3.1. Een levendige en zorgzame samenleving in dorpen en buurten
Buurtwerk: samen werken aan leefbaarheid
Het buurtwerk richt zich op preventie en het verbeteren van de leefbaarheid in de dorpen. De buurtwerkers weten wat er speelt, signaleren het wanneer er ondersteuning of zorg nodig is en helpen bewoners met initiatieven voor de buurt op weg. Ze zijn als vast gezicht verbonden aan een van de vier gebieden: Rolde, Gieten, Annen of Gasselternijveen.
Samen zichtbaar
In 2024 trokken de buurtwerkers vaker samen op. Ze vergrootten hun zichtbaarheid in dorpen en wijken door nieuwe kleding met het Impuls-logo te dragen en met de koffiebus van Buurtbakkie in de zomer inwoners te ontmoeten, hun vragen te beantwoorden en het buurtwerk bekender te maken. Daarnaast zetten ze zowel online als offline media in om duidelijk te maken: wie we zijn, waar we voor staan en wat we doen.
Samenwerking
Het buurtwerk werkt samen met lokale organisaties zoals dorpshuizen en buurtinitiatieven, omdat zij de gemeenschap kennen en het vertrouwen van bewoners hebben. Zij brengen vrijwilligers, kennis en faciliteiten in, zodat buurtinitiatieven beter aansluiten op de behoeften. Samen bereiken we meer! Hieronder wat voorbeelden:
- Samen met een sportcoach is er een wandelgroepje in Gasselternijveen opgestart.
- In samenwerking met de bibliotheek en vrijwilligers is het integratiecafé gestart.
- Samen met de gemeente, bewoners, Dorpsbelangen Gieten en een leverancier zijn de speeltoestellen in de speeltuin aan de Elzenwal in Gieten vervangen.


Speeltuin aan de Elzenwal in Gieten
Gebiedsgericht werken
In overeenstemming met het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA), zijn in 2024 door een werkgroepje de stappen richting meer gebiedsgericht werken verkend. In het kader hiervan is er ook ingezet op meer samenwerking tussen het buurtwerk en het maatschappelijk werk. In 2025 zetten wordt deze lijn om het gebiedsgericht werken meer vorm te geven doorgezet. Het doel is om de zorgvraag per gebied beter in beeld krijgen, de lokale netwerken die er zijn te versterken en de kennis meer te delen.
2Diabeat
In 2024 heeft Impuls een buurtwerker gezondheid aangesteld in Gasselternijveen en Gasselternijveenschemond die met de 2Diabeat aanpak aan de slag gaat met leefstijl en een sterkere sociale basis. De 2Diabeat aanpak richt zich op het creëren van een steunend netwerk voor een gezonde leefstijl bij inwoners: voor en door inwoners, en waar nodig met inzet van professionals. De organisatie 2Diabeat ondersteunt de buurtwerker gezondheid hierbij.
In Gasselternijveen namen 466 inwoners deel aan de gezondheidsenquête. De buurtwerker is betrokken bij sportactiviteiten, de huiskamer, wandelclubs, gezamenlijke maaltijden en individuele gesprekken over afvallen, psychische problemen en doorverwijzingen. In Gasselternijveenschemond werd er aansluiting gezocht via gezamenlijke maaltijden en sportactiviteiten; hier vulden 100 inwoners de enquête in.
Het project levert veel positieve reacties op. Dorpsbewoners organiseerden een bijeenkomst over Positieve Gezondheid in februari 2025, waar we de enquête uitslag presenteerden en vervolgacties bespraken. Samen werken we aan een gezondere leefstijl in beide dorpen.
De Huiskamers
In verschillende dorpen van de gemeente zien we een duidelijke vraag naar plekken waar inwoners samen kunnen komen. Hoewel de term ‘huiskamer’ niet overal passend wordt gevonden, vervullen initiatieven zoals ‘Grolloo Actief’ in Grolloo een vergelijkbare rol, omdat de betrokken inwoners zich daar meer in kunnen vinden.
Hoe ze ook heten, de Huiskamers bieden waardevolle plekken waar dorpsbewoners samenkomen. Ze verminderen eenzaamheid, versterken de gemeenschap en kunnen zelfs medische zorg voorkomen. Zo vinden licht-dementerenden hier steeds vaker een plek, waardoor zij langer in hun eigen dorp kunnen blijven wonen. Het aantal Huiskamers is in 2024 gegroeid naar 10. De vraag blijft stijgen en de opkomst is hoog. De Huiskamer in Gasselternijveen is met 25% gegroeid en zit zelfs vol, mede doordat bezoekers uit omliggende dorpen aansluiten.
Daarnaast neemt de belangstelling voor ‘Huiskamers Plus’ toe, waar ontmoeting wordt gecombineerd met een maaltijd. In meerdere dorpen wordt onderzocht of dit haalbaar is, en bestaande Huiskamers worden gestimuleerd om dit concept over te nemen. Nieuwe Huiskamers ontstaan ook, zoals in Eexterveenschekanaal, waar een koffieochtend mogelijk wordt uitgebreid tot een Huiskamer van Impuls.
Toch bestaan er per dorp ook verschillen met betrekking tot de behoefte en invulling. Sommige Huiskamers hebben een stabiele of groeiende opkomst, terwijl andere nog ruimte hebben voor meer deelnemers. In bepaalde dorpen is minder behoefte aan gezamenlijke maaltijden, omdat veel inwoners nog vitaal zijn en zelf koken. Aandacht voor deze lokale behoeften is cruciaal voor een duurzame en stabiele basis in elk dorp.
Dat de Huiskamers van betekenis zijn laat de volgende tekst op een kerstkaart zien die gericht is aan de vrijwilligers van de Huiskamer.
Lief team van de Huiskamer
Warme mensen met een hart zo puur, hun vriendelijkheid blijft lang van duur
Ze geven zonder terug te vragen en brengen licht op donkere dagen.
Met oprechte woorden en een luisterend oor, zijn ze een steun keer op keer
Warme mensen, een zeldzaam goed.
Hun liefde verwarmt zoals niemand doet.
Dorpsondersteuning: Naoberschap 2.0
De dorpsondersteuning in Grolloo en omgeving functioneert al meerdere jaren succesvol. Ook in Gasselternijveen zijn ze blij met de komst van een dorpsondersteuner, nu bijna 2 jaar geleden. Inwoners waarderen de laagdrempelige en effectieve ondersteuning. In vier andere dorpen in het werkgebied (Eexterzandvoort, Eext, Eexterveen, Gieterveen) is eveneens de behoefte aan dorpsondersteuning gesignaleerd, maar zijn nog niet alle randvoorwaarden ingevuld. Door inzet van extra middelen is het buurtwerk hier sinds november 2024 meer aanwezig en wordt samen met Dorpsbelangen en andere betrokkenen vervolgstappen verkend om ook hier dorpsondersteuning mogelijk te maken. Daarnaast wordt ook in Rolde onderzocht of dorpsondersteuning een optie is.
Dorpsondersteuning Grolloo
Zes jaar geleden begon de dorpscoördinator met haar werk in Grolloo en omgeving.
Dorpsondersteuning Gasselternijveen
Sinds anderhalf jaar werkt ook er nu ook een dorpsondersteuner in Gasselternijveen. In die tijd heeft ze de vragen vanuit inwoners en de inzet vanuit vrijwilligers zien toenemen. Zo is het aantal bezoekmaatjes van 12 naar 17 gegaan. Zowel inwoners als ketenpartners weten haar steeds beter te vinden.

“Ik weet welke mensen hulp of ondersteuning nodig hebben en ik kan anderen inschakelen om die hulp te bieden. Dan heb ik het over formele én informele hulp. Zonder vrijwilligers gaat het niet." – Dorpsondersteuner Gasselternijveen, RTV Drenthe, 23 januari
De dorpsondersteuners hebben korte lijntjes met de huisartsen, wijkagenten en welzijnswerkers en ook met veel inwoners van het dorp. Dit zorgt voor meer samenwerking en samenredzaamheid. Inwoners voelen zich meer verbonden met elkaar en kunnen elkaar helpen.
