voor alle inwoners.

De Huiskamer Plus

Na succes van de Huiskamer Plus in Gasselternijveen, is het concept uitgerold naar de huiskamers in Annen en Rolde. Ook de huiskamer in Gieten is zich aan het ontwikkelen naar een Huiskamer Plus. Een huiskamer plus is voor inwoners die te maken hebben met kwetsbaarheid en hierdoor beroep kunnen doen op een geïndiceerde voorziening. De huiskamer plus biedt een niet-geïndiceerd, en daarmee goedkoper, alternatief voor deze doelgroep. Het voordeel van de Huiskamers Plus is dat deelnemers langer in het eigen dorp of leefomgeving, kunnen blijven. Ook worden signalen en ondersteuningsvragen op deze manier snel opgevangen. Alle activiteiten in de huiskamers draaien op vrijwilligers die op hun beurt worden ondersteund en begeleid door een vaste buurtwerker. 

Collectieve activiteiten

Buurtwerk en het buurtmaatschappelijk werk hebben in het afgelopen jaar samenwerking gezocht rondom het opzetten en uitvoeren van collectieve activiteiten. De meerwaarde hiervan is dat buurtwerk signalen, behoeftes en ontwikkelingen uit een buurt of dorp kan ophalen en het buurtmaatschappelijk werk vanuit de individuele ondersteuning. Samen wordt vervolgens gekeken welke signalen, behoeftes en ontwikkelingen gebundeld kunnen worden in een collectieve activiteit. Dit doen wij uiteraard als Impuls niet alleen, we werken hierin ook samen met externe partijen zoals Attenta.

Een voorbeeld hiervan is de bijeenkomsten van Veerkracht, dat na de lockdown weer is opgestart. Een ander voorbeeld is Halte Impuls, waarbij inwoners die te maken hebben met kwetsbaarheid en een klein of geen netwerk hebben, één ochtend per week in 2022 samen gaan komen. Ook hebben het maatschappelijk werk en buurtwerk in de zomervakantie de groep ‘Grip op je Stress’ gedraaid. In deze groepstraining werd met de deelnemers stil gestaan bij wat stress inhoudt, wat het met mensen doet en hoe je ermee kunt omgaan. De doelgroep betrof volwassenen in de leeftijd van 20 tot 60 jaar. Deze groep bereiken we in ons collectieve aanbod minder, terwijl ook in deze groep problematiek zoals stress, maar ook eenzaamheid kan spelen. Het vergroten van het sociale netwerk van deelnemers is dan ook een belangrijke doelstelling van ons collectieve aanbod.

Het buurtwerk heeft zich in het afgelopen jaar ook ingezet in de coördinatie van Naoberhulp en AutoMaatje. Ten tijde van het coronajaar 2021 kwam de meerwaarde van de Naoberhulp-groepen extra naar voren. Dankzij de inspanningen van het buurtwerk, worden de groepen steeds zichtbaarder onder inwoners. Zo is er geflyerd in de dorpen, zijn er advertenties geplaatst in De Schakel en op welkomstborden bij de ingang van de dorpen is er een tekst over de Naoberhulp geplaatst. Ook konden we vanuit andere organisaties als bijvoorbeeld de Buurtzorg of Attenta of collega’s van Impuls mensen doorverwijzen richting Naoberhulp. Hierdoor zijn er meer hulpvragen binnen gekomen bij de Naoberhulp-groepen. Een kenmerk van Naoberhulp is dat het hulp voor en door inwoners betreft. Een voorbeeld hiervan is dat er boodschappen werden gedaan voor mensen die corona hadden.

Buurtbemiddeling

Sinds 2019 biedt Impuls op reguliere basis buurtbemiddeling aan. Doel is om vroegtijdig signalen van burenruzies op te pakken. Dit doen wij in samenwerking met gemeente Aa en Hunze, Attenta, politie en de woningbouwverenigingen Volmacht en Woonborg. Inwoners kunnen zich melden bij onze coördinator buurtbemiddeling. Bij de intake met de coördinator wordt gekeken of de melding geschikt is voor buurtbemiddeling. Bij geschiktheid wordt de casus doorgegeven aan de onpartijdige, vrijwillig en geschoolde buurtbemiddelaars, die met beide partijen het gesprek aangaan om vervolgens tot een gezamenlijk gesprek te komen.

Afhankelijk van de coronamaatregelen hebben deze gesprekken deels telefonisch, deels bij de inwoners thuis en deels in het dorpshuis of op kantoor van Impuls plaatsgevonden. Waar in het eerste coronajaar nog weinig meldingen binnenkwamen, bleek in het tweede coronajaar juist veel behoefte te zijn aan buurtbemiddeling. In 2021 hebben er 41 inwoners zich aangemeld bij onze coördinator voor buurtbemiddeling. Hiervan zijn er 31 daadwerkelijk door de buurtbemiddelaars als casus opgepakt.

Een aantal meldingen zijn door de coördinator doorverwezen naar collega’s van Impuls, zoals maatschappelijk werk of gezinscoach. Ook zijn melders door de coördinator geattendeerd op de mogelijkheden van bijvoorbeeld de huiskamers van Impuls of op vrijwilligerswerk.

Wanneer we kijken naar de onderwerpen van burenruzies, scoorde in 2021, net als voorgaande jaren geluidsoverlast het hoogst. Daarna volgt het gedrag van buren. De erfafscheiding en planten/overhangende takken zijn ook een bron van burenruzie. Opvallend is, dat in de gemeente Aa en Hunze het geluid van de warmtepomp nog niet als onderwerp van burenruzie voorkomt (althans, niet gemeld). In andere regio’s komen hier wel klachten over binnen.

