De Basis van onze opdracht
Versterken van het gewone leven
1.1 Algemeen
Jaarlijks bepalen we samen welke resultaten we voor ogen hebben bij onze inzet op:
- Ondersteuning organiseren in kwetsbare situaties;
- Preventieve inzet op krachtige wijken;
- Vrijwillige inzet en mantelzorgondersteuning;
- Een beweging van individueel naar collectief;
- Methodische aanpak: netwerkversterkend, gebiedsgericht, outreachend;
- Verantwoorde aanpak: data en registraties op orde.
In dit jaarverslag verantwoorden we onze inzet door middel van tellen én vertellen.
Indicatoren: Ondersteuning in kwetsbare situaties in 2022
individuele trajecten
616 trajecten
in behandeling
leun en steuncontacten
66 Leun en steuncontacten
in behandeling
informatie en advies
462 korte en eenvoudige vragen
beantwoord
preventieve inzet op krachtige wijken
9 aandachts-gebieden
vrijwillige inzet
131 vrijwilligers
minimaal aantal vrijwilligers bij de Tolkenpool, Rechtswinkel, Ta(a)lent!, Taalpunt, Mantelzorg, In eigen Hand, Lotgenotengroepen en Formulierenbrigade
vrijwillige inzet
1391 inwoners
ondersteund door de vrijwilligers bij de Tolkenpool, Rechtswinkel, Ta(a)lent!, Taalpunt, Mantelzorg, In eigen Hand, Lotgenotengroepen en Formulierenbrigade
van individueel naar collectief
340 collectieve bijeenkomsten
Wat zien we in 2022?
Inwoners komen opvallend moeilijker rond. Niet alleen als het gaat om de energieprijzen, maar ook met door de groeiende prijzen van de dagelijkse boodschappen. Er wordt veel gebeld naar de bereikbaarheidsdiensten voor de energietoeslag. Door deze telefoontjes over de energietoeslag hebben we meer ouderen in beeld die niet gebruik maken van alle voorzieningen.
Daarnaast lopen inwoners vast bij het betalen van de termijn bedragen en zien we een stijging in het aantal aanvragen voor de Voedselbank. Veel jongeren (tot 27) zien we terug binnen de vroegsignalering. Vaak omdat jongeren de zorgtoeslag niet gebruiken om de zorgverzekering mee te betalen, maar ook vanwege een lening bij DUO. Daarnaast hebben we veel aanvragen voor gemeentelijke regelingen ontvangen, met name het volwassenfonds en de energietoeslag.
Doordat er een groot tekort is aan woningen zien we ook veel huisvesting vraagstukken. Daarbij kwamen we in ons werk veel scheidingsvraagstukken tegen en zien we in de praktijk veel inwoners, zowel jong als oud, met psychosociale vraagstukken.
De overbruggingszorg naar de GGZ valt op, vanwege de lange wachtlijsten in de GGZ.
1.2 Hulp en ondersteuning voor alle inwoners (individuele ondersteuning)
Onze individuele ondersteuning is te verdelen in drie vormen:
- individuele trajecten: Wij kiezen voor een individueel traject wanneer een inwoner een complexe hulpvraag heeft die frequente ondersteuning van ons vraagt.
- leun en steuncontacten: In vergelijking met individuele traject, gaat het bij leun en steuncontacten om hulpvragen die minder frequente ondersteuning van ons vragen en waarbij de inwoner ‘een steuntje in de rug’ nodig heeft.
- informatie en advies: Dit zijn relatief eenvoudige vragen, die in de meeste gevallen na één contactmoment beantwoord kunnen worden.
In figuur 1 is per ondersteuningsvorm het aantal nieuw opgestarte casussen per kwartaal over de jaren 2021 en 2022 in beeld gebracht. Gezien de groei van het aandeel individuele trajecten wordt de aard van onze ondersteuning complexer en frequenter. Daarnaast zien we een afname bij leun en steuncontacten. Deze afname zien we ook bij onze collega-organisaties binnen de Tintengroep. De afname wordt veroorzaakt doordat medewerkers steeds zorgvuldiger rapporteren en daardoor langdurige (inactieve) casussen eerder afsluiten. Door een wijziging in de app, waarmee medewerkers voorheen gemakkelijk informatie en adviesaanvragen konden rapporteren, zien we dat het aantal informatie en adviesaanvragen blijft afnemen. Hier willen we in 2023 mee aan de slag, zodat we deze vragen beter in beeld krijgen.