DOS
Beide dorpsondersteuners hebben in 2024 een training op het gebied van Domein Overstijgend Samenwerken (DOS) gedaan. Gezamenlijk met partijen als Icare, Buurtzorg en Attenta kijken ze, buiten de regels van de wet om, wat een inwoner nodig heeft. Door beter samen te werken over verschillende gebieden heen, zorgen ze ervoor dat inwoners de juiste ondersteuning en zorg krijgen in hun eigen omgeving, zonder onnodige ingewikkeldheid. Er wordt eerst gekeken wat er binnen het eigen systeem of met vrijwilligers gedaan kan worden om te helpen. Pas als dat niet lukt volgt hulp uit het voorliggend veld en dan pas de volgende stap naar geïndiceerde zorg.
Het AdviesLoket
De vrijwilligers van het AdviesLoket helpen inwoners met aanvragen, kwijtschelding, inschrijvingen en andere regelzaken. Het uitgangspunt is dat de vraag snel wordt opgepakt en afgehandeld.
In 2024 heeft het AdviesLoket 220 vragen opgepakt. Dit is een behoorlijke stijging ten opzichte van de 157 aanvragen uit 2023. Sinds 2021 zien we elk jaar een groei van het aantal vragen.
"Ik vind het heel dankbaar werk."
Het aantal uren inzet is ook toegenomen in 2024. De vragen zijn grotendeels zijn opgepakt door 2 vrijwilligers en de coördinator.
De inwoners die langskomen variëren in leeftijd. Daarnaast variëren ook de onderwerpen. In 2024 zijn er veel vragen over het Noodfonds, Sportfonds, het aanvragen van toeslagen en kwijtschelding van gemeentelijke belastingen geweest. Ook wordt standaard de potjes-check uitgevoerd. Met deze online tool kunnen huishoudens eenvoudig ontdekken voor welke toeslagen en regelingen zij in aanmerking komen. Dit is belangrijk, omdat veel huishoudens momenteel geen gebruik maken van de beschikbare voorzieningen, terwijl ze daar wel recht op hebben.
Vaak zijn de vrijwilligers een uur bezig met een vraag. Over het algemeen komen inwoners één keer langs, maar soms is het nodig dat ze een aantal keren afspreken om de vraag af te kunnen ronden (bijvoorbeeld bij een bezwaarprocedure).
Mantelzorgondersteuning: mantelzorgen met gezonde grenzen
Mantelzorgers hebben een belangrijke rol in de samenleving, maar het kan ook zwaar zijn. Door ze te ondersteunen zorgen we ervoor dat mantelzorgers zich gesteund voelen en op een gezonde manier hun zorgtaken kunnen blijven uitvoeren.
Het Centraal Punt Mantelzorg van Impuls zorgt voor informatie en advies, individuele en collectieve mantelzorgondersteuning, het mantelzorgcafé, de contactgroep voor mantelzorgers die zorgen voor een naaste met dementie, respijtzorg via een vrijwilliger en ontspanningsactiviteiten voor de mantelzorgers in de gemeente. In 2024 waren er 518 mantelzorgers geregistreerd bij mantelzorgondersteuning. Aan 502 mantelzorgers is op aanvraag de mantelzorgwaardering uitgereikt. In 2023 waren dit er 454.
De contactgroep voor mantelzorgers, die zorgen voor naasten met dementie, is in 2024 wegens grote belangstelling uitgebreid naar 3 groepen. In deze contactgroep bespreken mantelzorgers hun situatie hoe ze samen leven en zorgen voor een naaste met dementie.
"Soms is het heel eenzaam".
In samenwerking met welzijnsorganisatie Andes organiseren we 6 keer per jaar het mantelzorgcafé. Hieraan namen in 2024 ongeveer 75 mantelzorgers deel. Een belangrijk doel is elkaar ontmoeten en ervaringen uitwisselen, maar we hebben in 2024 ook serieus aandacht besteed aan mantelzorg via het spel “bordje vol”.
In 2024 is ook een training Mindfulness georganiseerd. Hier leren mantelzorgers beter omgaan met stress, leren ontspannen en op te komen voor hun eigen behoeften en grenzen. In verband met grote belangstelling zit de training altijd vol en is er een wachtlijst voor de volgende training(en).
Nieuwe ontwikkelingen
Via de mantelzorgers kregen we signaal dat de huidige vorm van het mantelzorg café niet aansloot bij alle mantelzorgers. Daarom zijn we vanaf 22 oktober 2024 gestart met een mantelzorgcafé voor ouders die mantelzorger zijn voor hun kind met een beperking. Deze bijeenkomst vindt eens per drie maanden plaats.
Valtes heeft een mantelzorg-app ontwikkeld. Dit is een digitaal vraag- en adviesloket voor regionale en landelijke vragen. De gemeente Aa en Hunze heeft deze app in 2024 aangeschaft en in juni gelanceerd voor de betrokken mantelzorgers. Impuls heeft hiervoor een driejarige licentieovereenkomst afgesloten.
Op 8 november werd, tijdens de uitreiking van de mantelzorgwaardering, ook de mantelzorg Podcast “Iedereen wordt mantelzorger” gelanceerd. Tijdens de gesprekken met onder andere drie mantelzorgers en een bestuurslid van de Jongerenraad gaat de consulent mantelzorg in op hun eigen mantelzorgsituatie of hun ervaring. Ook wordt de toekomst van de mantelzorg en de rol van mantelzorgconsulent besproken.
Samenwerken steeds belangrijker
Samenwerking met andere partijen wordt steeds belangrijker door de maatschappelijke ontwikkelingen en uitdagingen. Voor mantelzorgondersteuning is zichtbaarheid bij (potentiële) netwerkpartners heel belangrijk.
Daarom zijn de mantelzorgconsulent en de ouderenadviseur van Impuls aanwezig bij Multidisciplinaire Overleggen (MDO) van alle huisartsenpraktijken in de gemeente. Deze zichtbaarheid maakte het mogelijk om meer hulpvragen in een vroeg stadium te beantwoorden. Huisartsen signaleren vaak situaties waarbij mantelzorgondersteuning of integrale ouderenzorg een passende oplossing biedt.
Daarnaast organiseert de mantelzorgconsulent 4 keer per jaar de klankbordgroep mantelzorg Aa en Hunze en neemt de mantelzorgconsulent deel aan provinciale en landelijke overleggen van MantelzorgNL. Deze samenwerking bevordert kennisuitwisseling, het delen van ervaringen en het stellen van relevante vragen. Hierdoor komen landelijke projecten sneller naar Drenthe en Aa en Hunze.
De kracht van 'De Ontmoeting'
Inloop ‘De Ontmoeting’ brengt inwoners (30-65 jaar) samen om nieuwe contacten en vriendschappen te stimuleren. In de gemeente Aa en Hunze is weinig aanbod voor deze groep. Zeker voor inwoners met een klein inkomen. Er is behoefte aan ontmoeting, gezelligheid en een luisterend oor. Het is ook een plek waar buurt- en maatschappelijk werkers inwoners met leun- en steuntrajecten kunnen samenbrengen. Zij kunnen daar wellicht een maatje vinden of hun sociale activiteiten uitbreiden. In 2024 vonden er 28 bijeenkomsten plaats, waarbij in totaal 328 niet-unieke deelnemers aanwezig waren.
De impact van ‘De Ontmoeting’ is al zichtbaar in de praktijk. Zo hebben drie deelnemers samen een andere deelnemer geholpen bij zijn verhuizing, en zijn er activiteiten ontstaan op basis van gedeelde hobby’s en interesses. Daarnaast heeft de inloop zelfs geleid tot het ontstaan van een relatie tussen twee deelnemers. Ook werd er geëxperimenteerd met gezamenlijk eten: na drie proefbijeenkomsten is besloten om in 2025 elke twee maanden samen te eten.