Ook mensen in een kwetsbare positie en/of met beperkte mogelijkheden dragen graag bij aan de samenleving op een manier die aansluit bij hun vermogen. Hierbij beogen we maximale ontplooiing en/of ontwikkeling van de deelnemers, waarbij zij (nieuwe) activiteiten ondernemen in de samenleving.  

Impuls biedt sociale activeringstrajecten aan voor inwoners die vanwege verschillende oorzaken niet in staat zijn deel te nemen aan de maatschappij. Het doel van de trajecten is dat deelnemers (weer) mee gaan doen aan sociale en maatschappelijke activiteiten. Denk hierbij aan (vrijwilligers)werk, educatie en/of zingeving. Zo kon een deelnemer aan de slag als gastvrouw in een van onze huiskamers en een andere deelnemer aan de slag als chauffeur in het ANWB AutoMaatje project. Tijdens een traject Sociale Activering wordt samen met de deelnemer onderzocht welke kansen en mogelijkheden er voor hem of haar zijn. Binnen de sociale activeringstrajecten zijn de lijnen met samenwerkingspartners kort. De samenwerking met de gemeente, dienst- en hulpverlenende instanties én potentiële werkgevers leidt tot meer kansen en vergroot de mogelijkheid tot maatschappelijke participatie. In 2021 ontvingen wij 16 aanmeldingen voor een traject, waarvan uiteindelijk negen trajecten hebben plaatsgevonden. Door de coronamaatregelen konden veel trajecten niet doorgaan of zijn uitgesteld. De uren die hierdoor open kwamen zijn ingezet in de pilot Nieuwe Wet Inburgering.
 

Pilot Nieuwe Wet Inburgering 

Ter voorbereiding op de nieuwe Wet Inburgering is er aan Impuls gevraagd om zich in te zetten voor de inburgering van de huidige en komende nieuwkomers in de gemeente Aa en Hunze. Zo snel mogelijk de Nederlandse taal leren, in combinatie met (vrijwilligers-) werk en stage, staat hierbij centraal. De Z- route is ingericht voor inburgeraars waarvoor een taalroute niet haalbaar is. Impuls richt zich voornamelijk op het zo zelfstandig mogelijk mee participeren in de samenleving van die groep nieuwkomers. De pilot Nieuwe Wet Inburgering omvat zowel de statushouders als nieuwkomers in de gemeente Aa en Hunze, Tynaarlo en Assen. In de gemeente Aa en Hunze heeft Impuls de trajecten sociale activering en maatschappelijke participatie nogmaals onder de aandacht gebracht. Hiervoor zijn er door Impuls nieuwe ‘producten/concepten’ ontwikkeld gericht op de thema’s van de nieuwe inburgeringswet. In 2021 hebben zeven statushouders zich aangemeld voor de pilot. Het persoonlijk inburgeringsplan dat is opgesteld door de regievoerder is leidend bij de begeleiding van deze statushouders. Doordat deze groep statushouders de Nederlandse taal niet goed spreken, vraagt de begeleiding meer tijd dan het begeleiden van Nederlands sprekende inwoners. Het merendeel van de statushouders in de gemeente Aa en Hunze heeft een ontheffing of vrijstelling van de inburgeringsplicht gekregen in de afgelopen jaren. Dat betekent dat zij het gestelde A2 niveau niet hebben behaald (oude inburgeringswet). De nieuwe inburgeringswet stelt B1 niveau als einddoel.

Door de jaren heen zijn er 18 statushouders aangemeld voor een traject sociale activering en maatschappelijke participatie. Hiernaast heeft Impuls eraan bijgedragen dat een aantal statushouders vrijwilligerswerk uitvoeren, dat zij hun sociale netwerk hebben vergroot en/of een sociale dagbesteding gevonden hebben. Bij een enkeling is vrijwilligerswerk een eerste stap geweest op weg naar werk. Ook zijn in samenwerking met de WPDA nieuwkomers toegeleid naar een Werk ontwikkelplek (WOP) of een werkervaringsplaats (WEP). Met de WPDA is een aanzet gemaakt om het financieel ontzorgen en de financiële zelfredzaamheid ten uitvoer te kunnen brengen. Impuls heeft actief bijgedragen in de werkgroep om aldoende samen te leren met de huidige nieuwkomers. De pilot heeft een basis gelegd om de Nieuwe Wet Inburgering, die een andere manier van denken en doen vraagt, gezamenlijk goed ten uitvoer te kunnen brengen.

Voorbereidingen Maatschappelijke ondersteuning nieuwkomers

In 2021 zijn de voorbereidingen getroffen rondom onze nieuwe taak 'Maatschappelijke begeleiding van nieuwkomers'. Vanaf 2022 heeft Impuls deze taak van VluchtelingenWerk overgedragen gekregen. Deze nieuwe taak voeren we uit met geschoolde vrijwilligers, de regievoerder, WPDA en andere ketenpartners. Alles is er op gericht om nieuwkomers een warm welkom te bieden en mensen mee te laten doen naar vermogen en talenten. Het leren van de Nederlandse taal, het creëren van een netwerk en het meer inzicht krijgen in financiën zijn belangrijke pijlers voor het inburgeren in de gemeente. Deze opdracht sluit aan bij onze taken op inburgering en begeleiding bij financiële zelfredzaamheid.

