Ondernemend Mensenwerk Hogeland
Los van de reguliere opdracht onderneemt en ontwikkelt Mensenwerk Hogeland diverse acties in haar werkgebied. Dit doen wij samen met onze opdrachtgever en onze netwerkpartners op het Hogeland.
Steunouders
Een proces van vraag en aanbod dat veel zorgvuldigheid vereist. De eerste match is inmiddels gerealiseerd en er zijn 3 matches in ontwikkeling.
Met ingang van 1 mei 2022 is er vanuit Mensenwerk Hogeland een nieuwe coördinator voor het project Steunouder gestart. Steunouders zijn vrijwilligers die een of twee dagdelen in de week een kind opvangen. Hiermee worden de ouders van het kind even ontlast. Ouder kunnen bij het project Steunouder terecht wanneer zij door omstandigheden voor een korte periode een of twee dagdelen in de week lucht nodig hebben en zelf geen eigen netwerk hebben dat dit kan bieden. Een ouder kan bijvoorbeeld behoefte hebben om even op adem te komen wanneer hij of zij te maken heeft met een ziekte, scheiding of er alleen voor staat in de opvoeding.
De coördinator koppelt steunouders aan vraagouders. Wanneer een inwoner zich aanmeldt als steunouder vindt er eerst een intakegesprek plaats met de coördinator. Ook volgt de toekomstige steunouder een training en moet hij of zij een geldige VOG hebben. Ook met de vraagouders vindt een intake gesprek plaats. Op basis van deze gesprekken maakt de coördinator een profielschets. Wanneer er vermoeden is van een passende match tussen vraagouders en het kind, legt de coördinator de profielen aan beide partijen voor. Ook de kennismaking tussen beide partijen wordt ondersteund door de coördinator. Als het aan beide kanten goed voelt ontmoet de steunouder het kind in de thuissituatie. Als er ook een klik is met het kind gaan de partijen voor zes weken proefdraaien. Als na evaluatie van de zes weken het aan beide kanten nog steeds bevalt, zal de uitwisseling tot maximaal een jaar doorgaan. Naast dat de ouders even lucht krijgen, willen we met het project ook bereiken dat het kind een leuke middag heeft. Daarom houden we bij de match ook rekening met de hobby’s van het kind.
Het doel is dat vraagouders door de extra ruimte weer stabiel zijn, zodat ze niet meer ontlast hoeven te worden. Soms blijft het kind, zelfstandig en buiten het project om, zo af en toe naar de steunouders gaan.
Het project vraagt de nodige PR, bij onder andere netwerkpartijen. We werken graag samen met Homestart. De vrijwilliger van Homestart gaat naar het gezin toe om daar ondersteuning te bieden, in plaats van het kind naar de steunouders. We verwijzen naar elkaar of zijn samen betrokken bij hetzelfde gezin.
‘Steunouders zijn vrijwilligers met een passie. Het biedt hun een stukje zingeving. Ze hebben bijvoorbeeld een groot huis of hart, met nog een plek aan tafel of de eigen kinderen zijn het huis uit. De vraagouders moeten het ook écht willen. Het project heeft hiermee een vrijwillig en laagdrempelig karakter’. – coördinator project Steunouders
Buurtbemiddeling
Snel optreden bij wrijving tussen buurtgenoten voorkomt erger.
Sinds mei 2022 biedt Mensenwerk Hogeland ook de coördinatie voor buurtbemiddeling. Buurtbemiddeling is een methode om buurtgenoten die onderling problemen hebben weer met elkaar in gesprek te brengen. De methode werkt het best in een vroeg stadium en bij niet al te ernstige problemen. Hiervoor goed getrainde en neutrale vrijwilligers helpen de partijen om het contact te herstellen en oplossingen te bedenken voor het conflict.
Voordat Mensenwerk Hogeland buurtbemiddeling in haar takenpakket kreeg, deed een andere organisatie dit. We zijn blij dat drie buurtbemiddelaars mee zijn gegaan vanuit de voormalige organisatie. Onze coördinator buurtbemiddeling heeft namelijk van de kennis en ervaring van deze buurtbemiddelaars veel steun ervaren. Net als alle nieuwe buurtbemiddelaars, volgt de coördinator zelf ook de training tot bemiddelaar en daarnaast de training coördinator buurtbemiddeling die ze in juni 2023 af gaat ronden. Inmiddels hebben we vier nieuwe inwoners die een training volgen tot buurtbemiddelaar.
