01 Sociaal werk in woord en beeld

Antoinet Blom coordineert het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP): “Het VIP ondersteunt en versterkt het vrijwilligerswerk in Aa en Hunze. We richten ons daarbij niet alleen op de inwoners maar ook op de organisaties binnen onze gemeente.” Zo is er in 2022 door het VIP 62 keer een match gemaakt tussen een openstaande vacature en een vrijwilliger. Het adviesloket, dat eind 2022 werd uitgebreid naar twee vrijwilligers heeft 84 vragen van inwoners kunnen beantwoorden. Antoinet: “Daarbij ging het om veel alleengaande inwoners met relatief veel vragen over de energietoeslag, zorgverzekeringen en gemeentelijke regelingen.” De vrijwilligers van de VIP klussendienst en de computerhulp vereenvoudigen het langer thuis kunnen wonen van inwoners. Het VIP geeft ook een nieuwsbrief uit en geeft ondersteuning, voorlichting en trainingen aan organisaties en vrijwilligers in de gemeente Aa en Hunze. Het VIP heeft een aparte website met onder meer een digitale vacaturebank en alle vrijwilligers zijn verzekerd vanuit een collectieve door de gemeente afgesloten verzekering. Antoinet: ‘Sociaal werk staat of valt bij betrokken inwoners. Hen ondersteunen, faciliteren, adviseren en enthousiasmeren is de bouwsteen van een gezonde sociale samenleving.’ 

Impuls heeft met ingang van 2022 een aantal taken van vluchtelingenwerk overgenomen op verzoek van de gemeente. Daarmee is de coördinatie van de maatschappelijke begeleiding  (MABE) van nieuwkomers opgezet en vormgegeven binnen onze organisatie. ”In aanvang zou de inzet de volledige begeleiding van vier statushouders betreffen”, geeft Petra Dol, coordinator nieuwkomers aan. Eind 2022 heeft is dat aantal inmiddels gegroeid tot 35 personen, waarvan 15 in het eerste halfjaar en 20 in het tweede halfjaar. Petra werkt samen met een team van vrijwilligers aan de begeleiding en ondersteuning van nieuwkomers.

Een sterk netwerk in in de directe omgeving zorgt ervoor dat mensen blijven meedoen, zich gesteund voelen en ook in praktische zin hulp durven vragen en hulp kunnen ontvangen. Het buurtwerk van Impuls werkt aan een sterke sociale basis in wijken en dorpen voor de inwoners. Buurtwerkers ondersteunen, faciliteren en activeren dorpsorganisaties en dorpsinitiatieven om naoberschap in de dorpen te behouden of weer op te helpen bouwen. De samenleving verandert. Er wordt een beroep gedaan op inwoners zelf en hun netwerk wat betreft zelfredzaamheid. Waar dit kan is dat een prima ontwikkeling die mensen een positieve ervaring geeft in wat zij zelf kunnen doen. Waar dit niet kan blijft een vangnet en helpende handen wel van belang. Buurtwerkers signaleren, kijken naar wat er wel kan en schakelen ondersteuning vanuit de omgeving of hulpverlening in waar nodig.

Binnen Impuls werkt Carin de Jonge als Mantelzorgconsulent, zowel voor de volwassen als jeugdige mantelzorgers. Carin: ‘Ik richt mij op de ondersteuning van alle mantelzorgers. Naast informatie en advies zijn er mantelzorgspreekuren in dorpen, er is een mantelzorg cafe, en er zijn themabijeenkomsten, een cursus mindfulness en ontspanningsactiviteiten.’ Ook regelt Carin de mantelzorgwaardering vanuit de gemeente. ‘Voor de jonge mantelzorgers organiseren we elk jaar een leuke activiteit. Wij willen ons graag meer voor deze doelgroep inzetten, maar het blijkt in de praktijk moeilijk te zijn om hun wensen inzichtelijk te krijgen’. In 2022 hebben 449 mantelzorgers een mantelzorgwaardering gekregen, zijn er 63 nieuwe mantelzorgers geregistreerd en 11 aanvragen voor een respijtvrijwilliger geweest. Carin: ‘Zorgen voor een gezinslid of naaste lijkt zo gewoon, maar is tegelijkertijd heel bijzonder. Met de stijgende vergrijzing verwacht Carin dat het aantal mantelzorgers zeker nog toeneemt.

