In dit hoofdstuk verantwoorden wij onze reguliere inzet, volgens Plan van aanpak Mensenwerk Hogeland 20182021’, door middel van ‘vertellen’. De kwaliteit van onze dienstverlening laat zich namelijk niet altijd goed in cijfers uitdrukken. Hiervoor zijn beschrijvingen, verhalen, casuïstiek en voorbeelden van onze activiteiten nodig.
3.1 Jeugd- en jongerenwerk
Jongerenwerk is gericht op een goede ontwikkeling en het versterken van de eigen kracht van jongeren in de leeftijd van 10/11 jaar tot 23 jaar. Jongerenwerk bereikt jongeren zowel collectief als individueel en daar waar gewenst, wordt ondersteuning aangeboden. Ook bereiken onze jongerenwerkers jongeren op straat en online, om daar met hen het preventieve gesprek aan te gaan. Ons team jongerenwerkers werkt veel samen met scholen, (sport-) verenigingen, de lokale politie en de doelgroep zelf. Op deze manier organiseren we samen activiteiten waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten, bewegen en ontwikkelen.
Weerbaarheid en preventie
In 2021 hebben we in totaal elf weerbaarheidstrainingen kunnen gegeven op de basisscholen in Uithuizen, Winsum, Leens en Bedum. In totaal zijn 160 kinderen aan de slag gegaan met weerbaarheid. De trainingen die wij geven betreffen Sterke Klassen, Sterke Kinderen en Tim en Flapoor. Zeker in deze tijd zijn we er blij mee dat we op deze manier veel kinderen hebben kunnen bereiken. Onze jongerenwerkers merkten dat de behoefte aan de weerbaarheidstrainingen groot was. Zo geven ze aan dat de kinderen lange periodes thuis hebben gezeten, waarop weer periodes van aanpassen volgden. De kinderen hebben veel moeten schakelen waardoor het lontje soms wat korter was.
Vanuit het nieuwe gezondheidsbeleid zit Mensenwerk Hogeland in diverse werkgroepen, zoals de werkgroepen gezond gewicht/beweging en alcohol/roken. In 2021 hebben we van de gemeente € 12.000,- extra activiteitengeld ontvangen om ons meer op preventie en beweegactiviteiten te richten. Dit deden we uiteraard niet alleen, maar samen met onze partners binnen het Preventie en Interventie Team (PIT) en ‘Hogeland on the Move’. Dit zijn GGD, VNN, Huis voor de Sport, Barkema & De Haan en Winsum beweegt. PIT heeft als doel om via preventie, vroeg signalering en lichte ondersteuning schooluitval te voorkomen en daarmee zwaardere problematiek. Inmiddels is samen met professionals binnen het onderwijs, de GGD en VNN een menukaart opgesteld, waaruit middelbare scholen interventies kunnen kiezen.
DeClick brengt creatieve jongeren samen in Het Hogeland
Afgelopen periode is het project ‘DeClick Het Hogeland’ van start gegaan. DeClick werkt samen met de jongerenwerkers van Mensenwerk Hogeland en diverse jeugdsozen. Het project wordt gesubsidieerd door onder andere het Fonds voor Cultuurparticipatie, het VSB Fonds, de Provincie Groningen en gemeente Het Hogeland.
Bij de eerste sessie van ‘DeClick’ waren onder andere Mart Hento (producer) en Anne Corporaal (theatermaker/actrice) aanwezig om de jongeren te begeleiden. De jongerenwerkers van Mensenwerk Hogeland enthousiasmeerden de jongeren en waren aanwezig om alles in goede banen te leiden.
Zo’n twintig jongeren namen deel aan de eerste sessie van ‘DeClick’. Samen met de professionals maakten de jongeren beats, speelden ze keyboard, drum en (bas) gitaar, schreven ze teksten en maakten ze foto’s.
