Los van de reguliere opdracht onderneemt en ontwikkelt Mensenwerk Hogeland diverse acties in haar werkgebied. Dit doen wij samen met onze opdrachtgever en onze netwerkpartners op het Hogeland.
Website Kwaitwel
Onze informatie en preventiewebsite voor jongeren ‘Kwaitwel’ blijft bezoekers trekken. In 2021 betrof het aantal serieuze bezoekers (dat zijn bezoekers die langer blijven kijken) ongeveer 211 per maand. In 2020 had de website per maand ongeveer 200 serieuze bezoekers. Net als in 2020 was ‘Wat mag je op welke leeftijd’ in 2021 het populairste bericht. Andere berichten die goed bekeken zijn gaan over ‘welke soorten drugs zijn er’, ‘wat doet incest met iemand’ en ‘accenten, dialecten en talen’.
Op de website kunnen jongeren (en hun ouders) informatie vinden over de verschillende thema’s en actuele activiteiten waarvoor jongeren bij Mensenwerk Hogeland terecht kunnen. Hiernaast is op de website informatie te vinden over diverse onderwerpen zoals het coronavirus, relaties, middelengebruik, seksualiteit en studiefinanciering. De website is te vinden via de volgende link: kwaitwel.nl/
Steunpunt mantelzorg
Mantelzorgers zorgen langere tijd, onbetaald en vaak intensief voor een naaste. Vanwege een chronische ziekte, een lichamelijke of verstandelijke beperking, psychische aandoeningen, verslaving of beperkingen. Oók kinderen en jongeren die opgroeien met zorg zijn mantelzorger. Alle mantelzorgers in de gemeente Het Hogeland kunnen bij Mensenwerk Hogeland terecht voor praktische hulp, emotionele begeleiding en informatie en advies.
In 2021 waren in totaal 1.080 actieve mantelzorgers bij ons geregistreerd. Ten opzichte van 2020, is dit een groei van 71 mantelzorgers. Niet alle bij ons geregistreerde mantelzorgers wonen op Het Hogeland. Deze groep mensen verlenen mantelzorg aan familie of vrienden die in de gemeente Het Hogeland wonen.
Ook dit jaar hebben wij, in samenwerking met de gemeente, mantelzorgers gewaardeerd voor hun inspanning door het uitdelen van cadeaubonnen. Via een persbericht en op sociale media hebben we deze mogelijkheid bij mantelzorgers onder de aandacht gebracht.
Jonge mantelzorgers
Bij Mensenwerk Hogeland hebben we ook aandacht aan jonge mantelzorgers. Zo hebben wij voor jonge mantelzorgers lasergamen en het interactieve spel Crazy 44 georganiseerd.
In het afgelopen jaar stonden er 107 jonge mantelzorgers bij Mensenwerk Hogeland geregistreerd. Met behulp van een online enquête hebben wij onderzocht hoe het nu met deze jonge mantelzorgers gaat en welke wensen of ondersteuningsbehoeften zij hebben. Meer dan de helft van de jonge mantelzorgers die hierop reageerden gaven aan niet met iemand buiten het gezin over mantelzorg te praten. Hiervan hebben vier aangegeven dat school weet dat ze jonge mantelzorger zijn, maar op school hier weinig rekening mee gehouden wordt. Dit resultaat is besproken in het provincie brede Kernteam Jonge Mantelzorgers van CMO STAMM.
Aardbevingsdossier
Sinds 2019 biedt Mensenwerk Hogeland individuele aardbevingscoaching aan alle inwoners van de gemeente Het Hogeland. Inwoners die (gezondheids-)problemen ondervinden als gevolg van de aardbevingsproblematiek. Het gaat hier om zowel sociaal-emotionele als praktische ondersteuning. Ook bieden de aardbevingscoaches collectieve activiteiten aan met als doel om de leefbaarheid en sociale cohesie in gemeenschappen (dorpen, wijken) te behouden en daar waar nodig te versterken. Onze collectieve inzet is van belang omdat uit onderzoek is gebleken dat de versterkingsoperaties en de (langdurige) afhandeling van bevingsschade de sociale cohesie, onderlinge relaties en leefbaarheid in het gebied onder druk zet.
Deze ondersteuning doen wij als Mensenwerk Hogeland uiteraard niet alleen. Ook het afgelopen jaar hebben wij de samenwerking rondom het aardbevingsdossier met onder andere de gemeente, het sociaal team, Nationaal Coördinator Groningen (NCG), Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG), woningbouwcoöperaties, Rizoem en de GGD als zeer prettig ervaren. Een nieuwe samenwerking betreft de pilot Geestelijke Verzorging Aardbevingsgebied (GVA). Dit is een samenwerking tussen gemeente Het Hogeland, Mensenwerk Hogeland en GVA. De samenwerking vindt zowel op collectief als op casuïstiek niveau plaats. Het doel van de samenwerking is om van elkaar te leren, met name als het gaat om zingevingsvraagstukken en levensvraagstukken.