In figuur 2 is te zien dat we in 2022 gemiddeld meer individuele trajecten hebben opgepakt in vergelijking met het maandgemiddelde over de periode 2018 tot en met 2022. Het tegenovergestelde zien we bij de leun en steuncontacten en de informatie en adviesaanvragen. Dit beeld komt overeen met onze conclusies van figuur 1.
Verloop aantal nieuw opgestarte casussen per kwartaal
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Kwartaal | info en advies | individuele trajecten | leun & steun trajecten |
|---|---|---|---|
| 2020 Q1 | 228 | 99 | 26 |
| 2020 Q2 | 417 | 68 | 25 |
| 2020 Q3 | 233 | 71 | 26 |
| 2020 Q4 | 206 | 74 | 18 |
| 2021 Q1 | 279 | 92 | 7 |
| 2021 Q2 | 225 | 121 | 1 |
| 2021 Q3 | 252 | 101 | 12 |
| 2021 Q4 | 173 | 120 | 4 |
| 2022 Q1 | 111 | 122 | 9 |
| 2022 Q2 | 132 | 108 | 4 |
| 2022 Q3 | 96 | 81 | 0 |
| 2022 Q4 | 83 | 102 | 3 |
Figuur 1
Gemiddelde 2022 p.m. ten opzichte periode gemiddelde p.m.
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| gemiddeld 2022 | gemiddeld 2018-2022 | |
|---|---|---|
| individuele trajecten | 51,3 | 35,9 |
| leun en steun trajecten | 5,5 | 8,5 |
| informatie en advies | 38,5 | 71,1 |
Figuur 2
Binnen onze individuele ondersteuning bereiken we opvallend veel inwoners uit de leeftijdscategorie 27 tot 55 jaar. Bij deze doelgroep zien we veel financiële problemen en opvoedvragen. In onze collectieve ondersteuning maken veel inwoners in de leeftijdscategorie 27 tot 55 jaar gebruik van de assertiviteitstrainingen.
Leeftijdsopbouw Individuele ondersteuning (L&S, I&A en IT)
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Leeftijdscategorie | Aantal |
|---|---|
| 0 - 4 | 1 |
| 4 - 12 | 5 |
| 12 - 18 | 97 |
| 18 - 27 | 124 |
| 27 - 55 | 425 |
| 55 - 65 | 88 |
| 65 - 75 | 104 |
| 75 - 85 | 65 |
| 85+ | 27 |
| Niet ingevuld | 153 |
Figuur 3
Zelfredzaamheid
Met behulp van de zelfredzaamheid-matrix (ZRM) brengen wij de hulpvraag en de mate van zelfredzaamheid op verschillende domeinen (leefgebieden) van de klant in kaart. Figuur 4 laat zien op welke vijf hoofddomeinen[1] de individuele trajecten in 2022 het vaakst waren gebaseerd. Net als in 2021, staat het domein Financiën ook in 2022 bovenaan. Via activiteiten zoals Eigen Hand, de Training Voor hetzelfde Geld, het Geldloket en de Schuldenescape spelen we hierop in.
Daarna volgt het domein geestelijke gezondheid. In de praktijk zien we dat een ondersteuningsvraag op het gebied van geestelijke gezondheid vaak samen gaat met een hulpvraag op een ander domein. Daarnaast heeft bijvoorbeeld financiële problematiek en het verlenen van mantelzorg ook gevolgen op psychisch gebied. Ook is te zien dat we relatief veel doen op het gebied van huisvesting. Sociaal Werk De Kop komt onder andere in beeld bij (dreigende) huisuitzettingen, maar we bieden ook lichte ondersteuning bij verhuizingen en het zoeken van een woning. Sociale netwerkversterking zien wij als een belangrijk onderdeel van ons werk. Bij uitvraag bij sociaal werkers wordt sociale netwerkversteking bijvoorbeeld ingezet bij:
- Leerlingen die het moeilijk vinden om vrienden te maken of die te maken hebben met onzekerheid waardoor ze het moeilijk vinden om in contact te zijn met andere klasgenoten;
- Migranten met een beperkt sociaal netwerk in Nederland om op terug te kunnen vallen;
- Ouderen die zich eenzaam voelen en/of meer aansluiting willen in de eigen buurt. Door middel van onder andere een activiteit, dagbesteding of het koppelen aan een buddy wordt hierop ingezet.
[1] Hoofddomeinen zijn de domeinen op de ZRM waar de hulpvraag van de cliënt en onze dienstverlening betrekking op heeft. Per klant kunnen er meerdere (hoofd)domeinen ingevuld worden.