Gedurende de workshops is geïnventariseerd welke wensen de jongeren hebben voor vervolgworkshops. Een van deze wensen betrof een graffiti workshop. Om deze reden heeft DeClick ook een graffiti workshop georganiseerd, waar 17 jongeren aan deelnamen. De komende maanden zal DeClick meer creatieve activiteiten voor jongeren organiseren. Uiteindelijk zal ‘DeClick Het Hogeland’ worden afgesloten met een presentatie. De inhoud en wanneer deze presentatie plaats gaat vinden is nog niet bekend en zal in afstemming met jongeren vorm worden gegeven.
Het Dark Knight festival
In samenwerking met de gemeente en Adventurepark Waddenfun is voor een kleine 200 jongeren uit Het Hogeland het ‘Dark Knight Festival’ georganiseerd. Tijdens dit evenement kwamen jongeren en een aantal van hun ouders in beweging en met elkaar in contact door te klimmen en lasergamen bij Adventurepark Waddenfun. De deelnemers en de betrokken partijen kijken tevreden terug op het evenement. Het Dark Knight Festival is gefinancierd vanuit het rijksgeld ‘Corona Jeugd aan Zet’. Dit rijksgeld hebben gemeenten ontvangen vanuit de gedachte dat gedurende de coronacrisis veel activiteiten, zoals sport en onderwijs, voor jongeren niet doorgingen.
De jeugdsoos en het jongerencentrum in coronatijd
Het jongerencentrum en de jeugdsozen zijn belangrijke plekken voor jongeren waar zij elkaar kunnen ontmoeten en zich kunnen vermaken. Gedurende meerdere lockdowns moesten we de jeugdsozen en het jongerencentrum noodgedwongen sluiten. Hierdoor konden jongeren elkaar niet ontmoeten op deze locaties. Een gevolg hiervan was dat onze jongerenwerkers het op straat steeds drukker zagen worden.
In het tweede kwartaal mochten de jeugdsozen en het jongerencentrum weer open. Mensenwerk Hogeland heeft de jeugdsozen en het jongerencentrum een doorstartpakket aangeboden om de activiteiten weer een boost te geven. In dit pakket zitten onder andere beschermingsmiddelen tegen corona, schoonmaakmiddelen, toiletpapier en frisdrank. In de praktijk blijkt het lastig zijn om de jeugdsozen zo in te richten dat de anderhalve meter afstand gegarandeerd kan worden. Hier ondersteunden de jongerenwerkers hen bij.
De openstelling van het jongerencentrum in Uithuizen had als voorwaarde dat jongeren een QR-code en ID-kaart konden tonen. Uithuizen kent een lage vaccinatiegraad, waardoor onze jongerenwerkers veel jongeren niet binnen konden laten. Hierdoor kwam een grote groep jongeren niet meer binnen en bleven ze op straat. Dit zorgde soms voor problemen op staat en ook dat de goede contacten en vertrouwensbanden met jongeren verloren gingen. De handhaving (controle van de QR-code en ID-kaart) werd hierdoor als lastig en vervelend ervaren door onze jongerenwerkers. Het voelde voor hen als uitsluiten van een deel van de jongeren, terwijl jongerenwerkers juist laagdrempelig beschikbaar willen zijn voor alle jongeren. Vanuit Mensenwerk Hogeland hebben wij begrip voor onze jongerenwerkers, maar vinden het ook belangrijk om het overheidsbeleid hierin te volgen.
Begin 2021 zijn we met het jongerencentrum in Uithuizen een nieuwe weg in geslagen om een nieuwe doelgroep aan te spreken. Dit leek zijn vruchten af te werpen. We zagen een nieuwe, meer gemotiveerde groep binnenkomen. Waaronder jongeren die behoefte hadden aan het contact met ons en leeftijdsgenoten. Juist deze laatste groep konden wij geen toegang verlenen tot het jongerencentrum, omdat veel geen QR code hadden. Wij hopen in 2022 weer deze groep jongeren te kunnen ontmoeten, om zo de nieuwe positieve weg weer voort te zetten.