Maatschappelijk werk is een onmisbare schakel in de kortdurende interventies. Doel is de zelfredzaamheid van inwoners door effectieve methodieken te vergroten zonder in een afhankelijkheidssituatie te geraken. Deze ondersteuning heeft betrekking op de verschillende leefgebieden en kan voorkomen dat er een beroep wordt gedaan op geïndiceerde zorg.

Buurtmaatschappelijk werk

De ondersteuning van het buurtmaatschappelijk werk bestaat zowel uit Individuele trajecten, Leun en Steun contacten en groepswerk. In de afgelopen jaren hebben we de complexiteit in vragen zien toenemen. Deels heeft dit te maken met de beweging om voorliggende vragen op te pakken en minder te indiceren. Daarnaast zijn het aantal huisverboden gestegen. De maatschappelijk werkers hebben een dekkend rooster om huiselijk geweld situaties of huisverboden direct op te pakken.

Net als in 2020, maakte de coronacrisis ons werk een stuk complexer. Er werd veel creativiteit van de maatschappelijk werkers gevraagd om de ondersteuning zo veel als mogelijk door te laten gaan. De ondersteuning en het contact met de inwoners vond in 2021 nog steeds veel online en telefonisch plaats. Waar wenselijk werd ook bij de inwoner thuis of op kantoor afgesproken. Ook bleven we de bureaudiensten in de ochtend in 2021 continueren. Hierbij hielden we rekening met de geldende coronamaatregelen.

Binnen het maatschappelijk werk wordt met inwoners gekeken wat ze nog wel kunnen en wat talenten en hobby’s zijn. Juist inwoners activeren tot leuke en/of sportieve activiteiten kan bijdragen aan de ondersteuningsvraag. Doordat door de coronamaatregelen veel niet meer mogelijk was, bleek dit voor inwoners lastig te zijn. Samen met de inwoner bleven we kijken naar alternatieven, wat nog wel kan en wat de inwoner belangrijk in zijn of haar leven vindt. De coronacrisis zal na verwachting bij sommige inwoners een nasleep hebben. Contacten zijn minder geworden en mensen zijn minder actief. In het komende jaar zal het activeren van inwoners daarom nóg een belangrijker onderdeel zijn van ons werk.

Huisverbod

Het buurtmaatschappelijk werk werkt samen met Veilig thuis, AFPN en politie bij huisverboden in de gemeente. Wanneer er sprake is van huiselijk geweld in een huishouden en de situatie thuis niet meer veilig is, kan een huisverbod van tien dagen worden opgelegd. Gedurende deze periode mogen de uithuisgeplaatste en de achterblijver(s) geen onderling contact hebben. Deze periode van tien dagen biedt ruimte om bij het betreffende huishouden rust en bewustwording te creëren. 

De rol van onze maatschappelijk werkers binnen een huisverbod is zeer intensief. Zodra een melding van een huisverbod binnenkomt, komt een van onze maatschappelijk werkers direct in actie. Dit betekent dat reguliere, minder urgente, afspraken worden afgezegd. De maatschappelijk werker neemt contact op met de achterblijver(s). Tijdens het gesprek met de achterblijver(s) wordt gekeken hoe het met de achterblijver(s) gaat en wat nodig is om de situatie weer veilig te krijgen. De maatschappelijk werker koppelt dit terug in het zorgoverleg met de betrokken partijen. Na de tien dagen blijft de maatschappelijk werker vaak via een individueel traject in contact met het gezin. Als het nodig is, bijvoorbeeld als de situatie onveilig blijft, wordt de ondersteuning opgeschaald naar passendere ondersteuning. De meerwaarde dat Impuls betrokken is, is dat onze maatschappelijk werkers de nodige expertise rondom dit thema in huis hebben en korte lijntjes hebben met partijen in de regio.

Het aantal huisverboden is gestegen van twee in 2020, naar zeven in 2021. Omdat onze maatschappelijk werkers al het reguliere werk opzij moeten zetten bij een huisverbod, had deze groei een grote impact op de verschillende werkzaamheden van het maatschappelijk werk.

Jeugd Maatschappelijk Werk (JMW) en schoolmaatschappelijk werk 

Als jeugdmaatschappelijk werkers zijn wij er op een laagdrempelige manier voor kinderen en hun netwerk. Wij zijn bekend in de gemeente Aa en Hunze bij zowel de scholen, ouders als netwerkpartners (o.a. Attenta, GGD). Hier komen ook de aanmeldingen vandaan. Voornamelijk de scholen zijn onze grootste verwijzers. Zij zien de kinderen, spreken de ouders en weten wat er speelt. Na een aanmelding gaan wij altijd als eerste met de ouders in gesprek. Wat zien zij bij hun kind? Is het belangrijk dat hij of zij kan ventileren? Vaardigheden aanleren? Of moeten we het hele systeem betrekken, zodat ouders juist handvatten kunnen krijgen? Door het intakegesprek voorafgaand aan het traject kunnen we de inschatting maken of we individuele gesprekken met het kind gaan hebben, dat er opvoedondersteuning in het gezin moet komen, er een doorverwijzing nodig is of dat we een collectief traject aan kunnen bieden. Het volgende praktijkvoorbeeld laat het belang van zichtbaarheid en interne en externe samenwerking binnen het jeugdmaatschappelijk werk zien.