Integratiecafé
In april 2024 is het Integratiecafé gestart om nieuwkomers hier maandelijks een ontmoetingsplek te bieden. Het idee is dat statushouders, maar ook andere nieuwkomers die van elders hier zijn komen wonen, inwoners uit de gemeente Aa en Hunze kunnen ontmoeten. Het is mooi om op die manier een brug te slaan tussen inwoners en statushouders. De eerste maanden was er veel animo voor. Er kwamen soms wel 50 mensen. De laatste maanden is dat vaker 25-30 mensen. Dat is alsnog een mooie groep. Dit toont aan dat het belangrijk is om het integratiecafé regelmatig te blijven promoten in bijvoorbeeld de plaatselijke krant.
Naast de bijeenkomsten in het Integratiecafé zijn er, als onderdeel hiervan, ook twee uitstapjes geweest. Zo zijn het Ellert en Brammert museum en een molen bezocht.
Het Integratiecafé draagt eraan bij dat inwoners en statushouders elkaars cultuur beter leren kennen, de gemeente Aa en Hunze beter leren kennen en de taal oefenen. Daarnaast leren deelnemers hoe dingen hier gaan. Bijvoorbeeld dat sommige dingen geld kosten, dat er wordt verwacht dat je op tijd komt en hoe mensen hier met elkaar omgaan.
Actief bij De Biester
Sinds juli 2024 organiseert een buurtwerker twee middagen per week kinderactiviteiten bij De Biester. Soms met een vooraf bedacht plan, maar vaak bedenken de kinderen zelf waar ze zin in hebben. Sinds oktober helpen een aantal moeders af en toe mee. Hierdoor was het mogelijk om activiteiten als een bosbingo en smoothies maken met een smoothiefiets te organiseren.
Naast de kinderactiviteiten coördineert de buurtwerker sinds juli 2024 ook de damesactiviteit. Ze heeft er meer structuur in aangebracht met maandelijkse planningen. Dit geeft duidelijkheid voor bewoners, vrijwilligers en medewerkers. De activiteiten worden afgestemd op hun wensen en de vrouwen geven aan hiermee tevreden te zijn.
De samenwerking met de medewerkers van De Biester verloopt goed. Verder is er in het laatste kwartaal een bijeenkomst georganiseerd met alle actieve vrijwilligers om ideeën uit te wisselen en elkaar beter te leren kennen.
AutoMaatje
ANWB AutoMaatje Aa en Hunze vierde begin 2024 haar 5-jarig jubileum.

"We zijn begonnen met een paar vrijwillige chauffeurs om minder mobiele plaatsgenoten te vervoeren. Ondertussen zijn we uitgegroeid naar een team van ruim 30 chauffeurs. Ze vervoeren allemaal met passie en persoonlijke gedrevenheid hun buurtgenoten in en buiten de gemeente Aa en Hunze. Van een paar ritten per maand naar bijna 1100 ritten in het afgelopen jaar.” - Coördinator AutoMaatje." (De Schakel, 8 maart 2024)
De cijfers in de grafiek hierna laten een groei zien ten opzichte van 2023. Zowel het aantal ritten als het aantal kilometers, deelnemers en vrijwilligers zijn in 2024 toegenomen. In 2023 is er in totaal 11.664 km gereden door de vrijwilligers, en in 2024 ging het om 14.919 km. De deelnemers die het vaakst gebruik maakten van AutoMaatje zijn tussen de 75 en 90 jaar en woonachtig in Gieten.
De meeste ritten betreffen medische afspraken of verzorging. Dit is bijvoorbeeld het WZA, de huisarts of fysiotherapeut. Ook boodschappen halen en een ritje naar de huiskamer komen veel voor. Of een bezoekje aan het tuincentrum, theater, de schoonheidsspecialiste of de kapper. Veel deelnemers zijn alleen of hebben een beperkt sociaal netwerk en waarderen de autorit niet alleen als vervoersmiddel, maar ook als een waardevol moment van sociaal contact met de chauffeur. Een ritje is dus voor de deelnemers (en vrijwilligers) dus veelal ook een sociaal uitstapje: samen boodschappen doen, deze naar binnen brengen en gezellig bijpraten.
Voor de vrijwilligers/chauffeurs wordt er jaarlijks een bijeenkomst georganiseerd. We nemen de resultaten door, wisselen informatie uit en laten onze waardering voor de vrijwilligers/chauffeurs blijken. Hun werk en inzet wordt heel erg gewaardeerd. Dit is goed te merken aan het stijgende aantal deelnemers door mond-op-mondreclame. Ook andere partijen, zoals de huisartsen verwijzen hun patiënten vaker naar AutoMaatje door. Bijvoorbeeld wanneer patiënten minder mobiel zijn en hulp nodig hebben met in- en uitstappen.
In het kader van het 5-jarig bestaan van AutoMaatje hebben we de vrijwilligers in 2024 een workshop aangeboden over het herkennen van en omgaan met dementie.
Buurtbemiddeling
In 2024 zijn er 34 meldingen voor buurtbemiddeling binnengekomen. Hiervan waren 28 casussen geschikt voor buurtbemiddeling. Deze zijn opgepakt door de buurtbemiddelaars. In drie gevallen heeft de coördinator de betreffende inwoners van informatie en advies voorzien, en was buurtbemiddeling niet nodig. Bij drie andere meldingen bleek buurtbemiddeling niet passend.
De meldingen zijn opgepakt door een team van 8 vrijwillige buurtbemiddelaars.
De tabel hieronder laat zien dat de meeste meldingen (10), die ook daadwerkelijk zijn opgepakt, vanuit inwoners zelf en op hun eigen initiatief komt.
Gedrag en geluidsoverlast zorgden ook in 2024 voor de meeste conflicten. Andere vaker voorkomende onderwerpen zijn de erfafscheiding, rommel, beplanting en parkeren. Overlast door verlichting leidde in 2024 voor het eerst tot ruzie. Wat betreft de aard van de meldingen laat de volgende tabel zien dat het veelal om ‘normale zaken’ gaat en soms ook om meer complexe zaken.
Wat voor soort zaken kwamen binnen?
Normale zaak | 18 |
Complexe zaak (multiprobleem) | 5 |
Complexe zaak (psychosociale problemen) | 2 |
Coachingzaak | 1 |
Meerpartijenzaak (meer dan 2 huishoudens) | 1 |
Aantal zaken met taalproblemen | 1 |
Totaal | 28 |
Resultaten buurtbemiddeling
De tabel hierna laat de resultaten van de buurtbemiddeling in 2024 zien. Dit percentage is vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde. Er zijn 18 casussen opgelost.
Opgelost door inzet van buurtbemiddeling | 18 |
Totaal positief afgerond in % | 64% |
De overige casussen zijn niet opgelost. Dat komt vaak doordat partij B niet verder wil en het niet ziet zitten om een gezamenlijk gesprek te hebben of zelfs helemaal geen gesprek wil hebben. Maar ook als het officieel niet is opgelost, verandert er soms toch wel iets in de omgang, bijvoorbeeld doordat er wat begrip voor elkaars situatie is gekomen.
Welzijn op Recept
Sinds het najaar van 2024 is vanuit Impuls de eerste welzijnscoach begonnen. In eerste instantie is Welzijn op Recept opgestart bij de huisartsenpraktijk in Annen. De welzijnscoach heeft hier wekelijks 4 uur voor.
Met de komst van de welzijnscoach kan de huisarts zich meer richten op de medische zorg en kunnen zij patiënten de juiste hulp op de juiste plek bieden. Sommige patiënten komen met klachten die mogelijk een sociale of maatschappelijke oorzaak hebben. De welzijnscoach kan deze patiënten begeleiden naar activiteiten op het gebied van ontmoeting, sport of cultuur die bijdragen aan hun welzijn en kwaliteit van leven.
