Levensgeluk
Het streven naar positief welzijn en gezondheid vormt het fundament van onze benadering van inwoners. Dit betekent dat we ons concentreren op wat mensen plezierig vinden, wat voor hen belangrijk is en waar ze naar streven. Bovendien stimuleren we het vermogen van inwoners om te leren omgaan met de uitdagingen die ze tegenkomen. We zijn ervan overtuigd dat inwoners zelf het beste weten wat hen gelukkig maakt.
De financiële situatie van inwoners en het al dan niet ervaren van armoede hebben aanzienlijke invloed op hun welzijn. Geldzorgen en armoede kunnen leiden tot (chronische) stress, wat op zijn beurt het levensgeluk van mensen kan verminderen. En vervolgens kan het verminderen van stress het welzijn juist vergroten. Ook het gevoel ergens bij te horen en een bijdrage te kunnen leveren aan de samenleving is voor inwoners van groot belang. Mensen willen deel uitmaken van een sociaal netwerk en iets betekenen voor anderen. Juist ook voor kwetsbare inwoners, inwoners die te maken hebben met ziekte of beperkingen en ouderen is dit erg belangrijk. De Badde streeft ernaar om inwoners hierbij te ondersteunen, zowel op individueel als collectief niveau. Het doel is dat inwoners, die behoefte hebben aan zingeving en een steentje bij willen dragen aan de samenleving, hierin door De Badde worden ondersteund. Een ander doel is om inwoners die te maken hebben met (problematische) schulden en/of laaggeletterdheid zo vroeg mogelijk in beeld te hebben en ondersteuning te bieden.
Het bevorderen van levensgeluk omvat een groot deel van onze ondersteuningsactiviteiten. Buurt- en opbouwwerkers, jongerenwerkers en maatschappelijk werkers richten zich hierop. Omdat het jongerenwerk in het voorgaande hoofdstuk apart is uitgelicht richt dit hoofdstuk Levensgeluk zich op de leeftijdscategorieën 27+. Er is echter deels overlap met de werkzaamheden die onder de thema’s leefbaarheid en collectieve ondersteuning vallen, aangezien dat ook onderdeel is van levensgeluk.
Individuele ondersteuning
Onderstaande tabel laat de vormen van individuele ondersteuning zien die betrekking hebben op dit thema en het aantal trajecten dat in 2023 in behandeling zijn geweest. Het laat zien hoeveel trajecten er zijn opgestart en afgesloten en wat de gemiddelde doorlooptijd is van de verschillende trajecten.
Individuele ondersteuning per traject
Type ondersteuning | Individuele trajecten | Leun en steun | Informatie & advies | Trajecten opgestart | Trajecten afgesloten | Gem. doorlooptijd in dagen | Gem. doorlooptijd afgesloten trajecten |
Algemeen maatschappelijk werk | 101 | 35 | 8 | 79 | 81 | 300 | 258 |
Onafhankelijke clientondersteuning | 55 | 3 | 0 | 37 | 47 | 162 | 142 |
Gezinsondersteuning | 21 | 0 | 0 | 6 | 11 | 503 | 389 |
Ondersteuner Sociaal Domein | 20 | 1 | 1 | 22 | 14 | 92 | 80 |
Algemene Voorziening Begeleiding | 16 | 52 | 1 | 27 | 29 | 403 | 323 |
Statushouders | 16 | 0 | 0 | 16 | 2 | 258 | 290 |
Huiselijk geweld | 5 | 0 | 0 | 3 | 1 | 214 | 290 |
Weerbaarheid | 3 | 0 | 0 | 3 | 1 | 181 | 121 |
Overig | 3 | 2 | 2 | 4 | 1 | 253 | 253 |
Totaal | 240 | 93 | 12 | 197 | 187 |
Individuele ondersteuning voor inwoners kan variëren van een individueel traject, een leun en steun traject of informatie & advies. Bij het verstrekken van informatie & advies wordt de vraag van de inwoner direct beantwoord of wordt deze doorverwezen naar de juiste instantie. De onderstaande grafiek geeft een overzicht van de individuele ondersteuning in 2023, inclusief de cijfers van 2022 ter vergelijking. Net als bij de jongeren is hier zichtbaar dat er meer individuele trajecten hebben plaatsgevonden en minder leun en steun.