Het jeugdmaatschappelijk werk heeft in het afgelopen jaar ook weer (online) activiteiten aangeboden aan alle kinderen van de basisschool. Ook dit jaar hebben de kinderen zich daar weer volop voor aangemeld. Leuke reacties van zowel ouders als kinderen, maar ook de samenwerking met o.a. de burgemeester die in één van de activiteiten als brickmaster (Lego challenge) fungeerde. Leuke maar toch ook leerzame activiteiten. Zo kregen de kinderen tijdens de Lego challenge een opdracht om een droomschool te bouwen. Wanneer zou hun school perfect zijn? Eén van de kinderen vertelde tijdens het showen van zijn droomschool dat hij allemaal verschillende poppetjes had gebruikt, omdat iedereen zichzelf mag zijn en het niet uitmaakt waar je van houdt en hoe je eruit ziet, iedereen is welkom in zijn school. Dat is een boodschap die wij graag overbrengen!

Collectief

Kijkend naar ons collectieve aanbod, bieden we inmiddels al meerdere jaren de goedlopende Tim en Flapoortraining aan voor de groepen 3, 4, 5 en 6. Voor de bovenbouw bieden we Powerkidzzz. In deze trainingen leren kinderen positief om te gaan met andere kinderen en lastige situaties niet uit de weg te gaan maar aan te pakken. Hierbij stellen we sociaal functioneren centraal. Niet behandelen, maar normaliseren en leren omgaan met wat je hebt.

Deze trainingen staan goed bekend in Aa en Hunze en kinderen worden er dan ook veelvuldig voor aangemeld. In de voorgaande jaren boden we deze trainingen twee keer per jaar aan. Waar in 2020 veel niet doorging, hebben we in 2021 deze trainingen juist vaker aangeboden. Met een extra maatschappelijk werker in dienst (vanuit de pilot Kinderen Eerst), konden we de groepen bovendien ook groter maken. We hebben deze keuzes gemaakt omdat we zagen dat de wachtlijsten voor de trainingen steeds groter werden en wij het belangrijk vinden dat kinderen tijdig de juiste hulp geboden krijgen om zo een verwijzing naar geïndiceerde zorg te voorkomen. Kinderen krijgen handvatten tijdens deze trainingen en ook ouders ontvangen handvatten om hun kind te ondersteunen in zijn of haar ontwikkeling. Tijdens de evaluaties die wij na elke training uitvoeren, blijkt dat kinderen de training als plezierig ervaren en ouders bij hun kinderen een gedragsverandering terugzien.

Naast de bovengenoemde trainingen hebben we in 2021 een nieuwe training ontwikkeld: de emotietraining. Tijdens de individuele gesprekken kwam naar voren dat veel kinderen moeite hebben met het herkennen van en omgaan met de eigen emoties. Onze jeugdmaatschappelijk werkers wisten deze signalen samen te brengen tot een collectieve activiteit, de emotietraining. De meerwaarde van groepswerk is dat kinderen van elkaar kunnen leren en meerdere kinderen tegelijkertijd ondersteund kunnen worden. Net als bij andere trainingen met kinderen, zorgen we ervoor dat ouders betrokken blijven via onder andere een ouderavond.

Terugblik Jongerenwerk

Het jaar 2021 kenmerkte zich als een turbulente tijd voor jongeren. Door de geldende coronamaatregelen werd er het nodige gevraagd van het aanpassingsvermogen van veel jongeren op school, werk en in hun vrijetijdsbesteding. Door deze ontwikkeling veranderde de manier van werken voor ons ook. Het was een constante zoektocht naar wat wél kon en het online werken is meer dan ooit naar voren getreden. Door deze manier van werken hebben we goed contact kunnen houden en kunnen monitoren hoe het gaat met onze jongeren in de gemeente Aa en Hunze. We hebben nieuwe online methoden ontwikkeld die ons inzicht geven in de mentale weerbaarheid van jongeren. Dit hebben we in kaart gebracht door online peilingen te houden en door laagdrempelige online hulpplatforms te creëren waar jongeren makkelijk met ons in contact kunnen komen. Daarnaast hebben we online activiteiten georganiseerd om goed in contact te blijven met jongeren en ze vermaak te bieden in een tijd waar weinig kon.

We hebben in het afgelopen jaar de jongeren niet alleen online benaderd. Ook dit jaar was het jongerenwerk regelmatig op de straat te vinden, om daar actief te zoeken naar jongeren die zich groeperen op hangplekken. Dit met als doel laagdrempelig in contact te komen en blijven met deze doelgroep. Door op deze manier goed off- en online te blijven signaleren en in contact te blijven, hebben we vroegtijdig kwetsbare jongeren kunnen opsporen. Dit heeft in februari 2021 geleid tot een nieuwe collectieve voorziening voor jongeren die te maken hebben met corona-gerelateerde problematiek zoals eenzaamheid en somberheid.

Ook van onze jeugdvrijwilligers werd veel flexibiliteit gevraagd in 2021. Door de constant veranderende coronamaatregelen was het voor hen vaak onduidelijk welke activiteiten zij wel of niet konden organiseren. In de praktijk betekende dit veel afstemming met ons en de gemeente. Het viel ons op hoe creatief de jeugdvrijwilligers omgingen met de beperkende maatregelen. Zo hebben ze in het afgelopen jaar in verschillende dorpen weer veel mooie initiatieven ontplooid. Helaas constateerden we wel een ‘moeheid’ onder de vrijwilligers vanwege de constante veranderingen. Het is voor hen moeilijk om de draad steeds weer op te moeten pakken, zonder te weten voor hoe lang er dingen mogen. Gelukkig heeft dit niet geleid tot minder vrijwilligers. Sterker nog; onze jeugdvrijwilligers portefeuille is gegroeid in 2021!