Welzijn op Recept begint steeds beter te lopen. De huisartsenpraktijk meldt inmiddels wekelijks wel een nieuwe inwoner aan, afkomstig uit verschillende leeftijdsgroepen – niet alleen ouderen, maar ook dertigers en vijftigers. De hulpvragen gaan vooral over daginvulling, sociale contacten, en moeite met het oppakken van dagelijkse activiteiten, bijvoorbeeld door rouw. Dankzij Welzijn op Recept vinden mensen hun weg naar passende ondersteuning, zoals de Huiskamer of dagbesteding in het Holthuys.
3.2. Iedereen kan meedoen en zelfstandig functioneren naar vermogen
Buurtmaatschappelijk werk: dichtbij en betrokken
In een steeds complexere samenleving biedt buurtmaatschappelijk werk toegankelijke ondersteuning voor inwoners met vragen, zorgen en uitdagingen. Het doel is de zelfredzaamheid te vergroten en waar mogelijk de inzet van geïndiceerde zorg te voorkomen. Daarnaast stimuleren we inwoners om deel te nemen aan passende groepsactiviteiten, waar zij anderen kunnen ontmoeten, ervaringen kunnen delen, hun netwerk vergroten en elkaar kunnen ondersteunen. In 2024 hebben we 213 individuele trajecten behandeld. Dit is een behoorlijke toename ten opzichte van de 166 individuele trajecten in 2023. Deze groei zit voornamelijk in het aantal vragen op het gebied van de geestelijke gezondheid.
Kerncijfers
Wat speelde er?
In 2024 gingen de meeste hulpvragen over geestelijke gezondheid, huiselijke relaties en financiën. De tabel hieronder laat een vergelijking met de meest voorkomende hulpvragen in 2023 zien.
2024 | 2023 | |
---|---|---|
Geestelijke gezondheid | 173 | 138 |
Huiselijke relaties | 57 | 38 |
Financiën | 49 | 48 |
Huisvesting | 33 | 23 |
Sociaal netwerk | 29 | 24 |
We zien een opvallende toename van hulpvragen op het gebied van geestelijke gezondheid en huiselijke relaties. Er is een groeiende behoefte aan ondersteuning bij rouw, scheiding, stress, opvoeding en zorgen rondom veranderingen in ons persoonlijk leven of de maatschappij.
De toename in hulpvragen op het gebied van huiselijke relaties heeft wellicht te maken met een stijging van het aantal inwoners in een ongezonde relatie. Veel van hen blijven noodgedwongen langer samenwonen vanwege het tekort aan woningen. Ook spelen er bij problemen in huiselijke relaties soms andere problemen mee, zoals financiële zorgen, psychische problemen of verslaving.
Ook de toename van samengestelde gezinnen kan een rol spelen. Het wonen in een samengesteld gezin kan ertoe leiden dat spanningen in huis vergroten. Verder zou de trend dat inwoners langer thuis blijven wonen op hogere leeftijd ook bij kunnen dragen aan spanningen en conflicten in de woonsituatie. Om dit met zekerheid te kunnen zeggen zou hier echter eerst onderzoek naar gedaan moeten worden. “Ik kom het wel tegen in mijn caseload.” – Buurtmaatschappelijk werker
Verhuizing naar het voorliggend veld
We zien dat, als gevolg van de wachtlijsten bij de GGZ, de huisarts en Stichting Attenta inwoners vaker naar ons doorverwijzen. Zij kunnen bij het buurtmaatschappelijk werk terecht voor (tijdelijke) ondersteuning ter overbrugging van de wachttijd.
Daarnaast zien buurtmaatschappelijk werkers ook steeds casussen voorbij komen waar in eerste instantie de (O)GGZ bij betrokken was. Wanneer het dan weer wat beter met iemand gaat stroomt deze inwoner door naar het voorliggend veld. Het buurtmaatschappelijk werk kan dan vaak de ondersteuning bieden die de inwoner nodig heeft om weer zijn/haar weg te vinden in de maatschappij. De overgang van gespecialiseerde zorg naar ‘het gewone leven’, en andersom, kan spannend zijn. Een goede samenwerking met de GGZ is erg belangrijk om deze overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen. Ook kunnen deze vormen van ondersteuning, wanneer dit nodig is, tijdelijk naast elkaar bestaan.
De ondersteuning is erop gericht om inwoners tijdelijk bij te staan, zonder dat ze afhankelijk worden. Het gaat om een laagdrempelige aanpak, zodat iemand ondanks de moeilijke situatie toch verder kan met zijn leven.
Naast een toename van het aantal doorverwijzingen vanuit externe partijen naar het buurtmaatschappelijk werk, zijn de buurtmaatschappelijk werkers er ook zelf steeds alerter op dat ze vaker doorverwijzen naar een passende collectieve activiteit waar de inwoner bij aan kan sluiten, zoals De Ontmoeting of de Veerkracht bijeenkomsten.
Samenwerken
Bij een groeiende complexiteit van casuïstiek is samenwerking met andere zorg- en hulpverleners nog belangrijker. Door gezamenlijk overleg, en ook steeds vaker gezamenlijke huisbezoeken met Attenta, wordt de ondersteuning laagdrempeliger. Inwoners worden sneller geholpen en hoeven vaker maar één keer hun verhaal te doen.
Ook werken we in toenemende mate samen met het AdviesLoket, het SamenDoenTeam en het buurtwerk of de dorpsondersteuner. Problemen hebben vaak een uitwerking op meerdere aspecten in iemands leven. Met een geïntegreerde aanpak stemmen we de verschillende vormen van ondersteuning op elkaar af. Hierdoor krijgen inwoners op verschillende vlakken weer grip op hun situatie.
De samenwerking met de GGZ is erg belangrijk. Terwijl de GGZ zich richt op diagnostiek en behandelingen, richt het sociaal werk (waaronder het buurtmaatschappelijk werk) zich op het versterken van de praktische en sociale basis van het dagelijkse leven. Wanneer we inwoners op deze manier op meerdere vlakken ondersteunen vergroot dit de kans op een duurzaam herstel. Op deze manier versterken het voorliggend veld en de specialistische zorg elkaar ook.
Het buurtmaatschappelijk werk is vertegenwoordigd in het team OGGZ (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg). Ze werken samen met de andere organisaties om (psychisch) kwetsbare inwoners met vaak complexe problemen te helpen. Dit is een vorm van bemoeizorg die ingeschakeld kan worden wanneer inwoners niet zelf de weg naar hulp weten te vinden, of deze hulp of zorg juist willen vermijden. Samen bepalen ze welke vorm van ondersteuning passend is.
Verder is er in het kader van de huisverboden een samenwerking met Veilig Thuis. In 2024 was het buurtmaatschappelijk werk betrokken bij 3 trajecten rondom een huisverbod. Dit zijn doorgaans intensieve trajecten waarbij veel verschillende partijen betrokken zijn.
Een buurtmaatschappelijk werker neemt deel aan de werkgroep huiselijk geweld. Hierin zitten onder andere de Politie, Stichting Attenta, Veilig Thuis Drenthe en Impuls. In deze werkgroep komen thema’s als huiselijk geweld, verwaarlozing en ouderenmishandeling aan bod.

De kracht van ervaringsdeskundigheid
In 2024 zijn er 10 trajecten begeleid met de inzet van een ervaringsdeskundige. Een ervaringsdeskundige begrijpt als geen ander de uitdagingen waar inwoners mee te maken hebben, doordat zij vanuit eigen ervaring spreken. Dit maakt het contact laagdrempeliger en draagt bij aan vertrouwen en openheid. Zij dragen uit dat de inwoner hier welkom is en geven hoop, vertrouwen en het gevoel dat de inwoner niet alleen staat. Tegelijkertijd vervullen zij een brugfunctie: zij legt aan collega’s uit hoe bepaalde patronen ontstaan en versterken op die manier het begrip binnen het team.