Het valt op dat de vragen voor buurtbemiddeling toenemen. Ook zijn kleine irritaties vaak uitgelopen tot grotere problemen. Het kan hierbij gaan over een auto die verkeerd staat, een verschil in dag en nacht ritme of gehorige huizen.
Buurtbemiddelaars zijn inwoners die graag iets willen doen voor de gemeenschap. Het zijn vaak inwoners die met pensioen zijn. Soms zijn ze al mediator van beroep en willen ze graag andere mensen helpen om een conflict op te lossen. Ze hebben de vrijheid in het aannemen van casussen en kunnen hun tijd zelf indelen. De bemiddelaars blijven zich elk jaar scholen. Er vindt minimaal acht keer per jaar een overleg en casusbespreking tussen de bemiddelaars plaats.
Budgetmaatjes
Vertrouwde en toegankelijke hulp bij financiële zaken door onze 12 budgetmaatjes.
Een Budgetmaatje is een vrijwilliger die inwoners sociale en praktische ondersteuning biedt bij het uitvoeren van de financiële administratie. Een Budgetmaatje is voor inwoners een vertrouwenspersoon om samen met hen voor stabiliteit in de financiën te zorgen. Ook bij dit project coördineert Mensenwerk Hogeland vraag en aanbod. Het gaat hier vooral om langdurige ondersteuning van een Budgetmaatje. Het kan soms wel om meerdere jaren gaan. De kortdurende ondersteuning wordt verzorgd door Humanitas. Het voordeel van het feit dat de coördinatie plaatsvindt vanuit Mensenwerk Hogeland is dat de coördinator intern gebruik kan maken van de kennis en ervaringen van haar collega’s. Andersom kan ze aan hen signalen rondom het thema financiën doorgeven. Zo sluit ze aan bij de interne werkgroep financiën en werkt ze samen met de sociaal raadslieden. Op deze manier kan de sociaal raadsman/vrouw snel aangehaakt worden wanneer er meer nodig is.
Bij budgetmaatjes werken we toe naar eigenaarschap. Daarom krijgen inwoners die gebruik maken van een budgetmaatje een eigen map voor thuis. In deze map zijn de taken en inspanningen van het budgetmaatje zichtbaar gemaakt. Ook biedt de map een wegwijzer waar de inwoner regelingen en organisaties kan vinden. Daar hebben zowel de inwoner als het budgetmaatje wat aan.
De budgetmaatjes nemen bijvoorbeeld samen met de inwoner de post door: waar moeten we iets mee, wat kan weg. Daarnaast helpt het budgetmaatje bij de belastingaangifte en het aanvragen van subsidies of verwijzen ze de inwoners hiervoor naar het spreekuur. Bij dreigende schulden wordt de coördinator ingelicht en kan het maatschappelijk- of sociaal raadsliedenwerk inspringen.
De budgetmaatjes nemen op deze manier veel lichte vragen voor de professionals weg, waardoor zij zich op de complexere casussen kunnen richten. Het werkt daarnaast preventief én bij dreigende schulden zijn we er vroeg bij. Zeker in een tijd waarbij steeds meer inwoners te maken hebben met financiële problematiek, zijn de budgetmaatjes zeer waardevol.
Mantelzorgondersteuning
Professionele ondersteuning bij een (soms) loodzware taak. Alle 1.130 geregistreerde mantelzorgers hebben namens gemeente Het Hogeland een waarderingskaart met een VVV-bon ontvangen.
De lotgenotenbijeenkomsten zijn voor mantelzorgers een moment van aandacht voor zichzelf. Een moment van ontspanning en het delen met elkaar wat je zoal bezig houdt. Daarnaast biedt het de mogelijkheid om tips en trucs uit te wisselen en om in contact te komen met de mantelzorgconsulent. Dit laatste gaf voor een aantal mantelzorgers ook aanleiding gebruik te maken van de individuele ondersteuning binnen Mensenwerk Hogeland. Verder boden de cursussen die in samenwerking met Lentis werden georganiseerd voor mantelzorgers de gelegenheid om wekelijks bij elkaar te komen en een leertraject met elkaar af te leggen gericht op het versterken van het ‘gezond zorgen voor jezelf’.