Individuele ondersteuning
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
Vorm van ondersteuning | 2023 | 2022 |
---|---|---|
Individueel traject | 245 | 213 |
Leun en steun | 89 | 97 |
Informatie en advies | 58 | 47 |
Spreiding leeftijdscategorie
De onderstaande grafiek vergelijkt de spreiding van leeftijdscategorieën in individuele trajecten die gericht zijn op het bevorderen van levensgeluk tussen 2022 en 2023. Er zijn meer trajecten in de categorie van 27-55 jaar, wat mogelijk te verklaren is door het feit dat deze levensfase gekenmerkt wordt door diverse grote gebeurtenissen zoals werk, verhuizing, ontslag, huwelijk, geboorte, opvoeding en scheiding. Deze leeftijdscategorie beslaat bijna twee keer zoveel jaren dan de andere categorieën, waardoor er logischerwijs ook meer hulpvragen zullen zijn. In de oudere leeftijdscategorieën spelen vaak omstandigheden zoals ziekte en eenzaamheid een grotere rol.
Spreiding leeftijdscategorie
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
Leeftijdscategorie | 2023 | 2022 |
---|---|---|
27 - 55 jaar | 0.52564102564103 | 0.56338028169014 |
55 - 65 jaar | 0.16666666666667 | 0.16338028169014 |
65 - 75 jaar | 0.13333333333333 | 0.14366197183099 |
75 - 85 jaar | 0.12564102564103 | 0.098591549295775 |
85+ | 0.048717948717949 | 0.030985915492958 |
De tabel hieronder geeft de leeftijdsspreiding per traject aan zoals deze in 2023 was.
Leeftijdsspreiding per traject
Type ondersteuning | 27 - 55 jaar | 55 - 65 jaar | 65 - 75 jaar | 75 - 85 jaar | 85+ |
Algemeen maatschappelijk werk | 78 | 23 | 14 | 20 | 6 |
Onafhankelijke clientondersteuning | 28 | 8 | 10 | 6 | 6 |
Algemene Voorziening Begeleiding | 28 | 16 | 13 | 8 | 2 |
Gezinsondersteuning | 19 | 2 | |||
Statushouders | 14 | 2 | |||
Huiselijk geweld | 4 | 1 | |||
Ondersteuner Sociaal Domein | 3 | 3 | 5 | 9 | 2 |
Weerbaarheid | 3 | ||||
overig | 4 | 2 | 1 | ||
Zelfredzaamheidsmatrix (ZRM)
Zoals ook bij het thema jeugd is beschreven wordt de Zelfredzaamheidsmatrix (ZRM) gebruikt als instrument om de eigen kracht van de inwoner en de gebieden waar ondersteuning nodig is, in kaart te brengen. De ZRM wordt gebruikt om doelen te formuleren, het traject te volgen en indien nodig aan te passen. De ZRM wordt ingevuld door de sociaal werker tijdens het intake- en eindgesprek. Het biedt een beeld van het functioneren van de inwoner op dat moment, gezien vanuit het perspectief van de sociaal werker. Het richt zich niet alleen op de gebieden waar ondersteuning nodig is, maar ook op de sterke punten van de inwoner. Op deze manier draagt de ZRM bij aan een integrale benadering en fungeert het als een leidraad om de zelfredzaamheid binnen verschillende gebieden in kaart te brengen.
Van de eerder genoemde individuele trajecten die in 2023 zijn afgesloten, heeft 65% de vooraf beoogde doelscore behaald, in 2022 heeft 70% de doelscore bereikt. In de grafiek hieronder staan de hoofddomeinen waarop de meeste individuele trajecten betrekking hadden. In de volgende grafiek staat de groei van dezelfde domeinen weergegeven. Voor al deze domeinen is een groei te zien, waarbij de grootste groei te zien is bij huisvesting.
ZRM hoofddomeinen
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
ZRM Hoofddomein | Aantal casussen |
---|---|
Financiën | 156 |
Geestelijke gezondheid | 116 |
Huisvesting | 66 |
Groei per hoofddomein
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
ZRM Hoofddomein | ZRM groei afgesloten |
---|---|
Financien | 0.51282051282051 |
Geestelijke gezondheid | 0.34375 |
Huisvesting | 0.6875 |
Complexiteit en zwaarte casuïstiek
Voorafgaand aan individuele trajecten brengen we de complexiteit en zwaarte van een casus in kaart. Het gaat hierbij om een inschatting vooraf. De zwaarte van de trajecten wordt weergegeven aan de hand van een inschatting van het aantal contactmomenten. In de meeste individuele trajecten werd vooraf ingeschat dat er 2-5 gesprekken (gemiddeld) of meer dan 5 gesprekken (zwaar) nodig zouden zijn. Het gemiddelde aantal contactmomenten bij afgesloten individuele trajecten in 2023 was 9.5. Het blijft lastig om een inschatting van een casus te maken aan de voorkant. Tijdens een traject blijkt er vaak meer te spelen dan van te voren bekend was.