Top 5 ZRM hoofddomeinen individuele trajecten
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
Figuur 4
Onder de leun en steuncontacten, domein financiën, vallen ook casussen vanuit de vrijwilligersdienst In Eigen Hand. Deze worden door onze medewerkers in het registratiesysteem gezet.
ZRM hoofddomeinen leun en steun
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
Figuur 5
In figuur 6 zien we dat informatie en adviesaanvragen voor het grootste deel financiële ondersteuningsvragen betreffen. Dit kan ook gaan om het invullen van formulieren. Laaggeletterdheid en/of een migratieachtergrond kan hier een rol spelen. Onze medewerkers zijn getraind in het signaleren van laaggeletterdheid en kunnen in ons registratiesysteem aangeven wanneer een inwoner (wellicht) moeite heeft met lezen en schrijven. 41 keer hadden medewerkers het vermoeden van laaggeletterdheid. Bij vermoeden houden we in het contact met de inwoner rekening met de laaggeletterdheid en maken we het bespreekbaar. Hebben ze er last van, hoe gaan ze er mee om en willen ze iets leren? We bespreken daarbij de mogelijkheden van het Taalpunt. Inwoners met een migratieachtergrond zijn vaak al bekend bij het Taalpunt, terwijl de van oorsprong Nederlandse inwoners een drempel voelen om naar het Taalpunt te stappen.
Top 5 ZRM hoofddomeinen informatie en advies
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| ZRM Hoofddomein Info en Advies | Aantal casussen |
|---|---|
| Financien | 251 |
| Geestelijke gezondheid | 37 |
| Huisvesting | 35 |
| Huiselijke relaties | 26 |
| Tijdsbesteding |
15 |
Figuur 6
De ZRM vullen wij aan het begin en aan het einde van elk individueel traject in. Dit maakt het mogelijk om de groei van een inwoner op verschillende domeinen van de ZRM te monitoren. Het gaat hier om een vijf-puntsschaal, waarbij een 1 acute problematiek betekent en een 5 volledige zelfredzaamheid. figuur 7 is te zien dat gemiddeld de grootste groei op de domeinen rondom ouderschap en relaties is behaald. Bij uitvraag bij maatschappelijk werkers is gebleken dat dit vooral echtscheidingscasussen betreffen.
Groei per ZRM hoofddomein (top 10)
Figuur 7
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
Verwijzingen
Wanneer onze dienstverlening niet toereikend is of niet aansluit bij de hulpvraag van de inwoner, kiezen wij voor een warme verwijzing naar een organisatie die beter aansluit bij de hulpvraag. Andersom verwijzen de verschillende afdelingen van de gemeente en andere netwerkpartners inwoners door naar Sociaal Werk De Kop. Figuur 8 en 9 brengen dit in beeld. De verwijzingen vanuit de Voorzieningenwijzer kunnen door de consulenten (in geval van een andere hulpvraag), de inwoner zelf, door de gemeente, Woonconcept, Wetland Wonen en Sociaal Werk De Kop plaatsvinden. In vergelijking met 2021 is het aantal verwijzingen vanuit de VoorzieningenWijzer gestegen (2021 betroffen dit 9 verwijzingen). Overige verwijzers zijn onder andere Veilig Thuis, Dimence en Zorggroep Oude en Nieuwe Land.
Het aantal verwijzingen vanuit verschillende partners naar Sociaal Werk de Kop
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Verwezen door | |
|---|---|
| Voorzieningenwijzer | 97 |
| Ketenpartner | 39 |
| De Toegang | 37 |
| Gemeente - Overig | 34 |
| Onderwijs | 30 |
| Overige | 24 |
| Huisarts/POH | 15 |
Figuur 8
Het aantal verwijzingen vanuit Sociaal Werk de Kop naar verschillende partners
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Verwezen naar | |
|---|---|
| Ketenpartner | 61 |
| Voorzieningenwijzer | 26 |
| De Toegang | 22 |
| Gemeente - Overig | 19 |
| Huisarts/POH | 19 |
| Professionle instantie | 11 |
| schuldhulpverlening | 5 |
| Overige | 4 |
| Formulierenbrigade | 4 |
Figuur 9
1.3 Preventieve inzet op krachtige wijken (collectieve ondersteuning)
We werken steeds meer gebiedsgericht. Er is met onder andere de gemeente, Wetland Wonen en de politie een eerste start gemaakt om als Gebiedsteam in wijken en dorpen gezamenlijk aanwezig te zijn. Door vanuit verschillende disciplines aan te sluiten bij lokale inloopmomenten en de straat op te gaan kunnen signalen gezamenlijk opgepakt worden en zijn we zichtbaar voor inwoners. Waar mogelijk kijken we hoe signalen en wensen samengebracht kunnen worden tot een collectief. In 2023 zal dit verder vorm krijgen.