Het hart van vrij toegankelijke en kortdurende hulpverlening ligt bij het maatschappelijke werk van Impuls. Het leven is soms te complex om op eigen kracht plezier in het leven te blijven ervaren. Veranderende persoonlijke omstandigheden, een verlies of mentale kwetsbaarheid kunnen ertoe leiden dat hulp echt nodig is. Bianca Huivenaar: ‘Wij bieden graag kortdurende ondersteuning aan inwoners die dat kunnen gebruiken. Samen met de inwoner kijken we waar we kunnen ondersteunen om het leven weer op de rit te krijgen. Ook bieden we een aantal groepsactiviteiten aan en kunnen we buurtwerk betrekken om het sociale netwerk van een inwoner te versterken.’ Ook budgetcoaching en langduriger leun- en steun trajecten voor de meest kwetsbare inwoners maken onderdeel uit van het maatschappelijk werk. "We merken dat de vragen meer complex worden, dat heeft natuurlijk alles te maken met wat er momenteel speelt. Ook zien we echt een toename in het aantal verwijzingen vanuit ketenpartners naar het voorliggend veld."

Martine Hopman coördineert de buurtbemiddeling vanuit Impuls. Zij heeft een team van 7 bemiddelaars die in een duo een casus op zich nemen. ‘De vrijwilligers hebben vaak een achtergrond in hulpverlening of affiniteit met bemiddeling. Naast een driedaagse training krijgen de vrijwilligers ook een jaarlijkse studiedag aangeboden en is er zo’n vijf keer per jaar een intervisiebijeenkomst om uit te wisselen met elkaar’, vertelt Martine, ze vervolgt: ‘In 2022 heeft buurtbemiddeling in Aa en Hunze 45 casussen aangemeld gekregen. De complexiteit in deze casussen zagen we afgelopen jaar overigens behoorlijk toenemen. Daarbij is de zomer echt een piekmoment’. Via het landelijk platform problemen met je buren, wordt voor adressen in Aa en Hunze rechtstreeks doorverwezen naar de buurtbemiddeling vanuit Impuls. Martine is ook aangesloten bij de andere Drentse organisaties voor buurtbemiddeling en sluit vandaaruit bij toerbeurt ook aan bij het landelijk CVV.

Naast de maatschappelijke begeleidingstaak voor nieuwkomers geeft Impuls in 2022 ook tijdelijk invulling aan de ontzorgingstaak die nieuwkomers gedurende een half jaar krijgen. Contracten rond huur en vaste lasten worden geregeld en mensen worden in geleidelijkheid begeleid in financiële zelfredzaamheid. Robin Sibering pakt deze taak op naast zijn werk als budgetcoach vanuit Impuls in het Samen Doen Team, dat financiële problemen in een vroeg stadium signaleert en met de inwoner in gesprek gaat. Ook de voorzieningenwijzer en de functie van financieel expert binnen het maatschappelijk werk team liggen bij Robin: “Het gaat in mijn werk vaak nog niet om enorme schulden maar juist de kleine successen en het preventieve werk waarin ik door mijn begeleiding erger kan voorkomen, vormt voor mij de uitdaging in mijn werk. Door de energiecrisis nemen de problemen van inwoners aanzienlijk toe."

'De verschillende leerroutes van de NWI (Nieuwe Wet Inburgering) worden bepaald in een PIP, een persoonlijk inburgeringsplan van de inburgeraar', vertelt Carla Nijeboer.  Zij coordineert vanuit Impuls de Z route. Wanneer nieuwkomers niet kunnen voldoen aan de scholingseisen en de inburgeringsverplichtingen, kunnen ze deze Z-route bewandelen. Itom Taal verzorgt de taallessen binnen deze route. Via haar netwerk brengt Carla participatie tot stand zodat nieuwkomers vanuit bijvoorbeeld vrijwilligerswerk toch deelnemen aan de maatschappij. Carla: “Op deze manier kunnen ze de taal leren en komen ze in aanraking met onze gebruiken en cultuur.” Daarnaast is Carla als coach en begeleider actief voor inwoners binnen individuele support trajecten. 'Daarbinnen stimuleer en ondersteun ik inwoners die op meerdere terreinen problematiek ervaren om meer zelfredzaam te worden en verbinding met de samenleving te ervaren.'