Wij beschouwen een casus als ‘complex’ als deze drie of meer hoofddomeinen van de Zelfredzaamheidsmatrix (ZRM) beslaat. De figuur hieronder laat zien dat in 2023 de meeste trajecten ‘redelijk complex’ waren en ook een groot aantal ‘niet complex’ waren. De meeste complexe hulpvragen worden doorverwezen naar externe partners. In de tabel is te zien waar de afgesloten casussen naar zijn doorverwezen
Complexiteit hulpvraag
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
Complexiteit hulpvraag | Casussen behandeld |
---|---|
1 probleem / vraag & enkelvoudig / niet complex | 130 |
2 of 3 problemen & meervoudig / redelijk complex | 162 |
meer problemen / vragen & meervoudig / zeer complex | 23 |
Doorverwezen naar externe partners
doorverwezen naar | Aantal casussen afgesloten |
Dienst-/Hulpverlening | 17 |
Zorginstelling/ thuiszorg | 5 |
Cosis | 4 |
Verwijzen extern | 4 |
Huisarts | 3 |
Gemeente | 5 |
Intern | 3 |
GGZ-instelling | 2 |
Vrijwilligersorganisatie | 2 |
Overig | 3 |
Totaal | 48 |
Huiselijk geweld
Er zijn in 2023 5 trajecten geweest die rechtstreeks gericht waren op huiselijk geweld. Daarnaast waren er lopende trajecten waarbij een veilig thuis melding is gedaan, gedurende het traject. Omdat deze trajecten al langer liepen is dit niet in de registratie meegenomen. Een individueel traject gericht op huiselijk geweld, valt onder de zwaardere trajecten, wat terug te zien is in het aantal contacten. Sociaal werkers hebben bij trajecten gericht op huiselijk geweld gemiddeld 12,8 contacten. Bij andere trajecten is dit 8,5 contacten gemiddeld. Er is een terugloop te zien in het aantal veilig thuis meldingen binnen de gemeente. Mogelijk komt dit door de preventieve werking vanuit de praktische gezinsondersteuning vanuit de Badde.
Geografische spreiding
De afbeelding hiernaast toont de geografische verdeling van individuele ondersteuning met betrekking tot levensgeluk in 2023. In totaal ontvingen 254 inwoners uit Oude Pekela en 119 inwoners uit Nieuwe Pekela individuele ondersteuning. Daarnaast hebben ook enkele inwoners uit omliggende dorpen ondersteuning ontvangen.
Collectieve ondersteuning
De collectieve ondersteuning met als doel het bijdragen aan levensgeluk van de inwoners richt zich voornamelijk op zingeving, financiën en het bestrijden van laaggeletterdheid. Preventieve maatregelen en het stimuleren van de betrokkenheid van inwoners bij organisaties en activiteiten spelen hierbij een belangrijke rol. Er wordt opnieuw een onderscheid gemaakt tussen verschillende vormen van collectieve ondersteuning, zoals beschreven in hoofdstuk 1 over Leefbaarheid.
Collectieve activiteiten die bijdragen aan levensgeluk
Type collectieve ondersteuning | Collectieve activiteiten | Bijeenkomsten | Deelnemers |
1. Open groep met inloop | 11 | 74 | 478 |
2. Open groep eenmalig | 6 | 6 | 284 |
3. Gesloten groep | 5 | 13 | 95 |
5. Deelname aan (professionele) netwerkoverleggen | 6 | 10 | 0 |
Eindtotaal | 28 | 103 | 857 |
Kookworkshop
In Pekela organiseren we kookworkshops met behulp van het kookboek 'Samen Koken in Pekela', met als doelstelling: lekker, gezond en betaalbaar eten bereiden. We willen laten zien dat deze drie aspecten heel goed samengaan en dat een gezonde keuze niet per se duur of minder smakelijk hoeft te zijn.
We zijn gestart op vrijdagochtend bij de voedselbank, waar we live cooking hebben gedaan tijdens de voedseluitgifte. Bij de voedselpakketten werd een voucher uitgedeeld voor een gratis deelname aan de workshops. Vervolgens hebben we drie bijeenkomsten gehad waarin we met ongeveer zes deelnemers per keer hebben gekookt met een beperkt budget.
De deelnemers hadden allemaal hun eigen motivatie om mee te doen. Zo was er een Oekraïense deelnemer die de taal wilde leren en nieuwe mensen wilde ontmoeten. Een echtpaar dat net in Pekela was komen wonen en iemand die recent weduwe was geworden en op deze manier weer onder de mensen wilde komen. Na de evaluatie hebben we besloten om de focus van de workshops te verschuiven naar het sociale aspect, met als onderliggende subdoelen: gezond, lekker en betaalbaar eten.
GLI
Inwoners van de gemeente Pekela die kampen met overgewicht (een Body Mass Index hoger dan 25) en zijn verzekerd via de collectieve gemeentepolis, kunnen kosteloos deelnemen aan de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI).