Praktijkverhaal: ABCD-werkplaats Giethoorn Noord
Vanaf februari 2022 is gestart met de ABCD-werkplaats in Giethoorn Noord. Bij Asset-Based Community Development (ABCD) wordt ingezet op het versterken van de leefbaarheid in een buurt of dorp, door sociale relaties en kwaliteiten te stimuleren.
Door de gesprekken met inwoners op straat en bij het afsluitingsfeestje van het lokale verduurzamingsproject werd gesignaleerd dat een inwoner weinig aansluiting kan vinden in de buurt en de samenleving. Deze jonge inwoner is net verhuisd en de buren spraken daar de zorgen over uit. Door in gesprek te gaan met deze inwoner heeft zij contact gezocht met de buurtwerker om mee te kijken naar dagbesteding en aansluiting in de buurt.
De Brem is gespot als: ‘’the place to be’’. Er zijn veel wisselingen van inwoners in deze straat, mensen die elkaar niet kennen of niet goed kennen, terwijl ze wel aangeven dit te willen. Beter een goede buur dan een verre vriend. En er is weleens gedoe, ruzie bijvoorbeeld en daar hadden een aantal bewoners geen zin in. We hebben veel inwoners gesproken in deze straat. Maar hoe komt het dan dat inwoners elkaar niet opzoeken? Er moet iemand beginnen en ze voelen zich daarvoor niet de juiste persoon. Daarom hebben wij vanuit buurtwerk besloten om iets te gaan organiseren. Misschien met een buurtcamping in de zomer? Tentje erbij, waslijntje met ideeën voor de buurt. De zomer liep even anders. Er waren ook veel mensen niet thuis. Dan maar nazomeren met de buren! We hebben een mooie uitnodiging gemaakt, die vervolgens huis aan huis verspreid is met een praatje erbij. En……de activiteit was een groot succes! Goede sfeer, veel inwoners aanwezig, mooie gesprekken, leuke ideeën voor de buurt. Dit willen we vaker!
Praktijkverhaal: Crisisnoodopvang Giethoorn
In oktober werd bekend dat er een crisisopvang voor asielzoekers zou komen in Giethoorn-Zuid. Sociaal Werk De Kop is benaderd om aan te sluiten bij de informatieavond voor de buurt omtrent deze opvang. Onze inzet was erop gericht om met inwoners in gesprek te gaan over zorgen en vragen die zij hebben omtrent de komst van de noodopvang. De focus hierbij was om inwoners te vragen of zij als vrijwilliger iets voor de opvang willen betekenen. Wij waren positief verrast dat er veel inwoners bereid waren om iets te betekenen voor de vluchtelingen. Ook na de informatieavond kregen wij diverse aanmeldingen van inwoners om iets te betekenen. Bij aanvang van de opvang zijn wij gelijk op bezoek gegaan bij Hotel Giethoorn en de mensen van het Rode Kruis om uit te leggen wat onze rol in deze zou worden, namelijk verbinding leggen tussen vrijwilligers en de woonbeheerders van het Rode kruis in de opvang. Deze rol werd erg gewaardeerd en resulteerde erin dat alle vrijwilligers die zich hadden aangemeld ook daadwerkelijk zijn ingezet. Daarnaast hebben we een aantal zaken gefaciliteerd, zoals een tafeltennistafel op de locatie en het kunnen zaalvoetballen in het Kulturhus. Eind december hebben wij onze samenwerking en rol telefonisch geëvalueerd met de coördinator van het Rode Kruis. Van te voren waren er wat zorgen in de buurt rondom hotel Giethoorn, maar uiteindelijk is gebleken dat de inwoners rondom het hotel juist erg betrokken waren. Vanuit onze rol hebben wij voornamelijk van te voren structuur gecreëerd in de taken en duidelijkheid gegeven over onze rol daarin. Het succes hiervan was dat we dit goed hebben voorbereid en onze taken direct afgebakend hebben.
Deze kaart laat per gebied zien hoeveel inwoners in 2022 een individueel traject of leun en steuncontact hebben ontvangen van Sociaal Werk De Kop. Hierbij geldt hoe donkerder de kleur, hoe groter het (absolute) aantal inwoners met een individuele hulpvraag. Ter verduidelijking laten we in tabel 2 per gebied zien hoeveel inwoners een individueel traject of leun en steuncontact hebben ontvangen vanuit Sociaal Werk De Kop. Dit overzicht vanuit ons registratiesysteem komt niet overeen met de indeling die we in de praktijk hanteren. In 2023 krijgt dit een vervolg.