Onze aardbevingscoaches zijn onder andere vaak te vinden in de dorpen Kantens, Uithuizen en Zandeweer.
Kantens
In het derde kwartaal van 2021 is er een “buurthuiskamer” gerealiseerd in een leegstaande woning. Dit in samenwerking met vastgoedbeheerbedrijf Rizoem. Hier houden de aardbevingscoaches samen met de bewonersbegeleiders van de woningcorporatie wekelijks een inloopspreekuur. Wekelijks zijn de aardbevingscoaches een dagdeel aanwezig in het dorp in de buurthuiskamer. Inwoners kunnen hier terecht voor zowel praktische als sociaal-emotionele ondersteuning. Op deze manier staan ze letterlijk en figuurlijk dichtbij de inwoners.
Uithuizen
In Uithuizen is een leegstaande woning beschikbaar gesteld door de woningcorporatie voor het realiseren van een buurthuiskamer. Hierin worden inloopspreekuren gehouden in samenwerking met de bewonersbegeleiders van de woningcorporatie.
Hiernaast hebben de aardbevingscoaches samen met de bewonersbegeleiders van de woningcorporatie een opruimdag georganiseerd in de Wilgenbos in Uithuizen. In deze straat staan dertig huurwoningen die gesloopt gaan worden en waar nieuwbouw er voor terugkeert. Het doel van de opruimdag was om inwoners van de Wilgenbos een handje op weg te helpen richting het opruimen en inpakken van hun spullen. Maar ook om de sociale cohesie in de straat te versterken, de verbinding tussen buren op te zoeken en van een ‘ik’ naar een ‘wij’ gevoel in de straat te gaan. De versterkingsopgave in de straat is ingrijpend, maar tijdens de opruimdag was dit even niet aan de orde. Niet voor niets zei een inwoner bij een uitzending van RTV Noord: “Er is nog nooit zoveel gelachen in de straat als op deze dag.”
Zandeweer
De aardbevingscoaches zijn gestart met de dorpenrondes in Zandeweer. Tijdens deze dorpenrondes gaan de aardbevingscoaches in gesprek met de inwoners door de inwoners aan te spreken die ze tegenkomen. Het is de bedoeling dat de inwoners op een laagdrempelige manier de aardbevingscoaches weten te vinden.
Praktijkvoorbeeld Aardbevingscoaching
De aardbevingscoach is onlangs betrokken geraakt bij een samengesteld gezin: meneer, mevrouw en de dochter van mevrouw. Meneer heeft enkele jaren geleden de woning gekocht met de bedoeling deze naar wens te verbouwen. Tijdens de verbouwing werd steeds meer aardbevingsschade zichtbaar. Dit was het moment waarbij de aardbevingsproblematiek voor het gezin is begonnen.
Veel inspecties en onderzoeken verder is er nog geen duurzame oplossing gevonden voor het gezin met als gevolg veel spanningen en frustratie. Het gezin ziet hun woning achteruit gaan en maakt zich zorgen of ze hier nog veilig kunnen wonen. Naast de aardbevingsproblematiek spelen er nog andere zaken die negatieve invloed hebben op het welzijn van het gezin. Zo zit meneer thuis wegens een burn-out en is zijn dochter, die niet bij het gezin inwoont, ernstig ziek.
De zorgen om de woning, de eigen gezondheid en de gezondheid van de dochter zorgen ervoor dat de draagkracht versus draaglast uit balans is geraakt. In de gesprekken die het gezin heeft met de aardbevingscoach wordt er gekeken waar de prioriteit gelegd kan worden. Wat is voor het gezin belangrijk om als eerst mee aan de slag te gaan. Hierbij maakt de aardbevingscoach gebruik van het spinnenweb van positieve gezondheid.
Naast prioriteiten stellen kijkt de aardbevingscoach samen met het gezin hoe ze zich staande kunnen houden in een situatie waarbij er nog een onduidelijk toekomst perspectief is. Wat kunnen ze doen als de spanning te veel wordt? Hoe kunnen ze het beste omgaan met negatief nieuws en welke activiteiten geven het gezin positieve energie? Dit zijn voorbeelden van vragen die met het gezin besproken worden.