Dankzij de organisatie van vier workshops verspreid over de gemeente kunnen we zeggen dat De Dag van de Mantelzorger, op 10 november, een gezellig en fijn-onderhoudend moment was voor de deelnemende mantelzorgers. Daarnaast ontvingen alle (op dat moment 1.130 geregistreerde) mantelzorgers, namens gemeente Het Hogeland, een waarderingskaart met een VVV-bon. Dit voor hun gewaardeerde en onmisbare inzet in het afgelopen jaar. De geregistreerde mantelzorgers hebben wij via onderstaande kaart in beeld gebracht.
waar wonen de bij ons geregistreerde mantelzorgers?.jpg
In Nederland biedt één op de drie inwoners boven de 16 jaar zorg aan hun naaste. Omgerekend naar gemeente Het Hogeland betekent dit dat rond de 13.000 inwoners zich kunnen rekenen tot de groep mantelzorgers. Met de 1.130 geregistreerde mantelzorgers bij Mensenwerk Hogeland hebben we hiervan dus een beperkt aantal in beeld.
Mantelzorgers rollen veelal als vanzelf in ‘het mantelzorgvak’. Uitspraken als ‘dat doe je gewoon’, ‘ik wil niet steeds een beroep doen op een ander’, ‘omgekeerd zou ik toch ook graag geholpen willen worden’ en ‘het geeft veel voldoening om dit te kunnen doen’ maken dat het mantelzorgen als een vanzelfsprekendheid wordt ervaren en uitgevoerd. Het streven naar zolang mogelijk zelfstandig wonen, met behulp van mantelzorg door naasten, versterkt dit beeld. Belangrijk om te noemen is dat ‘een zelfstandig redzame toekomst voor zorgbehoeftigen’ niet gewaarborgd wordt met mantelzorg alleen. Uit gesprekken met mantelzorgers blijkt dat juist ondersteuning door professionele zorg (in welke vorm dan ook) bijdraagt aan het kunnen volhouden van de mantelzorg. In het afgelopen jaar werd met name een beroep gedaan op de mantelzorgondersteuning bij overbelasting van de mantelzorger. Dit is een signaal dat we in het komende jaar in gesprek met de gemeente en ketenpartners als uitgangspunt moeten nemen bij het vinden naar een antwoord op de vraag: hoe houden we de mantelzorg gezond overeind in onze huidige samenleving?
Jonge mantelzorgers
We geven vanuit het jongerenwerk speciale aandacht aan jonge mantelzorgers. In het afgelopen jaar stonden er 107 jonge mantelzorgers bij Mensenwerk Hogeland geregistreerd. Dit waren er in 2021 ook 107.
Aardbevingsdossier
Ondersteuning van inwoners bij alle facetten van de aardbevingsproblematiek.
Sinds 2019 biedt Mensenwerk Hogeland individuele aardbevingscoaching aan alle inwoners van de gemeente Het Hogeland die (gezondheids-)problemen ondervinden als gevolg van de aardbevingsproblematiek. Het gaat hier om zowel sociaal-emotionele als praktische ondersteuning. De versterkingsopgave in dorpen die veel getroffen zijn door aardbevingen heeft gevolgen voor de leefbaarheid in het dorp. De aardbevingscoaches zoeken daarom zoveel mogelijk de verbinding met de inwoners om de sociale cohesie te behouden ofwel te verbeteren. Om deze reden bieden de aardbevingscoaches naast individuele ondersteuning ook collectieve ondersteuning (in groepsverband). In 2022 hebben we hier volop op ingezet. Voorbeelden van collectieve activiteiten binnen het aardbevingsdossier zijn:
- De opruimdagen;
- Happy Stones maken voor de kinderen in het gebied.
- Het maandelijks aanschuiven bij de drie buurthuiskamers in Uithuizen en Kantens (te vinden in de straten waar sloop en nieuwbouw zal plaatsvinden);
- Informatieve bewonersbijeenkomsten;
- Ondersteuning bij de aanvraag van de immateriële schade vergoeding;
- Werkbijeenkomst met jongeren van het Terra Winsum;
- Dorpenrondes.
Mijn bed trilde, de planten dansten op de vensterbank en diverse beelden in de tuin zijn kapot.