Tabel 3 laat per categorie collectief het aantal trajecten, bijeenkomsten en deelnemers in 2022 zien. Onder de categorie Buurtwerk Sport vallen bijvoorbeeld de 6 GLI groepen, ondersteuning aan (sport) verenigingen en evenementen zoals de Weerribben Wieden Healthy days. Onder de lokale inlopen vallen onder andere de koffiemomenten in de wijken en dorpen.
In figuur 10 vergelijken wij het totaal aantal trajecten, bijeenkomsten en deelnemers[1] in 2022 met de totalen uit 2021 en 2020. In 2022 zijn er opvallend meer deelnemers dan in de voorgaande jaren gerapporteerd. Naast dat medewerkers een verbeterslag hebben gemaakt in de collectieve rapportage waarbij zij inactieve collectieve trajecten hebben verwijderd, zijn de relatief grote hoeveelheid deelnemers van de Dag van de Mantelzorg, de opening van de Nationale Sportweek en de Weerribben Wieden Healthy Days ook meegenomen in de aantallen van 2022. Daarnaast hebben we in 2022 met onze collectieve ondersteuning een grote groep vluchtelingen uit Oekraïne bereikt en zijn de (vaak niet unieke) deelnemers van de lokale inlopen meegerekend. Ook geven medewerkers aan dat al onze weerbaarheidstrainingen goed gevonden worden door de inwoners van Steenwijkerland.
[1] Het gaat hier om niet unieke deelnemers. Een inwoners kan aan meerdere trajecten of bijeenkomsten deelnemen. Bij niet alle collectieve trajecten zijn deelnemers of bijeenkomsten ingevuld, doordat het bijvoorbeeld ondersteuning aan vrijwilligers of zelforganisatie betreft.
Ondersteuning Oekraïense vluchtelingen
15 bijeenkomsten voor Oekraïense vluchtelingen;
45 Oekraïense kinderen hebben een sportles ontvangen;
40 inwoners waren bereid om vrijwillige ondersteuning aan Oekraïense vluchtelingen te bieden.
Verloop collectieve inzet
Verloop van het aantal collectieve activiteiten in de afgelopen twee jaar op basis van aantal deelnames, aantal bijeenkomsten en aantal trajecten
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Aantal collectieve trajecten | Bijeenkomsten | Deelnemers | |
|---|---|---|---|
| 2020 | 115 | 137 | 1961 |
| 2021 | 128 | 88 | 755 |
| 2022 | 71 | 340 | 2987 |
Figuur 10
Praktijkverhaal: Netwerkkracht
Vanuit een optrommelactie in Steenwijkerwold kwamen diverse signalen naar voren rondom het thema ‘ontmoeten’. Samen met Hoogthij, Bibliotheek, Avos, Woldhulp en Sociaal Werk De Kop afgesproken samen een koffie inloop te organiseren in de hal van het Hoogthij. Iedere week is een van de partijen verantwoordelijk voor het schenken van de koffie.
De koffieochtend draait nu bijna een jaar en wordt goed bezocht. Mooi om te zien dat er allerlei verbindingen ontstaan tussen de inwoners die deelnemen. Een voorbeeld hiervan is een vrouw die al langere tijd opzoek was naar een fietsmaatje die af en toe met haar gaat fietsen. Er was gelijk een duidelijke klik met een andere vrouw, dat ertoe heeft geleid dat ze en nu meerdere malen per week gezamenlijk fietsen. Inwoners die naar de lokale fysiotherapeut gaan plannen de afspraak zo in dat zij dan voor of na de afspraak aan kunnen sluiten bij de koffiegroep. Ook is er een wandelgroep van 9 tot 10 uur die na het wandelen aansluit bij de koffiegroep. Dit samen maakt het een uitstekend voorbeeld van netwerkkracht tussen inwoners en tussen de organisaties binnen Steenwijkerland.