Jachtseizoen
In het afgelopen jaar hebben wij de jongeren op Het Hogeland continu gevraagd wat ze wilden doen. Matthijs (fictieve naam) uit Uithuizen wilde graag jachtseizoen organiseren. Zo gezegd, zo gedaan. We maakten samen met hem een plan. Op 26 maart verzamelden 35 jongeren zich voor het jongerencentrum. De jongeren vertrokken in groepen om zich te verstoppen voor de lokale wijkagenten. In het dorp ontstonden er wilde verhalen; ‘De politie die achter jongeren aanreed, wat gebeurde daar?’ Er ontstond een leuk contact tussen de wijkagenten en de jongeren. Veel jongeren die normaal op een negatieve manier in aanraking komen met de politie, hadden op deze manier juist op een positieve manier te maken met de politie.
Straatwerk
Onze jongerenwerkers zijn ’s avonds vaak te vinden op de straten van Het Hogeland. Hierdoor komen zij in contact met de jongeren uit het gebied en weten zij wat er onder de jeugd van Het Hogeland speelt. Een belangrijk aspect van het straatwerk is het voeren van preventieve gesprekken met jongeren, waaronder gericht op jongeren die reeds een proces verbaal hebben ontvangen. Hierbij delen en ontvangen wij (zorgelijke) signalen met betrokken partijen. In de tijd dat de jeugdsozen en het jongerencentrum nog dicht waren, onderhielden onze jongerenwerkers het contact met jongeren via het straatwerk en sport- en spelactiviteiten. Zoals eerder aangegeven zagen de jongerenwerkers het door de sluiting van de jeugdsozen en het jongerencentrum steeds drukker worden op straat. Vanuit het straatwerk en de politie zijn (hang-) jongeren naar voren gekomen die extra aandacht van onze jongerenwerkers vragen. Onze jongerenwerkers zijn in het afgelopen jaar bij deze jongeren op huisbezoek geweest.
Tijdens de Week van de veiligheid werd aandacht besteed aan het tegengaan van messenbezit onder jongeren en jongvolwassenen. Als aftrap van deze week bracht de burgemeester en een wethouder de slogan 'Drop je knife en doe wat met je life' aan op het station in Winsum. Dit deden ze samen met leerlingen van Het Hogeland College uit Winsum, Terra Winsum en Mensenwerk Hogeland. Op onze social media pagina hebben wij deze campagne bij jongeren onder de aandacht gebracht.
Talent Express
In het afgelopen jaar ontvingen wij vanuit de basisscholen verschillende signalen met betrekking tot de leefbaarheid in Uithuizen. Daarom besloten we voor de lokale jeugd de activiteit ‘Talent Express’ te organiseren. Dit vanuit de gedachte dat je jong moet beginnen om verandering teweeg te brengen. Bij Talent Express kunnen kinderen van groep 6-8 zich opgeven voor diverse, themagerichte, activiteiten waarbij ze hun talenten kunnen ontwikkelen of ontdekken.
In juni 2021 startte we met het thema Natuur en Dieren. Kinderen konden in het kader van dit thema zich verdiepen in de wereld van insecten, uilenballen pluizen, kanoën en een boerderij bezoeken. In november 2021 konden de kinderen aan de slag met het thema koken. We leerden de kinderen in zes bijeenkomsten een kerstdiner maken, met uiteraard de daarbij horende etiquette. De kinderen kregen een kookboek mee naar huis zodat ze thuis het kerstdiner konden maken. Het mooie aan Talent Express is dat kinderen elkaar in een andere setting dan op het schoolplein ontmoeten en kennis maken hobby’s waar ze wellicht zonder Talent Express niet mee in aanraking waren gekomen.
3.2 Onafhankelijke cliëntondersteuning
De onafhankelijke cliëntondersteuning is er voor de inwoners van de gemeente Het Hogeland die bemiddeling, advies en hulp nodig hebben. Onafhankelijke cliëntondersteuning draagt bij aan het versterken van zelfredzaamheid, helpt de inwoner bij het formuleren van zijn of haar ondersteuningsvraag en het organiseren van een oplossing. De onafhankelijke cliëntondersteuners zijn goed op de hoogte van de wet- en regelgeving en weten binnen instellingen waar zij moeten zijn.