Collectieve voorziening jongeren in coronatijd

Naar aanleiding van signalen van verschillende jongeren zijn we in februari 2021 gestart met een nieuwe collectieve voorziening. De collectieve voorziening is ontwikkeld voor jongeren uit gemeente Aa en Hunze met mentale problemen die in relatie staan tot de coronacrisis. Het doel van deze voorziening is om vanuit een vertrouwde, veilige en laagdrempelige  omgeving relevante thema’s te behandelen. Erkenning en herkenning staat hierbij centraal, waarbij de input vanuit de doelgroep leidend is.

De groep bestond uit zes jongeren met problematiek op het gebied van eenzaamheid, somberheid en sociaal isolement. Er hebben in totaal twaalf bijeenkomsten plaatsgevonden. Door deze ondersteuningsbehoefte te collectiveren verminderde de druk op het individuele jeugdmaatschappelijke werk.

De impact van deze nieuwe groep is dat jongeren mentaal weerbaarder zijn geworden en uit de anonimiteit zijn gehaald. Jongeren kunnen door de nieuwe inzichten zich in de toekomst beter wapenen tegen tegenslagen en voelen zich minder alleen. Jongeren geven in evaluatie aan dat zij zich na de bijeenkomsten minder eenzaam voelen en lekkerder in hun vel zitten.

Jeugdsozen

In 2021 faciliteerden we zes jeugdsozen in de gemeente Aa en Hunze. Deze laagdrempelige ontmoetingsplaatsen voor jeugd zijn voor ons belangrijke vindplekken. We bezoeken de jeugdsozen regelmatig en krijgen op die manier snel grote groepen jeugd in beeld. We leren veel jongeren persoonlijk kennen en krijgen een inkijkje in hun belevingswereld. Daarnaast blijven we op de hoogte van nieuwe trends en ontwikkelingen en zien we hoe sociale structuren zijn opgebouwd. Hierdoor kunnen we vroegtijdig problemen signaleren. In de praktijk zien we regelmatig dat jongeren zich veilig voelen om met ons hun problemen te delen. Vaak blijkt het lastig voor jongeren om bepaalde thema’s te bespreken met ouders. Een jongerenwerker kan dan een fijn klankbord zijn en een adviserende rol vertolken. Voordat problemen (te) groot worden kunnen we al vroegtijdig interveniëren en inschatten welke actie noodzakelijk is. Soms is dit heel laagdrempelig en kan een probleem binnen het eigen netwerk opgelost worden. Mocht er meer nodig zijn, dan kunnen we jongeren toeleiden naar andere ondersteuningsvormen.

*Voorbereidingen in 2021 gestart, operationeel in 2022

Vanwege de coronamaatregelen zijn de jeugdsozen minder vaak open geweest. De teleurgestelde reacties die vanuit jongeren daarop volgde, laat het belang en de functie van een jeugdsoos zien. Het ontmoeten van leeftijdsgenoten in een ongedwongen sfeer is in de leefwereld van een jongere namelijk erg belangrijk. We mogen in de gemeente Aa en Hunze trots zijn op de vele jeugdsozen (en jeugdvrijwilligers) die we hebben. Het in stand houden van de sozen is daarmee ook een van de speerpunten in het jongerenwerk.

Jeugdvrijwilligers

Binnen het takenpakket van onze jongerenwerkers valt het ondersteunen, werven en coördineren van alle jeugdvrijwilligers binnen Impuls. Jeugdvrijwilligers zijn mensen die zich vrijwillig inzetten voor jeugd. Zij zijn onmisbaar in het werk en zorgen ervoor dat de ontmoetingsplaatsen zoals jeugdsozen levensvatbaar blijven. Jongeren kunnen bijvoorbeeld als vrijwilliger achter de bar staan in een jeugdsoos, leuke activiteiten organiseren of als begeleider bij een hobby club aan de slag gaan.

In 2021 had het jongerenwerk meer dan vijftig jeugdvrijwilligers in haar portefeuille. Om alle vrijwilligers te bedanken voor hun inzet wordt er jaarlijks een activiteit georganiseerd. Naast het bieden van plezier en ontspanning, beogen wij met deze activiteiten dat de vrijwilligers elkaar ontmoeten. Op deze manier kunnen de vrijwilligers ervaringen met elkaar delen en van elkaar leren. 

Online activiteiten kerstvakantie

Tijdens de kerstvakantie bleken online activiteiten een prima alternatief te zijn, wanneer fysieke activiteiten niet mogelijk zijn. De online activiteiten boden de jeugd een stukje ontspanning en plezier. In totaal hebben er zo’n zestig deelnemers deelgenomen aan de activiteiten. Er werd in verschillende teams (op basis van dorpen) gestreden om leuke prijzen. Ook de gemeente deed als team mee en deed het niet onverdienstelijk.

Een bekende TikTokker heeft voor ons de online activiteiten aangekondigd. Deze is te vinden via de volgende link: https://www.facebook.com/100040866668459/videos/998301477562813

Wist je dat?