1.4 Ondersteunen van vrijwillige inzet en mantelzorg
In 2022 hebben we ingezet op de bestaande ondersteuning voor vrijwilligers en mantelzorgers. Ons doel daarbij is het lokaal organiseren van deze ondersteuning door vrijwilligers en het aan te laten sluiten bij lokale inloopmomenten. Het nieuwe Digitaal Café in Blokzijl is hier een voorbeeld van. Met als doel vrijwilligerswerk onder de aandacht te brengen en organisaties te verbinden met inwoners is begin september samen met Stichting Present de Vrijwilligersdag georganiseerd. De markt is door ongeveer 75 inwoners bezocht. Deze extra aandacht voor vrijwilligerswerk is van belang, omdat door onder andere demografische ontwikkelingen het steeds lastiger wordt om vrijwilligers te vinden, terwijl ze door diezelfde ontwikkeling steeds belangrijker worden.
Praktijkverhaal: Opstart Digitaal Café Blokzijl en het lokaal inzetten van vrijwilligers
Het buurtwerk van Sociaal Werk De Kop sluit al een tijdje regelmatig aan bij het koffiedrinken in De Vierhoek in Blokzijl. Door met ouderen te spreken, in en buiten de Vierhoek, concludeerde het buurtwerk dat er onder veel ouderen behoefte is aan een plek waar zij hun praktische en digitale vragen kunnen stellen. Ook gaf de voorzitter van het Comité Welzijn Ouderen (CWO) bij het buurtwerk aan dat zij hier veel vragen over ontvangen waar ze zelf niet uitkomen. In overleg met de voorzitter heeft buurtwerk het Taalpunt uitgenodigd bij het koffiedrinken om iets te vertellen over de mogelijkheden rondom vrijwilligers of een Digitaal Café. Het Taalpunt heeft vervolgens een praatje gehouden op een koffieochtend, waar ook het buurtwerk aanwezig was. Na deze presentatie heeft het Taalpunt de ouderen gevraagd wie er behoefte heeft aan een vast moment en punt waar zij naartoe kunnen voor hun digitale vragen. Hier stak meer dan de helft hun hand voor op. Ook waren er een aantal mensen die individueel een vrijwilliger zouden willen die kan helpen bij het oefenen met de digitale vaardigheden. Voor de behoefte aan het digitale punt hebben het Taalpunt en buurtwerk op korte termijn een plan geschreven voor een Digitaal Café, aansluitend op het koffiedrinken en het Gebiedsteam wat ook die ochtend aanwezig is in de Vierhoek. Dat betekent dat dit moment gecombineerd kan worden met een bakje koffie en ook kunnen zij vragen stellen aan andere professionals wanneer zij dit willen. Het Taalpunt heeft vervolgens twee enthousiaste vrijwilligers gevonden die één keer per maand mensen kunnen helpen bij digitale vragen. Er hebben nu vier cafés plaatsgevonden, waarvan de eerste in oktober 2022 is gestart en nog geen één keer zonder deelnemers. Daarnaast zijn er een aantal inwoners gekoppeld aan een vrijwilliger van het Taalpunt, die nu individuele begeleiding thuis ontvangen.
Meedoen d.m.v. vrijwilligerswerk
Op Stap, waarbij vrijwilligers bijdragen aan de taalontwikkeling van kinderen op de basisschool, heeft de nieuwe naam ‘Ta(a)lent!’ gekregen en is ook qua werkwijze iets aangepast. Na een dip in 2021 hebben we in 2022 bij 'In Eigen Hand' veel nieuwe vrijwilligers mogen verwelkomen. Ook de formulierenbrigade loopt goed. Inwoners weten ons goed te vinden. Vanuit het Taalpunt zijn relatief veel inwoners ondersteund, doordat veel Oekraïense vluchtelingen een beroep op het Taalpunt hebben gedaan.
In figuur 11 laten we het aantal vrijwilligers zien van de diensten die door vrijwilligers geboden worden.
Het aantal inwoners dat door deze vrijwilligers is ondersteund is inzichtelijk gemaakt in figuur 12. Het aantal ondersteunde inwoners bij de lotgenotengroepen betreft een schatting.
Aantal inwoners dat zich inzet als vrijwilliger op basis van gegevens bij de diverse interne vrijwilligersprojecten
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Taalpunt | Formulierenbrigade | In eigen hand | Mantelzorgvrijwilligers | Ta(A)lent! / Op Stap | Rechtswinkel | Tolkenpool | VIP! coördinatie | Lotgenoten groepen | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 0 | 0 | 30 | 25 | 12 | 11 | 0 | 2 | 0 |
| 2020 | 0 | 0 | 14 | 24 | 12 | 12 | 4 | 2 | 0 |
| 2021 | 70 | 5 | 7 | 25 | 9 | 10 | 9 | 2 | 0 |
| 2022 | 70 | 9 | 23 | 13 | 15 | 7 | 11 | 2 | 5 |
Figuur 11
Aantal inwoners ondersteund door de vrijwilliger van de diverse interne vrijwilligersprojecten
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
Figuur 12
Het VIP!