In juli 2021 hebben wij een nieuwe onafhankelijk cliëntondersteuner verwelkomd, met als doel onafhankelijke cliëntondersteuning (hierna OCO) in het Hogeland verder te professionaliseren en duidelijker op de kaart te zetten. Onze nieuwe cliëntondersteuner heeft in het afgelopen halfjaar geïnvesteerd in de relatie met de WMO, Jeugd en zorgaanbieders. Dit heeft ertoe geleidt dat deze partijen OCO weten te vinden en ons inschakelen voor hulp, advies en doorverwijzing van cliënten.
De nieuwe cliëntondersteuner geeft aan dat ze in het afgelopen jaar verschillende inwoners, met veel verschillende ondersteuningsvragen heeft geholpen. Ze heeft bijvoorbeeld ondersteuning geboden bij het zoeken naar en aanvragen van de juiste zorg, advies geboden bij WLZ-aanvragen en geholpen bij het indienen van een bezwaar.
Omdat onze nieuwe cliëntondersteuner zeker niet de enige binnen Mensenwerk Hogeland is die OCO taken verricht, heeft ze binnen Mensenwerk Hogeland geïnventariseerd welke maatschappelijk werkers nog meer OCO taken doen. Samen met deze maatschappelijk werkers zijn er afspraken gemaakt over deskundigheidsbevordering met betrekking tot OCO. Met als doel om van elkaar te leren en zo onze ondersteuning te verbeteren, bespreken deze groep maatschappelijk werkers geregeld casuïstiek met elkaar.
Praktijkvoorbeeld onafhankelijke cliëntondersteuning
Een jonge vrouw (Gea) wordt bij ons aangemeld door een WMO consulent. Gea wil graag begeleid wonen in Noord Groningen. Vanwege autisme en trauma’s verwacht zij hulp nodig te hebben bij het wonen. Thuis, bij haar moeder, liep het niet goed, ze had hier niet haar eigen plek waar ze zich op haar gemakt voelde.
Na een aantal gesprekken met haar gevoerd te hebben, bleek dat de hulpvragen toch anders waren. Begeleid wonen bleek niet aan de orde. We kwamen tot de positieve conclusie dat zij met lichte/preventieve ondersteuning zelfstandig kan wonen op den duur. De onafhankelijke cliëntondersteuner heeft haar geholpen bij het inschrijven bij Woningnet Boven Groningen, om in de toekomst zelfstandig iets te kunnen huren. Ook heeft ze zich aangemeld voor het nieuwe ‘Woon-leer-Werk-traject’ dat Mensenwerk Hogeland sinds kort biedt.
Met als doel Gea te leren omgaan met de huidige woonsituatie bij moeder, heeft de cliëntondersteuner individuele begeleiding aangevraagd bij de WMO. De cliëntondersteuner heeft samen met Gea het gesprek met de WMO consulent gevoerd en een intake gehad met een zorgaanbieder. Gea vond het lastig om haar hulpvragen goed te verwoorden, dit heeft de cliëntondersteuner daarom samen met haar gedaan.
Gea kon terecht bij de betreffende zorgaanbieder. Nadat Gea twee maanden ondersteuning van deze zorgaanbieder heeft ontvangen, zal de cliëntondersteuner weer het contact met Gea opzoeken, om zo samen met Gea de ondersteuning te evalueren en om de ‘vinger aan de pols te houden’.
3.3 Maatschappelijk werk en Welzijnswerk
Maatschappelijk werk en welzijnswerk biedt optimale en passende ondersteuning aan onze inwoners. Als individu of groepen mensen in de maatschappij, zodat zij kunnen participeren in de samenleving. De ondersteuning is gericht op het versterken van de eigen kracht, zelfredzaamheid en het verbeteren van de leefbaarheid. Het gaat hier vooral om de (in hoofdstuk 2 besproken) Individuele trajecten.