Coördinatie Thuiskamers
Thuiskamers zijn bedoeld om senioren en kwetsbare inwoners langer (in welbevinden) in de eigen woonomgeving te laten wonen. De Thuiskamers worden gerund door vrijwilligers en gecoördineerd door een sociaal werker van Mensenwerk Hogeland. Het gedachtengoed van Machteld Huber (positieve gezondheid), positief welbevinden (Joris Slaets) en de kracht van betekenis (diverse inspiratoren waaronder Emily Esfahani Smith en de principes uit de Blue Zone gebieden) staan centraal bij de Thuiskamers. Dit houdt onder andere in dat wij kijken naar wat bezoekers nog wel kunnen en op welke manier zij een rol van betekenis kunnen hebben. We vertrekken vanuit de mogelijkheden, talenten en wensen van de bezoekers. Om deze reden kunnen naast de vrijwilligers, ook de bezoekers een zinvolle taak krijgen binnen de thuiskamers.
Inmiddels is de Toolkit voor de Thuiskamers gereed. In deze Toolkit is informatie rondom financiën, praktische tips en gespreksonderwerpen te vinden. Om een duidelijk beeld te geven van wat een Thuiskamer nou precies inhoudt, hebben wij afgelopen jaar gewerkt aan een filmpje.
In samenwerking met onder andere gemeente Het Hogeland, Lentis, TSN-zorg, Noorderzorg en De Hoven, MantelzorgNL en dankzij de gemotiveerde vrijwilligers kent Het Hogeland in 2021 maar liefst elf Thuiskamers. Van deze elf zijn we met drie Thuiskamers in de voorbereidingsfase voor de daadwerkelijke opening. Gezamenlijk nemen er ongeveer zeventig inwoners en dertig vrijwilligers deel aan de thuiskamers. Daarnaast hopen we ook andere dorpen in het Hogeland te interesseren in het starten van of overgaan in een Thuiskamer. Onze ambitie is dan ook om in elk van de 52 dorpen die Het Hogeland kent een Thuiskamer te hebben gerealiseerd.
Wat de Thuiskamers nou echt een succes maakt is het enthousiasme van iedereen (Thuiskamers, Gemeente, Netwerkpartners) die betrokken is bij de Thuiskamers. Zo is er bij de realisatie van de Thuiskamers een enorme betrokkenheid vanuit de de vrijwilligers en deelnemers van de Thuiskamers. Er is heel veel ruimte voor eigen initiatief en dat komt de eigenheid van de Thuiskamers ten goede. Deze ruimte voor het nemen van eigen initiatief, maakt dat deelnemers iets te kiezen hebben. Dit sluit aan bij het gedachtegoed waarmee de Thuiskamers werken. Bovendien verloopt de samenwerking met de gemeente vanaf het begin positief. Met wederzijds enthousiasme gaan we de mogelijkheden en de uitdagingen met elkaar aan.
De meerwaarde van de Thuiskamers volgens een vrijwilliger (Thuiskamer Bedum)
Vrijwillige inzet
Vrijwilliger Bieuwko zet zich met veel enthousiasme in voor de Thuiskamer in Bedum. Hij doet naar eigen zeggen ‘alles’. Van koffie inschenken, deelnemers thuis opzoeken tot het promoten van de Thuiskamer. In de Thuiskamer Bedum is veel mogelijk. Zo konden studenten van de Hanzehogeschool in de Thuiskamer terecht om met deelnemers in gesprek te gaan over de Energietransitie. Ook heeft Bieuwko samen met een medewerker van Lentis een lijst opgesteld met mogelijke gespreksthema’s voor de Thuiskamers. Deelnemers kunnen zelf bepalen welke thema’s in de Thuiskamer aan de orde moeten komen. Te denken aan onderwerpen zoals eenzaamheid, rouwverwerking en sport. Het belangrijkste volgens Bieuwko is dat deelnemers zelf bedenken of kiezen wat ze willen doen in de Thuiskamer en daarbij ook juist zelf aan de slag gaan. Zo worden de deelnemers ook echt eigenaar van de Thuiskamers. Bieuwko is erg begaan met de deelnemers. Wanneer een deelnemer een tijdje niet aanwezig is, zoekt Bieuwko de betreffende deelnemer thuis op om te kijken hoe het met de deelnemer gaat. Binnenkort staat een bezoek bij andere Thuiskamers op de planning, zodat er vanuit een netwerk van Thuiskamers, van elkaar geleerd kan worden.