Ook via het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP!) worden vrijwilligers gekoppeld aan organisaties of individuele inwoners. Deze matches worden weergegeven in figuur 13. Vergeleken met voorgaande jaren hebben in 2022 minder organisaties zich bij het VIP! ingeschreven. Het totaal aantal organisaties in het bestand van VIP! is sinds 2018 blijvend gestegen. Inmiddels zijn de meeste organisaties met belangstelling ingeschreven / bekend met het VIP! waardoor er in 2022 minder organisaties bij zijn gekomen. Daar tegenover hebben we bij het VIP! meer nieuwe vrijwilligers verwelkomd, voorgesteld en gematcht met een organisatie.
Verloop van vrijwillige inzet vanuit het VIP! Op basis van aantal vacatures, matches en inschrijvingen
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Aantal nieuw ingeschreven organisaties | Aantal nieuw ingeschreven vrijwilligers | Aantal vrijwilligers bemiddeld (geslaagde matches) | Aantal vrijwilligers voorgesteld aan een organisatie | |
|---|---|---|---|---|
| 2018 | 71 | 78 | 56 | 72 |
| 2019 | 13 | 50 | 91 | 65 |
| 2020 | 18 | 86 | 65 | 82 |
| 2021 | 21 | 92 | 73 | 95 |
| 2022 | 10 | 110 | 95 | 115 |
Figuur 13
Het VIP! in 2022
420 vrijwilligers
ingeschreven
135 organisaties
ingeschreven
Positieve Gezondheid en Mantelzorg
Samen met twee collega’s van andere organisaties binnen de Tintengroep is het spinnenweb van Positieve Gezondheid op een speelse wijze vertaald naar de doelgroep Jonge Mantelzorgers. Tijdens de Week van de Jonge Mantelzorger hebben we met een groep van 25 jonge mantelzorgers het Positieve Gezondheid spel ontwikkeld. Het mooie aan dit spel is dat de kinderen nu in gesprek konden gaan over wat wél goed gaat en waar ze blij van worden. Er kwamen hierdoor mooie gesprekken opgang. De dag werd afgesloten met een Djembé workshop; een mooie manier om je energie kwijt te raken en met iets nieuws in aanraking te komen.
Positieve Gezondheid wordt ook individueel ingezet bij de ondersteuning van jonge mantelzorgers. In 2022 hebben wij (al onze medewerkers) samen met de gemeente de training over Positieve Gezondheid gevolgd.
1.5 Sport en Bewegen
Praktijkverhaal: de impact van sport
‘’Ik zat al een tijdje niet zo lekker in mijn vel. Toen ik via een vriend hoorde over een sporttraject dat je via de gemeente kan volgen heb ik me daarvoor opgegeven. Het heeft mij heel erg geholpen: de combinatie van sporten en praten met mijn begeleiders heeft ervoor gezorgd dat het nu heel goed met mij gaat.’’
Vera* (22) had vroeger te maken met een verslaving en is nu sinds een jaar clean. Haar leven is hierdoor compleet veranderd. ‘’Ik werd op een dag wakker en besloot: zo kan het niet verder. Ik wil niet verder leven als een verslaafde, ik wil wat bereiken in mijn leven.’’ Ze wil verder leren en het liefst als ervaringsdeskundige om andere mensen die met verslavingen worstelen te helpen. De deelname aan het sporttraject heeft haar veel gebracht. ‘’Ik had echt een zetje nodig om van de drugs af te blijven en verder te komen. De gesprekken die ik kon voeren hebben me enorm gemotiveerd, ik heb er echt levenslessen geleerd.’’ De routine in de sportschool zorgde ervoor dat ze letterlijk weer in beweging kwam. Ook nu het officiële sporttraject van de gemeente is afgelopen, blijft ze trouw sporten in combinatie met werken. ‘’Ik werk nu al een tijdje fulltime. Dat was best een grote stap, maar dankzij het sporttraject heb ik meer discipline gekregen. Ik heb leuke collega’s waar ik een klik mee heb. ’’Ze sport vijf dagen in de week voor of na haar werk, dat is inmiddels routine voor haar geworden. ‘’Mijn wens voor de toekomst is echt om anderen met verslavingsproblemen te helpen. Uit eigen ervaring weet ik hoe lastig het is om nee te zeggen tegen een alcohol- of drugsverslaving. Ik weet zelf hoeveel schade een verslaving je toe kan brengen, dat wil ik graag voorkomen bij anderen.’’