Praktijkvoorbeeld Maatschappelijk werk
De casus
De gemeente, afdeling OGGZ, meldt bij Mensenwerk Hogeland dat een inwoner de huur al een tijdje niet betaalt. Hierdoor dreigt er over één week een ontruiming plaats te vinden. Dit vraagt om snel handelen.
Gekozen aanpak
Eén van onze maatschappelijk werkers maakt ruimte in haar agenda door afspraken te verzetten en/of af te melden, om zo snel mogelijk op huisbezoek bij de betreffende inwoner te gaan.
De deur gaat op een kier zodra ze aanbelt en ze vertelt over de melding van de gemeente. Hierbij legt ze uit dat het vaak lukt om ontruiming te voorkomen zodra de maatschappelijk werker en inwoner kunnen samenwerken. “Ik weet niet of dat nodig is”, krijgt de maatschappelijk werker te horen. Ze besluit om haar visitekaartje aan de inwoner te geven, zodat de inwoner erover na kan denken. De volgende dag gaat de maatschappelijk werker opnieuw bij de inwoner langs, maar er wordt niet open gedaan. Ze laat een briefje achter met de vraag of hij misschien contact wil opnemen. Het duurt tien dagen voordat de maatschappelijk werker binnen mag komen. Al die tijd bleef de maatschappelijk werker contact met de verhuurder houden om zo tijd te winnen.
Eenmaal binnen gekomen ziet de maatschappelijk werker een hard werkende man, die het overzicht niet meer heeft in inkomsten en uitgaven. De maatschappelijk werker mag de post openmaken. Het open maken van de brieven neemt twee uren in beslag, het was flinke stapel ongeopende brieven. De maatschappelijk werker ziet dat er bijna niets meer wordt betaald, waardoor veel facturen verdrievoudigd zijn door de oplopende kosten. De inwoner verteld het volgende: “Hoe hard ik ook werk, ik kan niet genoeg verdienen om rond te komen. Iedereen verdient aan mijn miserabele positie. Ik ben een sukkel geworden en mijn kinderen zien dat ook. Er is geen oplossing voor mijn problemen, want niemand kan dit betalen.”
De maatschappelijk werker legt de inwoner uit wat de GKB voor hem kan betekenen: budgetbeheer of bewindvoering, meegaan op intake gesprek en helpen afwegingen te maken. De verhuurder wil afspraken maken over de betaling. In overleg met de OGGZ wordt afgesproken dat er geld bij de gemeente aangevraagd wordt, om een aanbetaling te doen op de huurschuld en de lopende huur te betalen. Ondertussen houdt de maatschappelijk werker ook contact met de OGGZ en de GKB.
Resultaat
Door de aanmelding bij de GKB en het starten van een traject bij de GKB, is ontruiming voorkomen. Er volgt nog een intake gesprek bij de GKB. Voor dit intake gesprek zal de maatschappelijk werker samen met de inwoner een overzicht maken van alle schulden. Op het moment dat dit klaar is, blijft de maatschappelijk werker de inwoner monitoren tot het traject bij de GKB daadwerkelijk van start gaat.
OGGZ (Openbare geestelijke Gezondheidszorg)
Het maatschappelijk werk van Mensenwerk Hogeland maakt onderdeel uit van vier OGGZ-netwerken in de gemeente Het Hogeland. Deze netwerken zijn verdeeld over de vier voormalige gemeenten. Binnen de OGGZ werken verschillende zorg- en welzijnsorganisaties samen bij de uitvoering van bemoeizorg, problematische huurachterstand en andere zorgen. Het OGGZ-netwerk in regio Eemsmond bestaat al voor een langere periode in dezelfde samenstelling. Hierdoor weten de aangesloten partijen elkaar goed te vinden, ondanks het thuiswerken en online vergaderen.