Coördinatie Thuiskamers
We gaan uit van wat iemand wél kan en wat die persoon kan betekenen voor de groep
Thuiskamers zijn bedoeld om senioren en kwetsbare inwoners langer (in welbevinden) in de eigen woonomgeving te laten wonen. De Thuiskamers worden gerund door vrijwilligers en gecoördineerd door een sociaal werker van Mensenwerk Hogeland. Het gedachtengoed van Machteld Huber (Positieve Gezondheid), positief welbevinden (Joris Slaets) en de kracht van betekenis staan centraal bij de Thuiskamers. Dit houdt onder andere in dat wij kijken naar wat bezoekers nog wel kunnen en op welke manier zij een rol van betekenis kunnen hebben. We vertrekken vanuit de mogelijkheden, talenten en wensen van bezoekers. Om deze reden kunnen naast de vrijwilligers, ook de bezoekers een zinvolle taak krijgen binnen de Thuiskamers.
In 2022 hebben we twee nieuwe Thuiskamers opgestart. In onderstaande overzicht is te zien welke Thuiskamers in 2022 actief waren.
De coördinator van de Thuiskamer ondersteunt inwoners die een nieuwe Thuiskamer willen opstarten. Dit kunnen inwoners zijn vanuit het professionele netwerk van Mensenwerk Hogeland, zoals de bibliotheek, vrijwilligers of deelnemers van een collectieve activiteit. Een belangrijke motivatie om een Thuiskamer te starten is dat de betreffende inwoner iets wil betekenen voor de samenleving. Inwoners kunnen hun eigen invulling geven een Thuiskamer, waarbij het eerder genoemde gedachtegoed van de Thuiskamers als leidraad geldt. Zo richt de ene Thuiskamer zich meer op creativiteit en de ander op diepgang door gastsprekers uit te nodigen.
Bij de Thuiskamer van de Oude Manage kunnen deelnemers van betekenis zijn door het uitvoeren van klusjes rondom de manage en in Baflo kunnen deelnemers aan de slag in de tuin. Bij de Thuiskamers kun je dus niet alleen terecht voor een kop koffie en een gesprek, het is ook een mooie manier om van betekenis te zijn. In de Thuiskamer van Lauwersoog is de zee een belangrijk thema. Er zijn themabijeenkomsten geweest over zwerfafval in de zee en het ophogen van dijken. Bij Roze 50 Plus Thuiskamer is homoseksualiteit onder de doelgroep ouderen een belangrijk thema.
Verbinding met andere projecten
In de Thuiskamers van Bedum en Uithuizermeeden schuiven er seniorenvoorlichters aan, om ook hier 75-plussers te informeren over het langer zelfstandig thuis wonen. Daarnaast streven we ernaar dat de Thuiskamer ook een ontmoetingsplek wordt voor inwoners die mantelzorg verlenen. Hierin werkt de coördinator van de Thuiskamer samen met de mantelzorgconsulent van Mensenwerk Hogeland. Samen met de collega’s die zich inzetten in het aardbevingsdossier zijn Thuiskamers opgericht die zich richten op aardbevingsproblematiek. Hier kunnen inwoners terecht om ervaringen met elkaar te delen en om ontspanning te vinden. In Uithuizen willen we het jongerencentrum hiervoor inzetten.
Langer zelfstandig thuis wonen
De Thuiskamer is er voor iedereen. Hierdoor komen we in sommige Thuiskamer ook inwoners tegen die te maken hebben met kwetsbaarheden en aanspraak kunnen maken op geïndiceerde dagbesteding. Meestal pakt dit goed uit, maar soms heeft het een negatieve invloed op de sfeer in de Thuiskamer. De deskundigheid van vrijwilligers speelt hierbij een belangrijke rol. Vooral fysieke ondersteuning bij bijvoorbeeld de toiletgang of ernstige gedragsproblematiek vraagt om meer deskundigheid dan de Thuiskamers (voor nu) kunnen bieden. Kijkend naar de trend van langer zelfstandig wonen is het goed om het informele karakter van de Thuiskamer te blijven evalueren om het voor alle deelnemers veilig en prettig te houden. We kunnen hierop inspelen door het netwerk van informele zorg uit te breiden via initiatieven als ANWB automaatje en de samenwerking met huisartspraktijken te versterken.