*fictieve naam
Sport is bij uitstek een manier om sociaal-emotionele problematiek aan te pakken. Sport heeft naast voordelen op lichamelijke gebied namelijk ook een positieve impact op sociale aspecten. Voor volwassenen is het nieuwe contacten opdoen, onderhouden en het aanboren van nieuwe netwerken, anders dan de bestaande netwerken. Voor kinderen is sport naast de eerder genoemde voordelen ook een plek om te leren omgaan met elkaar, met winst en verlies. Regels zoals op tijd komen, luisteren naar trainers en scheidsrechters, omgaan met verschillen, niet altijd primair reageren bij tegenslagen of overtredingen.
Als Sociaal Werk De Kop dragen we bij aan het lokaal Sport Akkoord[1] door in te zetten op het creëren van mogelijkheden waardoor mensen kunnen participeren in sport en bewegen. We starten aanbod op waar het nog niet is. Bijvoorbeeld de wandelgroep in Steenwijkerwold, die nu met meer dan tien inwoners gezamenlijk wandelen en elkaar via een groepsapp op de hoogte houden. Wij zorgen dat we de positieve punten vanuit sport gebruiken om jongeren levensvaardigheden bij te brengen zoals bij Jongeren in Beweging. Dit is een sportgroep voor jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ze leren daar weer ritme opdoen, hun lijf in beweging zetten, maar ook om tegenslagen te overwinnen. Waar ze in het sporten tegenaan lopen, lopen ze ook vaak in hun leven tegenaan. Via sporten wordt het bespreekbaar gemaakt en (hopelijk) uiteindelijk overwonnen.
Kinderen die al op jonge leeftijd niet mee kunnen komen in het beweegaanbod op school, bij de vereniging, in pauzes of na schooltijd bieden we Xtragym aan. Kinderen uit groep 1, 2 en 3 kunnen een traject volgen waarin we ervoor zorgen dat ze weer op het niveau van hun leeftijdsgenoten komen, zodat ze mee kunnen doen. Door te spelen en te sporten kunnen ze hun vaardigheden zelf verder ontwikkelen.
Voor alle genoemde voordelen van sport zijn sportaanbieders essentieel. Daarom staan we ze bij met het verstrekken van informatie via sportcafés of door ze te helpen bij problemen die ze niet zelf op kunnen lossen. Daarnaast zijn in 2022 vanuit Sociaal Werk De Kop vertrouwenscontactpersonen voor (sport)verenigingen gestart en geschoold.
[1] De publicatie van de evaluatie van het Sport Akkoord volgt
Praktijkverhaal: de wandelgroep
Kim* (45) was altijd druk met haar werk, waardoor sporten er vaak bij in schoot. ‘’Toen een buurtwerker van Sociaal Werk De Kop vroeg of ze hier folders over een wandelgroep neer mocht leggen, zodat ik ze uit kon delen aan klanten, was ik zelf ook direct geïnteresseerd. Het tijdstip is voor mij heel gunstig: we starten elke dinsdagmorgen om 9.00 uur en na afloop drinken we gezellig koffie in MFC Hoogthij. Voor mij prima, want ik begin om 11.00 uur met werken.’’
Ze is op dit moment de jongste; veel wandelaars zijn dames van 70-plus en sinds kort heeft zich één man bij de groep gevoegd. ''Maar de zeventigers hebben flink de pas erin'', lacht Kim. Er wordt tussen de 5 en 8 km gelopen (de ene keer wat verder dan de andere keer). ‘’We komen op prachtige plekken en kiezen vaak voor wandelpaden waar je zelfs met de fiets niet kunt komen. Laatst hebben we zelfs drie reeën gezien, echt geweldig.’’
Er zijn plannen om in het nieuwe jaar enkele auto’s te regelen, zodat ze met de hele groep af en toe in een andere omgeving kunnen gaan wandelen. ‘’Hoewel rond Steenwijkerwold ook verschillende prachtige wandelroutes zijn.’’
Twee jaar geleden heeft ze borstkanker gehad. In die periode heeft ze het wandelen ontdekt. ‘’Maar alleen wandelen is toch echt anders dan in een groep. In een groep ligt het tempo anders én het is gezelliger. Onderweg wordt van alles besproken. Het is een hechte groep en de sfeer is gemoedelijk. Ik zie dit echt als tijd voor mezelf, en ik blijf het zeker doen.’’
*fictieve naam