Deelnemers kunnen zich aanmelden via hun eigen huisarts, die hen vervolgens doorverwijst naar een leefstijlcoach, samen met een diëtist, voor een tweejarig begeleidingsprogramma naar een gezondere levensstijl. Dit omvat individuele sessies en groepsbijeenkomsten waarin advies wordt gegeven over gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging en het behalen van een gezond gewicht. De diëtist stelt voedingsschema's op en monitort de voortgang van de deelnemers.Een ander onderdeel van het programma is kennismaking met lichaamsbeweging. De buurtsportcoach van De Badde biedt wekelijks individuele fitnessbegeleiding op maandagochtend in de fitnessruimte van Zempo in Oude Pekela. Na een kort intakegesprek waarin doelstellingen en eventuele beperkingen worden besproken, stelt de buurtsportcoach een persoonlijk trainingsschema op dat gericht is op krachttraining en cardio, rekening houdend met individuele behoeften en blessures.Het fitnessprogramma duurt acht weken, waarbij de belastbaarheid en het uithoudingsvermogen van de deelnemers worden vergroot. Na afloop volgt een eindgesprek waarbij deelnemers worden geleid naar passende beweegmogelijkheden binnen de gemeente, afhankelijk van hun voorkeuren. Het sociale aspect van bewegen is van groot belang; deelnemers worden aangemoedigd om contacten te leggen, ervaringen te delen en zich verbonden te voelen met de groep. Het motto van onze groep is "Het moet leuk en lekker zijn". Plezier hebben in bewegen is essentieel om het vol te houden; als de motivatie afneemt, wordt het lastig om te blijven bewegen. Deelnemers worden aangemoedigd om eventuele weerstand of ongenoegen over het bewegen te bespreken met de buurtsportcoach. Zo kan gezamenlijk worden gekeken naar manieren om de plezierige ervaring terug te brengen. Door middel van dit programma streven we ernaar om deelnemers te ondersteunen bij het ontwikkelen van een gezondere levensstijl, waarbij plezier in bewegen en gezonde voeding centraal staan. Deelnemers aan de GLI gaven de volgende reacties:
“Ik heb veel meer energie, ik kan weer met de kleinkinderen spelen”
“Ik voel mij veel zekerder, ik durf weer in de spiegel te kijken”
“Ik kan het huishouden weer doen en heb geen huishoudelijke hulp meer nodig”
“Ik ben in totaal 28 kg afgevallen, ik ben trots op mijzelf en voel mij weer mooi”
“Ik kon door Long COVID niets meer, maar door bewegen kan ik nu alle dagelijkse dingen weer doen”
“Ik heb plezier gekregen in bewegen"
Ondersteuning sociaal domein / welzijn op recept
Onze ondersteuners sociaal domein zijn de schakel tussen zorg en welzijn, waardoor de samenwerking tussen huisartsen en het sociaal domein wordt versterkt. De niet medische vragen worden overgedragen naar welzijn. Door korte lijnen met huisartsenpraktijken in Pekela kunnen ze snel schakelen, wat leidt tot betere ondersteuning en snellere inzet van interventies. Sinds april 2023 zijn de ondersteuners sociaal domein actief in de gemeente Pekela en worden we goed gevonden door huisartsen voor niet-medische casussen. Vooral onder ouderen zien we veel vraag naar een maatje vanwege eenzaamheid en behoefte aan structuur. We stimuleren activiteiten en bieden ondersteuning via maatschappelijk werk of algemene voorzieningen. Indien nodig verwijzen ze door naar verdere ondersteuning bij De Badde, of ze pakken de casussen zelf op voor korte trajecten. Er zijn inmiddels 24 inwoners op deze manier begeleid, waarvan 22 individuele trajecten, 1 informatie & advies en 1 leun en steun. In onderstaande casus wordt beschreven hoe een hulpvraag naar het OSD heeft geleid tot collectieve begeleiding.
Casus OSD
Een inwoner werd doorverwezen naar de OSD door de praktijkondersteuner vanwege rouwverwerking na het verlies van zijn partner. Hij zocht steun en wilde zijn verdriet kunnen delen met anderen, maar vond het moeilijk om te zien hoe het leven om hem heen doorging. Tijdens het gesprek opperde hij de behoefte aan een lotgenotengroep. Na onderzoek bleek dat er in Pekela geen passende groep bestond. In samenwerking met een ketenpartner hebben we daarom een lotgenotengroep opgezet. Zes bijeenkomsten werden georganiseerd waarin een kleine groep mensen samenkwam om ervaringen te delen en steun te vinden. De inwoner geeft aan dat hij sterker is geworden door deze bijeenkomsten. De groep gaat nu deels zelfstandig verder, dankzij de positieve ervaringen en het waardevolle contact onderling.