Veerkracht bijeenkomsten
De cursus Veerkracht is er voor iedereen die weer lekker in zijn vel wil zitten, balans wil vinden en met energie en veerkracht verder wil gaan, wellicht na een moeilijke periode achter de rug te hebben. In 2024 hebben er 2 cursussen plaatsgevonden met in totaal 8 bijeenkomsten. Hier hebben 12 inwoners aan deelgenomen.
"Van overleven naar mijn eigen leven."
Over loslaten en normaliseren
In 2024 zijn er 146 individuele trajecten afgesloten, een toename ten opzichte van 2023 (113 trajecten). Deze groei komt mede door de scherpere focus op het tijdig afronden van trajecten en het ondersteunen van inwoners om weer op eigen kracht verder te gaan. Hoewel er altijd ruimte is voor verbetering, streven we ernaar om te normaliseren en los te laten wanneer iemand zelfstandig verder kan. De samenwerking met buurtwerkers en dorpscoördinatoren speelt hierin een belangrijke rol. In overleg wordt vaker doorverwezen naar collectieve activiteiten. Dit biedt inwoners een waardevolle vervolgstap en versterkt hun sociale netwerk. Soms is er op een later moment nog weer even contact – telefonisch of via een huisbezoek – maar vaak blijkt dat dan ook genoeg te zijn voor de inwoners om hun weg te kunnen vinden.
Vrijwilligerswerk: voor de ander en ook voor jezelf
In 2024 meldden 53 vrijwilligers zich bij het VIP!. Dit is iets minder dan de 57 in 2023. Daarnaast kwamen er in 2024 96 hulpvragen binnen van inwoners die hulp nodig hadden bij bijvoorbeeld computervragen, het legen van de dakgoten of andere klussen.
Op de website van het VIP! zijn tussen de 70-90 vacatures geplaatst met een divers aanbod van vrijwillige functies. Ook is er 18 keer een hulpaanbod vanuit een organisatie geplaatst.
Vanuit het VIP! zijn 4 themabijeenkomsten voor vrijwilligers georganiseerd, waaronder één over vrijwilligerswerk en statushouders, en een bijeenkomst over de rol van de vertrouwenscontactpersoon.
Drie organisaties maakten in 2024 een afspraak voor meer informatie over het aanvragen van fondsen.
Tijdens de jaarlijks terugkerende landelijke vrijwilligersactie NLdoet staken 144 leerlingen van het Dr. Nassau College in Gieten hun handen uit de mouwen. Ze hielpen mee bij de 14 klussen bij 10 verschillende organisaties, zoals zwerfvuil rapen bij het Boomkroonpad of samen met nieuwkomers hun tuinen klaar maken voor de lente en ondertussen de Nederlandse taal oefenen.

“Het was een leuke en gezellige dag. De leerlingen hebben hard gewerkt en met nieuwkomers gepraat. Het was leerzaam om iets over elkaars land en cultuur te horen”.
– Begeleider Taal en Tuin
In samenwerking met Woonborg, de gemeente Aa en Hunze, een ervaringsdeskundige van Impuls en inwoners is een tuinmiddag aan de Vreding in Annen georganiseerd. Het doel was dat buren elkaar gingen helpen met het tuinonderhoud in de straat. Doordat het veel ouderen en psychisch kwetsbare inwoners betrof is het helaas niet echt van de grond gekomen. De bewoners hebben wel gezellig samen koffie gedronken en konden tuingereedschap lenen en hun vragen stellen. Ze kwamen ook met het idee om vaker samen koffie te drinken. Daarmee heeft het bijgedragen aan de cohesie tussen buurtbewoners.
Impact
Vrijwilligerswerk is belangrijk voor de inwoners die ondersteuning krijgen, voor de lokale gemeenschap en voor de vrijwilliger zelf. Voor inwoners kan een vrijwilliger het verschil maken tussen eenzaamheid en verbinding, tussen worstelen en gesteund worden, tussen kunnen sporten of thuiszitten. Dankzij de inzet van vrijwilligers wordt de lokale gemeenschap socialer, leefbaarder en inclusiever. Ze versterken buurten, zorgen voor meer saamhorigheid en dragen bij aan initiatieven die zonder hen niet mogelijk zouden zijn. Voor de vrijwilligers zelf biedt het werk voldoening, structuur en geeft het de kans om nieuwe vaardigheden te leren of mensen te ontmoeten. Vrijwilligerswerk verbindt, verrijkt en maakt een verschil – voor een ander, maar ook voor jezelf.
De coördinator van het VIP!, sprak hierover met een vrijwilliger. Deze vrijwilliger had eerder een fulltimebaan bij Justitie, maar is volledig afgekeurd na de diagnose post-COVID (heel weinig energie, snel overprikkeld en concentratieproblemen). Sinds 1,5 jaar is zij als vrijwilliger werkzaam bij Impuls.
Voorkomen en bestrijden van armoede
Voor veel mensen is rondkomen een dagelijkse uitdaging. De vaste lasten stapelen zich op, terwijl het inkomen vaak beperkt is. Het ontbreken van overzicht in inkomsten en uitgaven kan zorgen voor stress en onzekerheid. Impuls zet zich in voor het voorkomen en bestrijden van armoede door inwoners te ondersteunen bij hun financiële zelfredzaamheid.
Wij doen dit door middel van individuele ondersteuning, (collectieve) budgetcoaching en door middel van hun inzet in het Samen Doen Team (SDT). Het SDT voert de vroegsignalering in de gemeente uit. Hierin werken de Stichting Attenta, Impuls, Werkplein Drentsche Aa (WPDA) en de Gemeentelijke Kredietbank (GKB) samen. Ze denken mee in oplossingen bij betalingsachterstanden en het op orde brengen van de financiële administratie. Belangrijk is dat de inwoner zelf de regie houdt.
Samen Doen Team | 6 individuele trajecten | |
Individuele ondersteuning | 35 individuele trajecten | 7 leun en steun trajecten |
Workshops/trainingen | 3 workshops | 5 deelnemers |
Dankzij de ondersteuning in de hiervoor beschreven situatie heeft de inwoner weer perspectief op een stabielere financiële en woonsituatie. Door samen de financiën op orde te brengen en de schuldregeling in gang te zetten, ontstond er rust en ruimte om weer vooruit te kijken en over de toekomst na te denken. De urgentieaanvraag biedt ook kans op betere huisvesting. Dat kan hun situatie op de langere termijn verbeteren. Dit alles draagt bij aan minder stress en meer grip op het leven.
Wanneer het gaat om het voorkomen bestrijden van armoede kom je hele diverse verhalen tegen.
Iedere financiële situatie is anders en heeft een uniek verhaal. Daarom is maatwerk essentieel in schuldhulpverlening en budgetcoaching. Het is belangrijk om aan te sluiten bij de persoonlijke situatie en behoeften van de inwoner. Dit vergroot de kans op een stabiele financiële toekomst.
Soms is een praktische aanpak nodig, zoals hulp bij administratie, terwijl in andere gevallen coaching en gedragsverandering centraal staan. Ook de emotionele impact van schulden verschilt per persoon, waardoor ondersteuning op maat helpt om stress en schaamte te verminderen.
Regelmatig komen inwoners na afloop van een traject nog wel eens terug met een (korte) vraag. Of hun vraag kan door middel van één gesprek behandeld worden. In die gevallen wordt niet (opnieuw) een individueel traject gestart. Deze vragen worden beantwoord en geregistreerd als een info & advies vraag.
Financiële training/coaching statushouders
Statushouders die in onze gemeente komen wonen worden eerst financieel ontzorgd (door het WPDA) en krijgen na zes maanden zelf de verantwoordelijkheid voor hun financiën. Impuls ondersteunt deze inwoners hierbij. In 2024 zijn er 21 individuele trajecten en 1 leun en steun traject geweest voor statushouders. De meeste statushouders hebben hier weinig tot matige ondersteuning bij nodig. Vaak blijkt dat ze alleen contact willen op momenten dat ze zelf een vraag hebben. Een kleinere groep heeft behoefte aan intensievere begeleiding. In deze gevallen kunnen we veel voor de inwoners betekenen.