“Bij de ontwikkeling van deze Thuiskamer is goed gepraat: wat is er nodig, waar is de belangstelling in, waar zijn de mogelijkheden voor. Veel wordt mogelijk gemaakt door onze prachtige keuken, niet alleen voor koffie, thee en soep maar ook om eens per maand een maaltijd te koken. Dat zijn hele gezellige dingen en als je alleen bent dan is dat een speerpunt in de week. Dan denk je ik ga woensdag ochtend even naar de Thuiskamer, dan ontmoet je de mensen ”- Deelnemer (86) Thuiskamer Den Andel
Seniorenvoorlichting
Onze 26 seniorenvoorlichters gaan graag in gesprek met inwoners van 80 jaar en ouder over hoe het met hen gaat en geven daarbij tips om langer zelfstandig thuis te wonen.
Seniorenvoorlichters zijn vrijwilligers die inwoners van 80 jaar en ouder bezoeken. Het is de bedoeling dat de seniorenvoorlichters één keer per jaar samenkomen om ervaringen met elkaar uit te wisselen.
Samen met de ouderen inventariseren ze wat er nodig is om veilig en gezond in het eigen huis te blijven wonen en informeren ze hen over allerlei zaken die eraan kunnen bijdragen langer zelfstandig thuis te blijven wonen. Thema’s zoals wonen, welzijn en financiën wordt desgewenst met de inwoner besproken. Daarnaast kunnen de seniorenvoorlichter inwoners motiveren en verwijzen naar initiatieven zoals de Thuiskamers. Inwoners het idee geven dat ze gezien en gehoord worden is een belangrijk onderdeel van de seniorenvoorlichting. De voorlichters kunnen hierbij gebruikmaken van een vragenlijst, maar dit is niet verplicht. Sommige voorlichters komen juist tot hun recht als ze, vanuit hun eigen stijl en taal, open het gesprek aan kunnen gaan en écht kunnen aansluiten bij de inwoner.
We zien dat veel tachtigers nog sterk in het leven staan en zij zich minder herkennen in het eigen ouder worden. Inwoners worden steeds computervaardiger of ze hebben een netwerk die hen hierbij helpt. Is de benaming seniorenvoorlichting dan nog wel zo geschikt? Het is goed om hier rekening mee te houden. De werving van seniorenvoorlichting blijft daarnaast aandacht vragen.
Woon-leer-werk trajecten
Met een beetje extra ondersteuning op jezelf wonen
In februari 2021 is Mensenwerk Hogeland, in opdracht van de gemeente Het Hogeland, gestart met het aanbieden van ‘Woon-leer-werk trajecten’. In een Woon-Leer-Werk traject krijgen jongeren tussen 18-27 jaar uit de gemeente Het Hogeland de kans om in één jaar zelfstandig te leren wonen. Het gaat hier om jongeren die vanuit een ondersteuningsvorm zoals beschermd wonen of vanuit het ouderlijk huis de stap willen maken naar zelfstandig wonen, maar er nog niet klaar voor zijn om geheel zelfstandig te leven. Een jongerenwerker (de trajectbegeleider) van Mensenwerk Hogeland ondersteunt en begeleidt de jongeren aan de hand van samen opgestelde doelen, tot het moment dat de zij het volledig zelf kunnen. De pilot heeft plek voor zes jongeren. In het vierde kwartaal van 2022 zijn de eerste twee jongeren uitgestroomd uit het traject, met behoud van de woning. Hieronder volgt per kandidaat een korte schets.
Deelnemers Woon-leer-werk trajecten
1. In november is Mees zijn traject afgerond en mocht hij de woning behouden. Wel zijn er een aantal afspraken gemaakt over het vervolg van zijn begeleiding.
Mees start met een traject bij VNN en gaat met het RMC kijken naar opleidingsmogelijkheden. Daarnaast heeft hij een Eurocoach en budgetbeheer van de GKB. Mees heeft ook een jobcoach bij Werkplein Ability. Vanuit het traject onderhouden we nog een aantal maanden contact via WhatsApp en telefoon en we zullen nog één of twee keer bij hem langsgaan om te kijken hoe het gaat.