• We vanuit het jongerenwerk intermediair van het Jeugdfonds sport en cultuur zijn en hiervoor jaarlijks zo’n 25 aanvragen doen?
• Wij ons als jongerenwerkers constant blijven ontwikkelen d.m.v. trainingen, workshops en webinars?
• We veel samenwerken met o.a. Team sport, VNN, HALT, politie en de gemeente?
• We uitgenodigd zijn door de Drentse jeugdacademie als gastsprekers over het thema online jongerenwerk?

Het merendeel van de ouderen is prima in staat een goede invulling aan hun maatschappelijk en sociaal leven te geven. Kwetsbare ouderen met een laag inkomen, ouderen die langdurig zorg nodig hebben of ouderen die op de een of andere wijze aan de kant komen te staan of (dreigen te) vereenzamen willen we ondersteunen.

Meer Bewegen voor Ouderen

Onder de noemer ‘Meer Bewegen voor Ouderen’ biedt Impuls verschillende bewegingsactiviteiten voor ouderen aan. Voorbeelden van deze activiteiten zijn gymnastiek, sportief wandelen, tai chi, volksdansen en zwemmen. De bewegingsactiviteiten worden in verschillende dorpen in de gemeente Aa en Hunze aangeboden. Het doel van ‘Meer Bewegen voor Ouderen’ is om via sporten en bewegen inwoners op oudere leeftijd te helpen om een goede conditie te behouden en om lichamelijk en mentaal fit te blijven. Naast dat sporten en bewegen de kans op (chronische) ziektes verlaagt, dragen de bewegingsactiviteiten bij aan het vergroten van het sociaal netwerk. Impuls verzorgt de coördinatie van de lessen. Het voordeel hiervan is dat deelnemers gewezen kunnen worden op het aanbod van Impuls en signalen gemakkelijk doorgegeven kunnen worden aan collega’s.

In 2021 moesten we noodgedwongen, houdend aan de coronamaatregelen, stoppen met de bewegingslessen. Vanaf september mochten de groepen weer van start, waarna halverwege december weer een nieuwe periode van lockdown werd aangekondigd. De coronacrisis had een grote impact op de senioren, omdat ze minder in beweging kwamen en sociale contacten afnamen.

In de periode dat de lessen doorgingen hebben we veel afmeldingen gehad voor de lessen. Sommige deelnemers hebben definitief afgezegd omdat ze een nieuwe activiteit hebben gevonden. Anderen hebben afgemeld in verband met de angst voor besmetting. Ook kwam het voor dat deelnemers moesten afzeggen omdat ze geen QR code hadden omdat ze niet gevaccineerd waren.

We hebben wel op verschillende manieren proberen contact te houden met de senioren. Met als doel ze in beweging te houden, hebben we deelnemers lessen op papier aangeboden. De senioren gaven aan het bewegen thuis bijna niet te doen. Al met al vroeg het wel en niet doorgaan en de afmeldingen in het afgelopen jaar extra coördinatie werk. 

Het voorkomen en bestrijden van armoede vergt een integrale aanpak. Integraal omdat armoede vaak een symptoom is van andere problemen. De gemeente wil daarom samen optrekken met betrokken inwoners en maatschappelijke organisaties. 

Armoede is een thema dat onlosmakelijk is verbonden aan sociaal werk in onze gemeente. Het is belangrijk de krachten lokaal te bundelen zodat dit thema lokaal en politiek goed in beeld is. Impuls is een belangrijke partij in het ‘Armoedepact’ in de gemeente Aa en Hunze. Via het armoedefonds hebben we 500 gratis zelftest gekregen om uit te delen onder de mensen met een krappe beurs. Een medewerker is aangesloten bij de kennisgroep Armoede van Tinten. Drie medewerkers hebben een congres van Alliantie van Kracht in Grolloo bezocht. We hebben in het afgelopen jaar ook verwijzingen gedaan naar Stichting Leergeld en Jeugd Sport en Cultuur Fonds. Echter was dit minder dan in voorgaande jaren. We wisten elkaar wel goed te vinden. De lijntjes met WPDA, GKB, Attenta, gemeente en Voedselbank zijn kort.

Samen Doen team
In 2021 zijn we in Aa en Hunze, in het kader van de wet gemeentelijke vroegsignalering schulden (WGS), gestart met het Samen Doen Team. Het doel van het Samen Doen Team is vanuit samenwerking inwoners te ondersteunen naar zelfredzaamheid. Dit doet het team vanuit 3 stappen: vinden van schulden, stabiliseren en oplossen van schulden.

Twee medewerkers van Impuls sluiten bij het Samen Doen Team aan. Een voordeel dat Impuls aansluit bij dit team is dat onze medewerkers een brede uitvraag bij inwoners kunnen doen. Ze kijken naar meer aspecten, dan alleen financiën. Voordat wij vanuit Impuls van start konden moesten we eerst samen kijken naar de criteria die we in het RIS (automatiseringssysteem) gingen hanteren. Daarna was er veel aandacht voor de brieven en de flyers. Alles is op leesbaarheid gecontroleerd door iemand van het Taalhuis. In de voorbereiding is veel tijd gaan zitten.