In 2024 waren er 14 maatschappelijke begeleiders, die de statushouders begeleidden bij hun inburgering.
Z-route en sociale activering
Mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en statushouders worden uitgenodigd om actief mogelijkheden te onderzoeken om hun talenten in te zetten. In dit kader levert Impuls de volgende inzet:
- Maatschappelijke begeleiding voor alle statushouders (maximaal 18 maanden)
- Trajecten sociale activering
- Uitvoering van de Zelfredzaamheidsroute voor de statushouders die vallen onder de Nieuwe Wet Inburgering (NWI)
Maatschappelijke begeleiding voor statushouders
Op grond van de nieuwe Wet Inburgering (Wi2021) zijn gemeenten verantwoordelijk voor de begeleiding en ondersteuning van inburgeringsplichtigen. Statushouders die een woning krijgen in de gemeente, ontvangen hulp bij hun inburgering, zoals het regelen van basisvoorzieningen, uitleg over het leven in Nederland, het regelen van de huis- en tandarts, en ondersteuning bij het opbouwen van een sociaal netwerk in de buurt. De begeleiding duurt meestal 1,5 jaar maar kan aangepast worden als dat nodig is. In 2024 hebben we 21 individuele trajecten en 12 leun en steun trajecten begeleid.
In het kader van de inburgeringsplicht moeten de statushouders het participatieverklaringstraject (PVT) volgen. Voor dit traject organiseert Impuls diverse themabijeenkomsten. Het traject wordt afgesloten met het ondertekenen van de participatieverklaring. In 2024 hebben 23 deelnemers het PVT behaald.

Zelfredzaamheidsroute (Z-route)
Er zijn binnen de Wet Inburgering drie leerroutes waarmee inburgeringsplichtigen aan hun inburgeringsplicht kunnen voldoen: de B1-route, de Onderwijsroute en de Zelfredzaamheidsroute (Z-route). Het doel van alle leerroutes is dat inburgeringsplichtigen de Nederlandse taal leren en kennis opdoen van de Nederlandse maatschappij (KNM). Samen met de gemeente wordt gekozen voor een geschikte leerroute. Deze wordt opgenomen in het Persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP).

Vanuit Impuls voeren we voornamelijk de Z-route uit, die maximaal 3 jaar duurt. Dit sluit aan bij onze taak ‘maatschappelijke begeleiding van statushouders’. Ook wordt er soms op verzoek van de gemeente/regievoerder een inwoner aangemeld die de B1 leerroute volgt, of iemand die op zoek is naar vrijwilligerswerk en/of andere participatie en integratie activiteiten.
De Z-route is gericht op het beheersen van de Nederlandse taal op een zo hoog als mogelijk taalniveau, zodat deze doelgroep uiteindelijk zelfstandig kan deelnemen aan de Nederlandse samenleving. Hierbij is het streefniveau A1 in maximaal 3 jaar tijd. Het is bedoeld voor inburgeringsplichtigen met een lage leerbaarheid waarvan wordt verwacht dat zij veel moeite zullen hebben met het leren van de Nederlandse taal. Dit omdat zij bijvoorbeeld in het land van herkomst weinig of geen scholing hebben gehad.
Het programma bestaat uit twee delen: minimaal 800 uur Nederlandse taalles onder begeleiding van een NT2-docent en minimaal 800 uur aan participatieactiviteiten. Deze 800 uren zijn inclusief het PVT bij Impuls en de module Arbeidsmarkt en Participatie (MAP), welke wordt uitgevoerd door het WPDA. De praktijkcomponent van de Z-route wordt uitgevoerd door Impuls gericht op sociale activering en maatschappelijke participatie. De coaching wordt afgestemd op de individuele persoonlijke interesses en mogelijkheden, waarbij we rekening houden met de omstandigheden zoals bijvoorbeeld het opvoeden van thuiswonende (jonge) kinderen.
In 2024 liepen er in totaal 26 trajecten waarvan 14 trajecten zijn gestart in 2023, en 12 trajecten in 2024. Deze trajecten lopen door in 2025.
Verder zijn er in 2024 vijf inburgeraars uitgestroomd.
Sinds september 2024 is er een specifiek aanbod van vrouwen participatie activiteiten in Rolde. Dit wordt in samenwerking met de regievoerders van de gemeente, de WPDA en andere samenwerkingspartners, zoals het Taalhuis, uitgevoerd. Het is bedoeld voor vrouwen die weinig of geen activiteiten buitenshuis uitvoeren, omdat zij zich met name verantwoordelijk voelen voor het huishouden en de opvoeding. Het doel is om deze vrouwen te activeren en te stimuleren, hun sociale netwerk te vergroten, hun taalontwikkeling te bevorderen en te werken aan zelfredzaamheid. Het gaat om een integrale aanpak waarbij de vrouwen zelf hun eigen bijdrage kunnen leveren en ideeën kunnen aandragen. Er zijn 9 bijeenkomsten geweest met 6 deelnemers. De eerste bevindingen zijn positief en de activiteiten worden voortgezet in 2025.
Sociale activering
Sociale activering vanuit Impuls omvat zowel sociale activering voor Nederlanders als sociale activering van nieuwkomers. Het gaat om het toe leiden naar vrijwilligerswerk, collectieve activiteiten of betaald werk. De trajectduur is ongeveer 18 maanden.
Dit betekent dat de trajecten die zijn gestart in 2023 over het algemeen doorlopen in 2024. In 2024 zijn daar 2 nieuwe aanmeldingen bijgekomen. 4 deelnemers zijn in 2024 uitgestroomd en 4 trajecten sociale activering lopen door naar 2025.
"Ik voel me weer nuttig."
"Ik heb weer iets om naar uit te kijken."
Supporttrajecten
Dit individuele traject was ontwikkeld vanuit het project ‘Schuifjes Dicht’ en was bedoeld voor volwassenen met gezondheidsproblemen, met psychische problemen en/of lichamelijke beperkingen of inwoners die beperkt zelfredzaam zijn.
In 2024 zijn er geen nieuwe support trajecten meer opgestart omdat er een einde is gekomen aan de pilot ‘Schuifjes dicht’. Met het project Schuifjes Dicht werkten Attenta en Impuls aan het vaker inzetten van indicatievrije hulp in het voorliggend veld (uitgevoerd door Impuls). Voorbeelden hiervan zijn de leun en steun contacten, het support traject en de Huiskamer Plus.
De doelen van een support traject waren gericht op het versterken van de zelfredzaamheid, zelfstandigheid behouden en/of bevorderen, het sociaal netwerk vergroten, de eigen kracht (leren) ontwikkelen, eigen ideeën benutten en het bevorderen van de gezondheid. Hierbij wordt er eerst gekeken welke mogelijkheden er zijn in het voorliggend veld.
De ondersteuning is in 2024 geïntegreerd in de reguliere werkwijze en wordt niet meer als afzonderlijk project geregistreerd. Aansluitend aan het support traject werden de inwoners ondersteund door middel van een leun en steun traject. In 2024 liepen er 5 van deze trajecten welke ook weer doorlopen in 2025. Een deelnemer is in 2024 uitgestroomd omdat de doelen inmiddels gerealiseerd zijn en de inwoner onder andere vrijwilligerswerk is gaan doen.
3.3. Kinderen kunnen zich optimaal ontwikkelen
Jongerenwerk
In 2024 heeft het jongerenwerk zich ingezet om jongeren meer mogelijkheden te bieden om elkaar te ontmoeten en actief deel te nemen aan (nieuwe) activiteiten. Ze kregen meerdere signalen van jongeren die aangaven dat er te weinig te doen was in de gemeente, en daar hebben ze op ingespeeld met diverse initiatieven.
Bereik jongerenwerk

- Het jongerenfestival in de bibliotheek van Gieten trok 150 jongeren die workshops volgden, dansten en nieuwe mensen leerden kennen. De sfeer was goed, en zowel jongeren als vrijwilligers en de betrokken ketenpartners waren enthousiast en willen dit vaker organiseren.