2. In december is het traject van Rob afgerond met behoud van de woning. Ook bij hem zijn een aantal afspraken gemaakt. Rob blijft zijn traject bij VNN volgen en. heeft een budgetmaatje van Mensenwerk Hogeland. Er zijn afspraken gemaakt met de ouders van Rob over ondersteuning bij het huishouden en de tuin. Ook met Rob houden we nog een tijdje contact en gaan we aan het begin van 2023 langs om te kijken hoe het met hem gaat.
Schoolmaatschappelijk werk
Makkelijk bereikbare hulp op school om er zo vroeg mogelijk bij te zijn; 87 individuele vragen opgelost.
Vanaf mei 2021 is Mensenwerk gestart met het uitvoeren van schoolmaatschappelijk werk. Op dit moment is er op het Terra VO in Winsum, locatie Hamrik en Het Hogeland College (HHC) in Winsum, Uithuizen en Warffum een schoolmaatschappelijk werker van Mensenwerk Hogeland aan het werk.
Het doel van het schoolmaatschappelijk werk is in een zo vroeg mogelijk stadium ondersteuning bieden aan jeugdigen en/of hun ouder(s). De schoolmaatschappelijk werker ondersteunt jeugdigen om de onderwijsperiode op een gezonde, veilige en succesvolle manier te doorlopen. Dit vanuit de gedachte dat schoolmaatschappelijk werk preventief werkt, waardoor er minder geïndiceerde jeugdhulp nodig is. Inmiddels weten zowel de leerlingen als de professionals rondom de school het schoolmaatschappelijk werk goed te vinden, waardoor wij in 2022 vanuit het schoolmaatschappelijk werk 87 individuele vragen hebben opgepakt. Naast de spreekuren is het SMW betrokken bij verschillende projecten, zoals het project rondom de menstruatiekastjes. Naar aanleiding van de hoge (energie) prijzen, waardoor een grotere groep inwoners moeite hebben om rond te komen, willen we als schoolmaatschappelijk werk iets betekenen voor alle leerlingen die te maken hebben met (dreigende) armoede. We zijn daarom met verschillende partijen in gesprek om een activiteit op te zetten voor leerlingen waarbij gesignaleerd wordt dat zij vaak zonder eten naar school gaan. Het schoolmaatschappelijk werk heeft hierin een signalerende rol en dit signaal is regelmatig een onderwerp van gesprek. Daarnaast zijn we met meerdere partijen aan het verkennen hoe we met elkaar goed kunnen aansluiten bij de Oekraïense leerlingen op gebied van onderwijs, welzijn en welbevinden.
Praktijkvoorbeeld Schoolmaatschappelijk werk
Anita zit in de eerste klas van het voortgezet onderwijs. De overgang van de basisschool naar het voortgezet onderwijs brengt voor Anita veel spanning met zich mee. Ze zat voorheen op een kleine basisschool met zo’n 50 leerlingen. Nu gaat ze naar een school met juist veel leerlingen. Ze noemt het een ‘grote school met grote leerlingen’. Door de onbekendheid met haar medeleerlingen is ze bang dat ze gepest gaat worden.
Naast haar nieuwe school, brengt de situatie thuis spanningen met zich mee. Anita haar ouders gaan scheiden. Dit vindt ze erg vervelend. Ook de kleine ruzies die regelmatig thuis tussen haar ouders plaatsvinden leveren bij Anita veel spanningen op.
Uit de gesprekken met de schoolmaatschappelijk werker blijkt dat Anita het lastig vindt om haar emoties te uiten. Ze vindt het lastig om aan haar ouders kenbaar te maken hoe ze zicht voelt. Ondanks dat Anita aansluiting vindt bij een aantal klasgenoten, zijn er regelmatig kleine incidenten met deze klasgenoten. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat Anita het lastig vindt om op een juiste manier dingen duidelijk te maken.
Door middel van de gesprekken met de schoolmaatschappelijk werker leert Anita hoe ze beter haar gevoel kan uiten. Ook wordt er samen met Anita gekeken naar haar rol in de communicatie met anderen. Naast de oefeningen rondom het uiten van gevoelens en communiceren, zijn de gesprekken voor Anita fijn om haar verhaal kwijt te kunnen. Door het delen van haar verhaal met een ander, buiten haar eigen gezin of klas en bij iemand die écht en zonder oordeel naar haar luistert, zorgt ervoor dat ze minder spanningen ervaart.