Maandelijks krijgen de twee medewerkers nieuwe overzichten aangeleverd van inwoners met een betalingsachterstand. De bedoeling is dat wij er dan op af gaan. Dat betekent een huisbezoek, maar vanwege de coronamaatrelen deden we dit telefonisch of via de mail. Inwoners met een betalingsachterstand krijgen hier bericht van, zodat de medewerkers niet onaangekondigd langskomen. We hebben een paar successen gehad. Mensen die we hebben kunnen helpen via het SDT. Het valt ons op dat het belangrijk is dat je een vertrouwensband op moet bouwen met een inwoner. Dan zijn ze bereid om veel te vertellen. Toch willen de meeste inwoners hun problemen zelf oplossen. Het lijkt dat er bij sommige inwoners meer problemen spelen, alleen omdat we nog niet achter de voordeur komen zien we die nog niet. Al met al waarderen inwoners het als we ze benaderen.

Voorzieningenwijzer
Twee medewerkers binnen Impuls zijn opgeleid tot consulent Voorzieningenwijzer. We hebben in het afgelopen jaar niet veel aanmeldingen gehad. Dit komt mede doordat wij  er niet mee ‘adverteren’. Mensen die toevallig via ons of collega’s op ons pad komen nemen we in behandeling. Daar hebben we best mooie resultaten mee behaald. Via ‘dat geldt voor mij’, een website van de voorzieningenwijzer, hebben we eind 2021 twee keer de Voorzieningenwijzer afgenomen. Mensen kunnen zich via deze site aanmelden en komen dan bij ons terecht. Door de wisselende energieprijzen in het afgelopen jaar was het niet mogelijk om de energierekening in de Voorzieningenwijzer mee te nemen. Medewerkers geven aan dat het invullen van de Voorzieningenwijzer veel tijd vraagt en arbeidsintensief is.

Budgetteren
De training Zicht en Grip op jouw geldzaken heeft de afgelopen twee jaren niet plaats gevonden. Wel zijn een aantal inwoners individueel begeleid, met als doel hen op weg te helpen met budgetteren en daarmee hun financiën op orde krijgen. Deze inwoners werden ondersteund bij het budgetteren door middel van huiswerkopdrachten en een aantal terugkerende gesprekken. Hierdoor konden we ondanks dat de trainingen niet doorgingen, alsnog de vinger aan de pols houden bij deelnemers. De deelnemers waren allen goed met de opdrachten aan de slag. Zij kregen het budgetteren al snel goed onder de knie. Het voordeel van de laagdrempelige budgetcoaching is dat hiermee ergere financiële problemen en/of schulden worden voorkomen.

Kijkend naar 2022, nu er weer meer mogelijk is, gaan we de trainingen opnieuw aanbieden. Begin april 2022 starten we er mee. De training gaan we aanpassen en we gaan kijken of we meer met modules kunnen gaan werken. Mensen kunnen dan inschrijven voor verschillende modules. Daarbij willen we ook gastsprekers uitnodigen. Omdat wij sinds januari 2022 ook de Maatschappelijke Begeleiding onder onze hoede hebben zullen we straks ook een andere doelgroep gaan bedienen. De nieuwe Nederlanders die vallen onder de nieuwe wet inburgering (Wet Koolmees) moeten binnen een half jaar financieel zelfredzaam zijn. Daarin zien wij als Impuls ook een taak voor ons weggelegd.

Mantelzorgers en vrijwilligers zijn onmisbaar bij de ondersteuning van kwetsbare inwoners. Om naast de zorg nog actief te kunnen deelnemen aan de samenleving, dienen zij terug te kunnen vallen op ondersteuning. De gemeente stimuleert inwoners om vrijwilliger te worden en ondersteunt vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. De vraag vanuit de mantelzorgers of vrijwilligers is hierbij leidend.

Consulent Mantelzorg / Centraal Punt Mantelzorg

Het zorgen voor naasten vraagt veel van een mantelzorger. Daarom is het van belang dat er ook aandacht is voor de mantelzorger zelf. Impuls biedt deze ondersteuning voor mantelzorgers via Informatie en Advies, mantelzorgspreekuren in de dorpen, mantelzorg café, trainingen zoals mindfulness, themabijeenkomsten en ontspanningsactiviteiten. Impuls is er ook voor jonge mantelzorgers. Voor deze doelgroep organiseren wij leuke activiteiten en bieden wij ondersteuning. Ook coördineren wij de inzet van respijtvrijwilligers die de zorgtaken van een mantelzorger even kunnen overnemen. In 2021 waren er zes aanvragen voor een respijtvrijwilliger en verwelkomden we vier nieuwe vrijwilligers die graag iets voor een ander wilden doen.

Onze consulent mantelzorg richt zich op de registratie, preventie, advies en ondersteuning van (jonge)mantelzorgers en (zorg) vrijwilligers. Dit vond in het afgelopen jaar voornamelijk telefonisch plaats en waar het qua coronamaatregelen het toe liet op locatie.

Om vitale inzetbaarheid te behouden voor werkende mantelzorger wordt ook in 2021 mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid onder de aandacht gebracht bij werkgevers in Aa en Hunze. In oktober 2021 is hier via een interview met een werkende mantelzorger extra aandacht aan besteed en ook Impuls heeft in 2021 de erkenning ontvangen als Mantelzorgvriendelijke organisatie.  

Aantallen

Op 31 december 2021 stonden 450 mantelzorgers geregistreerd bij Impuls, dit is een groei van 5% ten opzichte van eind 2020. Toen waren er 430 geregistreerd. In 2021 hebben zich 59 nieuwe mantelzorgers geregistreerd en zijn er 41 mantelzorgers uitgeschreven vanwege overlijden/verhuizing. Met name in de maanden januari en februari 2021 waren er opvallend veel mutaties.