- Er waren zomeractiviteiten voor jeugdige inwoners van vier dorpen en gezinnen die niet op vakantie konden. De opkomst was wisselend, maar de activiteiten waren gericht op sport, spel en ontmoeting.
- De kinderclub in Gieterveen bood een creatieve vrijetijdsbesteding waar kinderen zonder strikte richtlijnen hun creativiteit kwijt konden. Dit groepsaanbod versterkte de sociale binding en werd druk bezocht. Iedere knutselmiddag waren er gemiddeld 40 kinderen.
- Bij de jeugdsozen in Grolloo, Eext, Eexterveen, Rolde, Gasselternijveen, Annerveenschekanaal, Eexterveenschekanaal en Gieten kregen kregen jongeren van 12 tot 18 jaar een laagdrempelige ontmoetingsplek. Dit droeg bij aan hun welzijn én leidde tot minder overlast op straat. Bij elke soos draait een groep vrijwilligers de soosdiensten. De jongerenwerker is er op de achtergrond om de vrijwilligers te ondersteunen en soosavonden te bezoeken om jongeren daar te ontmoeten. In Gieten ondersteund een jongerenwerker de soos. Door de sozen te ondersteunen en hiermee in contact te blijven krijgen we de doelgroep beter in beeld.
- Voor de jongeren op opvanglocatie Papenvoort organiseerden we diverse activiteiten en een kampeerweekend. Dit bood ontspanning en sociale verbinding, al bleek het bereiken van jongeren vanaf 13 jaar een uitdaging.
- In 2024 waren er voor het eerst de cultuurateliers. Het doel hiervan was om jongeren te laten kennis maken met cultuur en ze de kans te geven hierin te ontwikkelen en hun talenten te laten ontdekken. Hoewel er een mooi divers aanbod werd geboden waren er minder deelnemers dan verwacht. In 2025 gaan de jongerenwerkers het concept een beetje anders insteken en verwachten ze een kerngroep van jongeren te kunnen verbinden aan de cultuurateliers, waar zij hun talenten kunnen inzetten.
Kijk mee met de jongerenwerkers
Zichtbaarheid vergroten
Verder stond 2024 vooral in het teken van het onderhouden van het bestaande netwerk en het opbouwen van nieuwe relaties met vrijwilligers en professionals, zoals de gemeente en de middelbare school. Deze netwerkinspanningen leidden ertoe dat we in 2025 toegang krijgen tot de school en direct met de jongeren in contact kunnen komen. Dit is een belangrijke stap om de zichtbaarheid te vergroten. Hierdoor kunnen we de jongeren beter bereiken en ondersteunen in hun eigen leefwereld.
In 2025 bouwen we verder op de basis die we in 2024 hebben gelegd. De focus ligt op het opbouwen van positief contact met de jongeren. We willen actief aanwezig zijn, zodat zij ons kennen als vertrouwenspersonen die hen ondersteunen bij hun vragen en uitdagingen. Dit betekent dat we luisteren en concrete, preventieve acties ondernemen. We willen jongeren in 2025 op verschillende manieren ondersteunen. Bijvoorbeeld door een training te geven om het zelfvertrouwen en de weerbaarheid van jongeren te vergroten, activiteiten te organiseren op het gebied van talentontwikkeling (zoals de jongerenstudio’s) en jongeren in contact te brengen met elkaar tijdens soosavonden.
Jonge mantelzorgers
Jonge mantelzorgers zijn inwoners van 8 tot 24 jaar die vrijwillig en onbetaald zorgdragen voor ouders, broers, zussen of een ander familielid. De jongerenwerkers hebben samen met welzijnsorganisaties Andes en Neie Naober een jaarlijks uitje georganiseerd voor een groep van 62 jonge mantelzorgers en een vriend/vriendin. Ze hebben een bus gehuurd en zijn in Drouwenerzand geweest waar de jongeren de vrijheid hadden om zelf naar alle attracties te gaan. Er werd veel gelachen en er was ruimte voor serieuze gesprekken met de jongerenwerkers over hun thuissituatie. De jongeren gaven aan dat het een geslaagde dag was.
Voor de bewustwording van jonge mantelzorgers in Aa en Hunze, Tynaarlo en Borger-Odoorn wordt er een video gemaakt die gebruikt kan worden op scholen, bij netwerkpartners en op social media. De planning is dat deze video tijdens de Nationale Week van de Jonge Mantelzorger (eerste week van juni) in première gaat.
Jeugd- en schoolmaatschappelijk werk
In 2024 heeft het team jeugd- en schoolmaatschappelijk werk 118 individuele trajecten behandeld en 12 leun en steun trajecten. In 68 van deze casussen waren de kinderen doorverwezen naar het jeugd- en schoolmaatschappelijk werk door externe partijen, waaronder Attenta (16x) en het Dr. Nassau College (9x). In vergelijking met 2023 waren er minder doorverwijzingen. Dit kan wellicht verklaard worden doordat er in 2024 meer collectieve activiteiten zijn aangeboden waar kinderen met een hulpvraag konden aansluiten.
- Zo is in het voor- en najaar de ZOO-vaardig training gegeven, en is er een training georganiseerd over het omgaan met emoties.
- Er was een doorlopende praat- en spelgroep voor kinderen, waarbij de focus ligt op het leren omgaan met een moeilijke thuissituatie, door bijvoorbeeld scheiding, ziekte of een broer of zus met een diagnose.
- Ook was er onder andere een klassikale training over plagen, pesten en buitensluiten.
De schoolmaatschappelijk werkers bieden ondersteuning wanneer er twijfels of zorgen zijn over de sociaal emotionele ontwikkeling van schoolgaande kinderen. Ze voeren gesprekken, denken mee en bieden trainingen aan. Om een beeld te geven van het werk wat zij doen geven we hieronder een inkijkje in hun werkdag.

Achter de schermen: een dagje meelopen met de schoolmaatschappelijk werker
De werkdag begint vandaag met het bezoek aan een basisschool in Gieten om individuele gesprekken te voeren met 4 kinderen. Ik start met een gesprekje met de kwaliteitscoördinator van deze school. Zij vertelt mij over een nieuwe aanmelding en geeft mij de gegevens om contact met de ouders te zoeken. Daarna loop ik door naar een kantoor waar ik de gesprekken kan voeren. Ik leg de creatieve materialen klaar voor het eerste gesprek. We hebben het over het vergroten van zelfvertrouwen. In dit half uur werken we aan het onderzoeken van de kwaliteiten van de leerling door middel van het werken met ‘de krachthand’.
Hierna zie ik nog drie kinderen met hulpvragen over het omgaan met emoties, omgaan met de scheiding van ouders en het omgaan met faalangst. Na deze gesprekken ga ik door naar de school in Rolde. Ik observeer tijdens een pauze de kinderen van groep 5/6. Juf heeft mij gevraagd om mee te denken in de groepsdynamiek waarbij het gaat over buitensluiten. Daarna volgen ook hier een aantal individuele gesprekken. Na de lunch rijd ik naar kantoor waar ik overleg heb met mijn collega’s en we de casuïstiek bespreken.

In de middag staat de training Tim en Flapoor op het programma. Dit is een sociale vaardigheidstraining voor kinderen uit groep 3/4/5 en vandaag komen er 12 kinderen. We geven deze training met zijn tweeën en bereid met mijn collega de training voor. De materialen leggen we klaar en het huiswerk printen we uit. Na de training ruimen we de zaal weer op en schrijven we de rapportages van die dag. Onderdeel hiervan is ook dat we alle ouders een terugkoppeling geven.
Normaal gesproken is de werkdag dan voorbij, maar vanavond mogen wij aansluiten bij een ouderavond op de school in Gasselte. Hier geven wij een presentatie over ons werk als schoolmaatschappelijk werker en vertellen we over de trainingen die dit voorjaar gepland staan.