De OGGZ heeft een spilfunctie voor inwoners die te maken hebben met kwetsbaarheid, eenzaamheid en/of die op meerdere leefgebieden zorg nodig hebben. Er wordt nauw samengewerkt met onder andere VNN, Politie en Lentis. De maatschappelijk werkers van Mensenwerk Hogeland wordt vaak gevraagd om ‘even een kijkje’ te nemen bij een inwoner. Het gaat hier vaak om inwoners die in eerste instantie geen directe hulpvraag hebben, maar waar wel veel zorgen om zijn. Onze maatschappelijk werkers gaan dan met zo’n inwoner in gesprek om samen te kijken wat hij of zij nodig heeft. We gaan dan, eventueel in combinatie met onze onafhankelijke cliëntondersteuners, op zoek naar de juiste (geïndiceerde) zorg.
Praktijkvoorbeeld OGGZ
Een vrouw (65) komt thuis na een crisisopname binnen de GGZ. Mevrouw kan moeilijk inschatten wat een goed vervolg voor haar zou kunnen zijn. Een van onze maatschappelijk werkers gaat daarom vrijblijvend in gesprek met mevrouw. Er wordt een begin gemaakt met ‘puin ruimen’. De financiën komen weer wat op orde en samen wordt besproken hoe ze de sociale contacten weer wat kan oppakken. Haar hulpvraag is groot en heeft betrekking op veel leefgebieden. Haar vertrouwen in de hulpverlening is bovendien erg klein. De maatschappelijk werker gaat samen met mevrouw op zoek naar een geschikte begeleider die vanuit een indicatie wekelijks met mevrouw aan de slag kan gaan met haar doelen.
Seniorenvoorlichting
Binnen Mensenwerk Hogeland zijn zeventien vrijwilligers als seniorenvoorlichter actief. Seniorenvoorlichters bezoeken inwoners van 75 jaar en ouder. Tijdens dit bezoek wordt gekeken naar de zelfredzaamheid en welbevinden van de inwoners en of ze gebruik maken van voorzieningen om langer zelfstandig wonen mogelijk te maken. Aan het begin van 2021 is het project stil komen te liggen. Dit omdat senioren een kwetsbare doelgroep (75+) zijn en ook omdat onze vrijwilligers die de voorlichting geven, vaak behoren tot de groep die kwetsbaar is voor het coronavirus.
Nagenoeg alle seniorenvoorlichters van het werkgebied Winsum-De Marne zijn door één van onze medewerkers voor een kennismaking bezocht. De gesprekken zijn van beide kanten als positief ervaren. Naast kennismaking is ook naar de ervaringen van de seniorenvoorlichters gevraagd. Wat verloopt goed en wat verdient aandacht voor verbetering? De verkregen feedback was aanleiding om, aan de hand van Kaizen-sessies (Kaizen is een proces om samen tot verbetering te komen), intern verder in te zoomen op de gehele werkwijze. Dit heeft ons in 2021 tot een nieuwe, positievere, insteek gebracht. Deze nieuwe insteek betreft het langsgaan bij senioren tussen de 80 en 85 die jarig zijn om hen te feliciteren. Vervolgens wordt er aan de jarige senior gevraagd of hij of zij behoefte heeft aan een gesprek rondom de voorzieningen die in onze gemeente voor de senior mogelijk zijn en wat het voorliggend veld te bieden heeft. Er wordt dus met iets positiefs gestart, voordat de eventuele behoefte voor ondersteuning besproken wordt. Hiernaast hebben de seniorenvoorlichters nieuw materiaal gekregen, zodat zij hun werk goed kunnen doen. Naar aanleiding van de advertentie die onlangs in het kader van seniorenvoorlichting is geplaats, verwachten wij in 2022 een gemotiveerde groep nieuwe seniorenvoorlichters te verwelkomen.
Een project dat raakvlakken heeft met seniorenvoorlichting betrof het project ‘Mijn Huis op Maat’. Sinds januari 2021 heeft dit project stilgelegen. In verband met de coronamaatregelen bleek dit project niet verder uitvoerbaar te zijn. Het project is in overleg met de gemeente gestopt. Eén van de vrijwilligers die zich inzette voor het project Mijn Huis op Maat, kon in 2021 aan de slag als senioren-voorlichter.