De meeste nieuwe mantelzorgers werden in 2021 aangemeld via Maatschappelijk werk van Impuls. Andere aanmeldingen vonden plaats via de website van Impuls, PR in de Schakel, Attenta, Praktijk ondersteuner huisarts (POH) en de thuiszorgorganisaties.

Ieder jaar reikt de gemeente Aa en Hunze een mantelzorg waardering uit aan de geregistreerde mantelzorgers. In 2021 hebben 436 mantelzorgers de mantelzorgwaardering ontvangen van € 100,-. In november waren er 415 aanvragen voor een waardering. Na een interview met een mantelzorger op de gemeentepagina van de Schakel kwamen er nog 21 extra aanvragen bij. Het doel van het interview was het bewust maken van mantelzorgers over hun situatie.

In 2021 stonden 47 Jonge mantelzorgers geregistreerd bij Impuls, hiervan waren er 4 nieuwe aanmeldingen (8%). In 2021 hebben 2 jongeren zich afgemeld. Alle jonge mantelzorgers hebben in december een cadeaukaart van € 20 ontvangen als waardering voor hun inzet. Dit was ter vervanging  van een uitstapje of groepsactiviteit.

VIP

De consulent vrijwilligerswerk geeft vorm aan het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP). Ze biedt begeleiding en advies op alle aspecten van het vrijwilligerswerk. Hierbij is ook nadrukkelijk aandacht voor training en begeleiding van vrijwilligers met zorgtaken en de inzet van vrijwillige respijtzorg. De begeleiding vanuit het VIP bestaat onder andere uit het aanbieden van een (gratis) digitale vacaturebank, het geven van advies en informatie en het aanbieden/ organiseren van (online) trainingen. Het vinden van een bezoekvrijwilliger, een vrijwilliger voor een klein klusje in en om het huis of een maatje behoort ook tot de mogelijkheden. Hierbij zoekt het VIP de samenwerking met onder andere sleutelfiguren en de naoberschapsgroepen in de verschillende dorpen.

Kansen4kinderen

In het kader van het project ‘Kansen4Kinderen’, dat vanuit de Regiodeal tot stand is gekomen, is Impuls met ingang van september 2021 zeven uur per week, samen met Yorneo, verbonden aan een school in Gieten en een school in Eexterveen. Kansen4Kinderen streeft naar het vergroten van kansen voor kinderen in achterstandssituaties, waarbij de school centraal staat als vindplaats. Het doel van het project is een vitale, veerkrachtige en gezonde gemeenschap waar iedereen ertoe doet en kinderen hun volle potentieel tot ontwikkeling kunnen brengen. Met als uiteindelijke resultaat dat er minder gespecialiseerde jeugdhulp nodig is. Deze doelstelling is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van ouders (gezinnen), leerlingen, welzijnsorganisaties en het onderwijs. Vanuit Impuls spelen wij een belangrijke rol in het versterken van het gewone leven op school, thuis en in de buurt.

Onze jeugdmaatschappelijk werker is vanuit het programma Kansen4kinderen aanwezig op drie scholen in de gemeente als kansencoach, waar ze ook als jeugdmaatschappelijk werker aanwezig is. Ze is hierdoor een bekend gezicht voor de professionals op de scholen en voor de ouders en kinderen. De kansencoach is de verbinder tussen ouders, het kind, de school en/of andere externe partners.  Op een van de scholen hebben we een spreekuur ingelast. Door aanwezig en vindbaar te zijn creëren we een laagdrempelige manier voor kinderen, ouders en de professionals op school. Dit helpt hen om aan de bel te trekken als er kansen liggen en om deze kansen in te zetten. 

Pilot Verschuiving voorliggende voorzieningen

In 2021 is de pilot Verschuiving voorliggende voorzieningen gestart. Voorheen werd de pilot ‘Schuifjes dicht’ genoemd. De gemeente Aa en Hunze wil het tempo van de transformatie verhogen. Daarom is de gemeente met Attenta en Impuls aan het kijken welke vormen van specialistische ondersteuning vervangen kunnen worden door een goedkoper alternatief in het voorliggend veld. Het idee van het project ‘Schuifjes dicht’ sluit aan bij het idee van de pilot ‘Kinderen Eerst’. Op verzoek van de gemeente is er vanuit deze pilot een nieuw product ontwikkeld, namelijk het ‘Support traject’ (voorheen werktitel ‘Sociale activering light’). Impuls biedt de begeleiding voor deze trajecten en draagt bij aan de doorontwikkeling van de pilot. In december 2021 is de eerste aanmelding gedaan voor een Support traject door Attenta.

ANWB AutoMaatje

ANWB AutoMaatje is een vervoersservice waarbij vrijwilligers minder mobiele plaatsgenoten op verzoek vervoeren. Bijvoorbeeld naar de huisarts, de kapper, het winkelcentrum of naar de GGD voor een vaccinatie. Impuls is verantwoordelijk voor de coördinatie en brengt vraag en aanbod samen. Ook in 2021 hebben wij tijdens de lockdown periodes alleen medisch noodzakelijke ritten uitgevoerd. Omdat naast het vervoeren van A naar B, voor zowel de deelnemers als de chauffeurs ook het sociale aspect van ANWB AutoMaatje van belang is, hebben zij samen gekeken naar creatieve oplossingen om het sociale contact voort te blijven zetten. Onderstaande praktijkvoorbeeld laat zien dat de vervoerservice niet alleen voor ouderen van meerwaarde is.