Daarna zit onze werkdag er echt op en gaan we lekker naar huis.
Gezinscoach
If it takes a village to raise a child, it takes a village to support that child’s parent.
De gezinscoach is voortgekomen uit het project Kinderen Eerst. Het begon als pilot om te voorzien in de groeiende behoefte aan opvoedondersteuning. De coach biedt brede hulp aan gezinnen met uiteenlopende vraagstukken, zoals autisme, ADHD, licht verstandelijke beperkingen en echtscheidingsproblematiek. Vanuit het gedachtegoed van Positieve Gezondheid ligt de focus op zowel uitdagingen als de sterke kanten van het gezin. Het doel is dat gezinnen na de ondersteuning weer zelfstandig verder kunnen.
In 2024 hebben de twee gezinscoaches 39 individuele trajecten en 9 leun en steun trajecten behandeld. Dit is een toename ten opzichte van 2023. Toen ging het om 33 individuele trajecten en 1 leun en steun traject.
Signalering van Hulpvragen
In de praktijk signaleren we een breed scala aan hulpvragen van ouders, die steeds vaker vroegtijdig hulp zoeken. De meeste van deze vragen hebben betrekking op ouders die zich machteloos voelen in hun rol als opvoeder, of die te maken hebben met (dreigende) echtscheidingssituaties. Daarnaast merken we dat opvoeden in de huidige tijd voor veel ouders een uitdaging vormt. Dit komt mede doordat zij het gevoel hebben dat opvoeding steeds complexer wordt in vergelijking met hoe zijzelf of hun ouders dat hebben ervaren. De snelle technologische ontwikkelingen met betrekking tot informatiebeschikbaarheid, schermtijd en zicht op gedrag en contacten van het kind speelt hierbij een grote rol. De rol van ouder is minder duidelijk dan vroeger. Veel ouders ervaren dat ze zelf het ‘wiel’ moeten uitvinden. Dit leidt tot gevoelens van onzekerheid en twijfel over de juiste aanpak. Tegelijkertijd is er een afname van steun door familie en netwerk ten opzichte van hun eigen opvoeding zichtbaar. Ouders hebben steeds meer het idee er alleen voor te staan.
Een ander terugkerend thema is de aanwezigheid van verschillende opvoedstijlen binnen het gezin, vaak gebaseerd op de opvoeding die de ouders zelf hebben meegemaakt. Dit zorgt voor onduidelijkheid bij kinderen, vooral wanneer er inconsistentie is in de benadering van gedragingen. In veel gezinnen constateren we dat kinderen moeite hebben met het accepteren van grenzen, zoals het krijgen van een 'nee'. Dit kan zorgen voor spanningen en conflicten binnen het gezin. Ouders voelen zich vaak onzeker over hoe ze het gedrag van hun kinderen effectief kunnen sturen en vinden zichzelf terug in een situatie waarin ze veel doen of laten om de vrede te bewaren.
Door gezinscoaching kunnen uitdagingen in de opvoeding en onzekerheden in een vroeg stadium worden opgevangen. Door preventief in te grijpen wordt voorkomen dat gezinnen in een later stadium intensievere (en vaak duurdere) zorg of indicatieprocedures nodig hebben. De gezinscoach speelt hiermee een cruciale rol in het versterken van gezinnen en het bevorderen van de zelfredzaamheid van ouders, met als resultaat een meer stabiele gezinsdynamiek en een betere toekomst voor kinderen.
In 2024 is er door de gezinscoach, naast individuele begeleiding aan gezinnen, gewerkt aan de opzet van een collectieve training voor ouders. Hierbij wordt ingespeeld op de uitdagingen die ouders in hun opvoedrol ervaren. Deze training is gebaseerd op het gedachtegoed van Geweldloos Verzet en Verbindend gezag. De training richt zich specifiek op het versterken van de ouders in hun rol en het verbeteren van hun opvoedvaardigheden. De training start in januari 2025 en biedt praktische handvatten voor het omgaan met opvoedvragen en versterkt het netwerk van ouders.
3.4. Vitaal ouder worden
Activiteiten voor ouderen: beweging en sociale verbinding
Voor senioren zijn er activiteiten als de huiskamers, Meer Bewegen Voor Ouderen en voorlichtingen.
In 2024 is er een breed aanbod van activiteiten georganiseerd voor ouderen in de gemeente, gericht op beweging en sociale interactie. Door meer bekendheid van deze activiteiten bij huiskamers, fysiotherapiepraktijken, huisartsen en zorginstellingen weten steeds meer inwoners ze te vinden. Het project 'Meer Bewegen voor Ouderen' heeft daarin een belangrijke rol gespeeld, met 343 bijeenkomsten (gymnastiek, dansen en sportief wandelen) en ongeveer 166 unieke deelnemers.
Daarnaast zijn er veel andere (beweeg)activiteiten georganiseerd die goed bezocht zijn. Het gaat om biljarten, koersballen, sjoelen, kaarten, tai chi en koken. Hiervoor zijn er in 2024 1048 bijeenkomsten geweest waaraan ongeveer 154 unieke deelnemers hebben meegedaan. Dit laat zien dat de activiteiten goed worden ontvangen, met een hoge frequentie van bijeenkomsten en een aanzienlijke betrokkenheid van de ouderen in de dorpen. De activiteiten dragen bij aan de vitaliteit en het welzijn van de deelnemers.
Ouderenadviseur
De ouderenadviseur van Impuls ondersteunt en helpt met vragen over bijvoorbeeld zelfstandig thuis blijven wonen, activiteiten, cursussen en vrijwilligerswerk. Daarnaast bemiddelt zij naar hulp bij kleine klusjes of het invullen van formulieren. Verder biedt de ouderenadviseur ondersteuning in collectieve vorm en maakt ze deel uit van de werkgroep Dementievriendelijke gemeente Aa en Hunze. Vanuit dit project zijn er in 2024 ook trainingen ‘GOED omgaan met dementie’ georganiseerd voor vrijwilligers van Impuls en medewerkers van de Gemeente Aa en Hunze. Daarnaast is er in juni 2024 de theatervoorstelling over dementie ‘Waar ga je heen?’ van Theater Aan De Lijn georganiseerd om dementie meer onder de aandacht te brengen bij alle inwoners. Hierbij waren 90 belangstellenden aanwezig.
Lichte individuele ondersteuning
Naast de collectieve activiteiten voorzien we ook in individuele ondersteuning van ouderen en mantelzorgers. Via het Multidisciplinair Overleg (MDO) komen er signalen binnen bij de consulent mantelzorg of ouderenadviseur over ouderen die behoefte hebben aan wat lichte ondersteuning. Via het spinnenweb vanuit Mijn Positieve Gezondheid gaan we het gesprek aan en komen ouderen zelf tot inzicht in hun situatie. We bespreken welke activiteiten ze nog zelf willen en kunnen oppakken. Deze afspraken evalueren we daarna een keer per twee maanden.
Deze gesprekken verbeteren de kwaliteit van mijn leven.
Vitaal Aa en Hunze
Het project Vitaal Aa en Hunze draagt bij aan het landelijke overheidsbeleid dat steeds meer gericht is op "zo lang mogelijk zelfstandig wonen". Het richt zich op voorlichting en versterking van veerkracht, eigen regie en het aanpassingsvermogen van mensen, met aandacht voor een betekenisvol leven in plaats van de ziekte zelf. Door aandacht voor preventie en zelfzorg willen we inwoners helpen om zo lang mogelijk gezond en zelfstandig te blijven zodat ze minder een beroep hoeven doen op professionele zorg.
In 2024 zijn er in de vier kernen van de gemeente themabijeenkomsten georganiseerd over onder andere gezonde voeding en mondgezondheid voor ouderen. De informatiebijeenkomst ‘Dood uit de Pot’ was erop gericht om belangrijke levensvragen over de laatste levensfase bespreekbaar te maken. Dit vergroot de rust en duidelijkheid voor zowel inwoners als zorgprofessionals.