Het belang van de Thuiskamer
De Thuiskamer is volgens Bieuwko juist in deze tijd belangrijk, omdat veel (kwetsbare en oudere) mensen eenzaam zijn. De Thuiskamer is een gezellige plek, doorbreekt de dag en laat deelnemers met elkaar verbonden voelen. Wanneer inwoners eenmaal over drempel van de Thuiskamer komen, komen ze vaak weer terug. Dit omdat er veel verscheidenheid is wat betreft de activiteiten.
Niet alleen deelnemers hebben volgens Bieuwko baat bij de Thuiskamers. Juist voor de vrijwilligers zoals hijzelf brengt de Thuiskamer veel voldoening. Bieuwko vindt het leuk om zich ergens fanatiek voor in te zetten en, in contact te zijn met anderen. Hij en geniet hij ervan wanneer een oudere mevrouw ver in de 90 hem verteld dat ze altijd zo naar de Thuiskamer uitkijkt.
De rol van de coördinator
Bieuwko geeft aan altijd terecht te kunnen bij de coördinator van de Thuiskamers. Hij zorgt voor diepgang in de Thuiskamers en trapt soms ook op de rem. Hiermee bedoelt Bieuwko dat hij als vrijwilliger soms te snel taken van de deelnemers overneemt. De coördinator wijst Bieuwko hierop, zodat de deelnemers niet te afhankelijk van hem worden.
Woon-leer-werk trajecten
In februari 2021 is Mensenwerk Hogeland, in opdracht van de gemeente Het Hogeland, gestart met het aanbieden van ‘Woon-leer-werk trajecten’. Hierbij maken wij gebruik van de al aanwezige ervaring en kennis van de collega’s van Sociaal Werk Oldambt. In een Woon-Leer-Werk traject krijgen jongeren tussen 18-27 jaar uit de gemeente Het Hogeland de kans om in één jaar zelfstandig te leren wonen. Het gaat hier om jongeren die vanuit een ondersteuningsvorm zoals beschermd wonen of vanuit het ouderlijk huis de stap willen maken naar zelfstandig wonen, maar er nog niet klaar voor zijn om geheel zelfstandig te leven. Een jongerenwerker (de trajectbegeleider) van Mensenwerk Hogeland ondersteunt en begeleidt de jongeren aan de hand van samen opgestelde doelen, tot het moment dat de zij het volledig zelf kunnen. In eerste instantie is er in deze pilot plaats voor zes jongeren. Binnen de pilot is er nu nog plek voor één jongere. Hiervoor voeren wij momenteel intakegesprekken. Wij verwachten dat deze plek snel ingevuld zal worden. Daarom willen we in 2022 de omvang (aantal plaatsen) van de pilot evalueren en de mogelijkheden voor een vervolg onderzoeken. In het afgelopen half jaar konden de eerste drie jongeren terecht in een woning en staan er twee op de wachtlijst. Dit betekent dat de eerste drie trajecten daadwerkelijk van start zijn gegaan. Alle drie de woningen zijn door de woningcorporatie Wierden en Borgen beschikbaar gesteld.
In totaal zijn er vanaf de start van de pilot tot en met december 2021 zestien jongeren bij ons voor een traject aangemeld. Deze jongeren zijn via verschillende kanalen bij ons aangemeld. Niet alle jongeren die bij ons worden aangemeld gaan daadwerkelijk een traject doorlopen. Omdat bijvoorbeeld het traject niet aansluit bij de hulpvraag en/of hulpaanbod vanuit het traject. Jongeren die niet aan het traject gaan deelnemen hebben vaak zelf een andere oplossing. Als dit niet het geval is, kijken we met de jongere mee of verwijzen we door.
Praktijkvoorbeeld WLW traject
Sinds augustus 2021 heeft de woningcorporatie Wierden en Borgen een woning beschikbaar gesteld. Hendrik kon hierin terecht en is daarmee de eerste kandidaat in het Woon-leer-werk traject. Samen met Hendrik? werken we aan de volgende ZRM-domeinen.
- Financiën: Hendrik heeft schulden en zit in een aanmeldingstraject voor bewind. Hij geeft aan moeite te hebben zijn financiën te ordenen en budgetteren. Totdat het bewind kan starten, ondersteunen wij hem hierin en zoeken we naar passende begeleiding.
- Huisvesting: Hendrik heeft zich bij ons aangemeld met de wens om, ondanks zijn schulden, zelfstandig te wonen. Hij heeft sinds augustus 2021 een mooie, nette woning gekregen.
- Geestelijke gezondheid: Hendrik heeft twee psychiatrische diagnoses. Hier ondervindt hij veel nadelen van in zijn dagelijks leven. Wij ondersteunen hem bij het omgaan hiermee en onderzoeken of andere hulp hierbij gewenst is.