Willem Hilberts is al zeven jaar jongerenwerker vanuit Impuls en actief in de hele gemeente. ‘In verschillende dorpen binnen onze gemeente hebben we jeugdsozen waar jongeren elkaar ontmoeten. Daarnaast zijn er diverse hangplekken en keten die we in het vizier hebben en ook wel bezoeken. En natuurlijk sluiten we aan bij hangjongeren'. Het jongerenwerk is heel actief in het organiseren van activiteiten en in vakantieperioden zijn er hele activiteitenweken. Jongerenwerkers zijn ook actief op social media, enorm belangrijk in het leven van de jongeren. Jongeren elkaar laten ontmoeten, de jeugd kennen, weten wat er speelt, is de basis van ons jongerenwerk. Willem: 'Maar natuurlijk hebben we ook een functie in het signaleren waar en met wie het even niet zo lekker gaat. Dan bieden we snel en laagdrempelige hulpverlening omdat opgroeien nou eenmaal gaat met vallen en opstaan.'

Impuls werkt met de inzet van een gezinscoach. Maaike Eiting kijkt met een brede blik naar de hulpvraag rond een kind binnen een gezin. Maaike: 'Eigenlijk is een kind niet lastig, maar het gedrag van je kind kan wel lastig zijn. Ik begeleid ouders graag eerst rondom de vraag waar dit mogelijk vandaan kan komen en wat zij zelf kunnen doen om het te kenteren.' Gezinscoaching is een krachtige aanpak om blijvende verandering binnen een gezin voor elkaar te krijgen. Door juist niet het kind centraal te stellen als oorzaak van het probleem maar het centraal te stellen binnen het gezin als geheel worden mooie en effectieve resultaten behaald. Naast de aanpak via een gezinscoach heeft Impuls ook schoolmaatschappelijk werk. De schoolmaatschappelijk werkers zijn verbonden aan een vast aantal scholen waar zij via signalen vanuit school en altijd met toestemming van de ouders in gesprek gaan met kinderen over wat er speelt, wat zij ervaren en hoe er een oplossing voor wat er speelt gevonden kan worden. Vanuit de jeugdhulpverlening wordt ook in groepen gewerkt, specifiek voor een bepaalde leeftijd aan sociale weerbaarheid en zelfvertrouwen van kinderen.

In Grolloo en omstreken en Gasselternijveen is gekozen voor een aanpak van intensieve dorpsondersteuning. Inwonersinitiatieven in beide dorpen hebben tot deze extra ondersteuning geleid en er worden prachtige resultaten mee behaald. De ondersteuning is volledig op maat en geeft invulling aan de wensen die er leven in beide dorpen. 

Grolloo heeft gekozen voor een eigen dorpsondersteuner: Siny Vink. Zij is op haar fiets niet meer weg te denken uit het straatbeeld van Grolloo, Vredesheim en Papenvoort. Zij heeft een stevig sociaal maatschappelijk netwerk opgezet waarbij op velerlei manieren ondersteuning geboden wordt aan inwoners en waarin vrijwilligers een belangrijke rol spelen. Het uitgangspunt: altijd informele hulp waar het kan en pas professioneel als het niet anders meer kan.

In Gasselternijveen draait een laagdrempelige Huiskamer Plus onder de vlag van een dorpscooperatie, dit is een dagopvang zonder indicatiestelling. Daarnaast is er een eigen dorpsloket, waar inwoners terecht kunnen voor zeer uiteenlopende vragen. Beide dorpen kijken verder naar de toekomst voor wat betreft het kunnen blijven wonen van ouderen in het dorp. Ook in de koppeling van formele en informele zorg denkt Impuls mee op inhoud in mogelijkheden en kansen.