- Sociaal netwerk: De mensen in de directe omgeving van Hendrik zijn niet allen steunend voor hem en hebben niet altijd een positieve invloed op zijn leven. Het traject helpt hem hierin zijn grenzen aan te geven. Wij werken hierbij systeemgericht in het traject de omgeving van Hendrik te betrekken.
- Dagbesteding: Hendrik was aan het begin van het traject nog zoekende naar wat hij voor werk en opleiding wil doen. Hij was vaak maar voor korte duur werkzaam bij een werkgever. Binnen het traject proberen we met Hendrik mee te kijken en te onderzoeken wat hij graag wil en wat de mogelijkheden zijn. Zo blijkt dat Hendrik graag iets wil doen binnen de uitvaartwereld.
- ADL: Hendrik heeft, gedurende de periode dat hij in de woning woont, laten zien dat het opruimen en schoonhouden van de woning nog ondersteuning van ons vraagt.
Schoolmaatschappelijk werk
Vanaf mei 2021 is Mensenwerk gestart met het uitvoeren van schoolmaatschappelijk werk. Op dit moment is er op het Terra VO in Winsum, locatie Hamrik en Het Hogeland College (HHC) in Winsum, Uithuizen en Warffum een schoolmaatschappelijk werker van Mensenwerk Hogeland aan het werk.
Het doel van het schoolmaatschappelijk werk is om in een zo vroeg mogelijk stadium ondersteuning te bieden aan jeugdigen en/of hun ouder(s). De schoolmaatschappelijk werker ondersteunt jeugdigen om de onderwijsperiode op een gezonde, veilige en succesvolle manier te doorlopen. Dit vanuit de gedachte dat schoolmaatschappelijk werk preventief werkt, waardoor er minder geïndiceerde jeugdhulp nodig is.
De schoolmaatschappelijk werker kan met leerlingen, ouders/verzorgers en de school meedenken, zelf kortdurende hulp geven, of zorgen dat passende hulp wordt ingezet door middel van verwijzing. De schoolmaatschappelijk werker kan bijvoorbeeld meedenken bij schooluitval, opvallend/afwijkend gedrag bij een leerling, angsten, somberheid, opvoeding of problemen in het gezin. Leerlingen kunnen bovendien terecht bij de schoolmaatschappelijk werker als zij moeilijkheden op school, thuis of andere persoonlijke problemen willen bespreken.
In het kader van kennismaken, zichtbaarheid en preventie hebben er sinds de start van het schoolmaatschappelijk werk verschillende overleggen en samenwerkingen plaatsgevonden. Mentoren weten ons steeds beter te vinden om advies te vragen rondom een leerling. De verwijzing naar het schoolmaatschappelijk werk door de orthopedagoog/zorgcoördinator verloopt gemakkelijk en snel. Dit komt door de (fysieke) aanwezigheid op school. Naast professionals binnen de school, werken we ook samen met partijen buiten de school. Te denken aan de leerplicht, GGD, het Sociaal Team Jeugd, Team 050 en Molendrift.
Projectvoorbeeld Schoolmaatschappelijk werk
Vanuit school is het signaal naar voren gekomen dat er meiden op school zitten die niet de financiële middelen hebben om menstruatiemiddelen aan te schaffen. Zeker wanneer er binnen een huishouden meerdere meiden menstrueren. Drie meiden zijn daarom een handtekeningactie gestart met als doel om vanuit school gratis menstruatiemiddelen aan te bieden.
Na de handtekeningenactie is de conrector van de school bij de schoolmaatschappelijk werker gaan informeren of zij nog geldstromen binnen de gemeente kent voor het gratis aanbieden van menstruatiemiddelen op school. De schoolmaatschappelijk werker is gaan informeren binnen de gemeente en is zo terecht gekomen bij een medewerker ‘Beleidsuitvoering Participatiewet’.
Samen met deze medewerker wordt gekeken of in samenwerking met verschillende partijen er een campagne georganiseerd kan worden. Het met als doel is om het thema ‘menstruatie armoede’ op de (publieke) agenda te zetten en om menstruatiemiddelen toegankelijk te maken op eerst één school, waarna eventueel meer scholen volgen. Dit kan door het instaleren van menstruatiekastjes menstruatie kastjes in geselecteerde meisjes/dames toiletten. Om deze kastjes te kunnen vullen wordt er gekeken of er een samenwerking gerealiseerd kan worden tussen partijen die zich inzetten voor armoedebestrijding. Ook wordt er nagedacht of er via sponsoren menstruatiemiddelen ingezameld kunnen worden. Op dit moment bevind het project zich nog in de onderzoeksfase.
