Vanuit de gemeentelijke doelstelling voor een sterke dragende samenleving met goede en toegankelijke basisvoorzieningen, ondersteunt Sociaal Werk De Kear inwonersinitiatieven, verenigingen en (vrijwilligers)organisaties om een sterke dragende samenleving te realiseren. Hierin werkt Sociaal Werk De Kear samen met inwoners om het samenleven in de buurten en dorpen te versterken, met elkaar en voor elkaar.
De invloed van corona op het versterken van inwonersinitiatieven, verenigingen en vrijwilligersorganisaties
De coronacrisis heeft veel invloed gehad op de sociale binding en de mogelijkheden voor het ontwikkelen van activiteiten door inwoners, verenigingen en vrijwilligersorganisaties.
Over het algemeen is de ervaren buurtbinding in Friesland sterk. De coronacrisis lijkt ervoor te zorgen dat er een tweedeling ontstaat in de ontwikkeling van de sociale cohesie. In buurten waar al meer binding was is deze alleen maar verder toegenomen; 23% van de mensen in buurten met een sterke buurtbinding geven aan dat er in coronatijden nieuwe buurtinitiatieven zijn georganiseerd. Dit ten opzichte van slechts 3% in buurten met minder sociale samenhang.[1] In De Fryske Marren lijkt het erop dat het vrijwilligerswerk en de hulp aan naasten en buren wat heeft ingeleverd het afgelopen jaar (Burgerpeiling, 2022).
[1] Fries Sociaal Planbureau (2020), Ongelijk verdeeld De gevolgen van de coronacrisis voor de inwoners van Fryslân
De coronamaatregelen hebben er het afgelopen jaar voor gezorgd dat het niet tot nauwelijks mogelijk was om georganiseerd bij elkaar te komen. Dit heeft het werk van Sociaal Werk De Kear op dit gebied bemoeilijkt. De regelgeving rondom activiteiten was streng, waardoor veel activiteiten niet door konden gaan. Gelukkig kon ondanks corona nog volop worden meegedacht met verschillende initiatieven.
- Verzelfstandiging sociaal cafe. àInloop t Trefpunt
- Pitersrtun Vrijwilligersgroep in een wijk in Lemmer, die eerder vanuit 'inwonersinitiatief' is ontstaan.
- Skûtsje bouwen: Ondersteuning bieden aan een vrijwilliger die skûtsjes bouwpakketten maakt waardoor inwoners hun eigen skûtsje kunnen bouwen op schaal.
Collectieve activiteiten
In 2021 hebben er 132 collectieve activiteiten plaatsgevonden die gericht zijn op het versterken van inwonersactiviteiten, verenigingen en vrijwilligersorganisaties. Deze activiteiten bestaan uit meerdere bijeenkomsten. De grafiek laat de inzet zien op de doelstellingen ‘inwoners zetten zich in voor de samenleving en voor elkaar’, ‘betekenisvolle contacten’ en ‘inwoners leven in harmonie met elkaar’.
Collectieve activiteiten gericht op versterken van inwonersinitiatieven, verenigingen en vrijwilligersorganisaties per doelstelling, Sociaal Werk De Kear, 2021
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Rijlabels | Versterken Inwonersinitiatieven | Versterken Verenigingen | Versterken Vrijwilligersorganisaties |
|---|---|---|---|
| Inwoners worden niet beperkt door geven van mantelzorg | 2 | 3 | 3 |
| Inwoners wonen langer zelfstandig | 13 | 9 | 7 |
| Inwoners ervaren geen beperking in mate waarin ze kunnen deelnemen aan maatschappelijk verkeer | 42 | 46 | 48 |
| Inwoners hebben een zinvolle daginvulling | 74 | 60 | 46 |
| Inwoners leven in harmonie met elkaar samen | 111 | 47 | 35 |
| Inwoners hebben betekenisvolle sociale contacten | 118 | 63 | 51 |
| Inwoners zetten zich in voor de samenleving en elkaar | 147 | 73 | 81 |
Figuur 9
Leefbaarheid: een actieve en zorgzame samenleving
De ondersteuning van inwonersinitiatieven, verenigingen en (vrijwilligers)organisaties betrof in het afgelopen jaar 42 inwonersgroepen die zich in willen zetten voor de samenleving. In totaal ging het hier om 270 bijeenkomsten. De ondersteuning bestaat eruit dat ze zo goed mogelijk aansluit bij wat de groepen zelf kunnen en hen te stimuleren steeds meer zelf te gaan doen.
We zien over het algemeen de trend dat inwonersinitiatieven steeds vaker gedragen (kunnen) worden door de inwoners zelf. Naarmate de ondersteuning vordert, neemt de draagkracht toe.
Draagkracht inwonersinitiatieven, Sociaal Werk De Kear, 2021
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| 2021 | Groep kan het niet op eigen houtje | Groep kan veel zelf | Groep kan bijna alles zelf | Groep kan nagenoeg alles zelf |
|---|---|---|---|---|
| Startmeting | 138 | 181 | 137 | 33 |
| Tussenmeting | 9 | 93 | 30 | 148 |
| Eindmeting | 14 | 124 | 103 | 263 |
Uit de burgerpeilingen die de afgelopen jaren zijn gehouden zien we dat de inwoners van De Fryske Marren zich actief inzetten in vrijwilligerswerk en het verenigingsleven. Wel zien we dat er (vermoedelijk) door corona kleine fluctuaties in deze cijfers te zien zijn.
Versterken sociale cohesie
Een belangrijk aspect van leefbaarheid is het versterken van de sociale verbondenheid in dorpen en buurten.
DFM centraal is het digitale buurtplatform van De Fryske Marren. Sociaal Werk De Kear faciliteert het digitale platform, het beheer ligt bij vrijwilligers, de zogenoemde buurtverbinders. Dit platform maakt verbinding mogelijk tussen mensen in de buurten/wijken en met de vele maatschappelijke initiatieven in de gemeente. Op dit online digitale ‘dorpsplein’ kunnen alle inwoners uit de gemeente informatie/nieuws delen. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om een agenda, prikbord, hulp gevraagd/aangeboden, het aanbod van vrijwilligerswerk, maar ook buurtverhalen/buurtfoto’s, buurtverbeteringen etc. De vrijwillige buurtverbinders helpen bij het gebruik van de site, stimuleren bewoners en organisaties om mee te doen en vormen de redactie van de site met als doel het beheren en verbinding leggen tussen bewoners onderling en tussen bewoners en organisaties.
De pagina’s van DFM Centraal hebben het afgelopen jaar meer dan 4700 unieke bezoekers getrokken. Het platform bood onder meer een actueel overzicht van de ‘coronahulp’ initiatieven en informatie om elkaar te helpen.
Preventie en signalering
Samen met meerdere samenwerkingspartners van Samen Thuis in de Wijk, openbare orde en handhaving en wijkagenten heeft Sociaal Werk De Kear de verantwoordelijkheid voor het beleid met betrekking tot verwarde personen.
Sociaal Werk De Kear neemt deel aan ‘Doen wat voor de hand ligt’ in Oudehaske en Rottum. Inwoners worden naar waar mogelijk, basisvoorzieningen doorverwezen in plaats van naar maatwerkvoorzieningen. Samen met het sociaal wijkteam worden casussen opgepakt. De rol van Sociaal Werk De Kear is actieve betrokkenheid in het dorp. Er wordt contact gelegd en onderhouden met inwoners, organisaties, verenigingen en overige besturen. Daarnaast gaat Sociaal Werk De Kear af op signalen. Er ligt een gezamenlijke wens om deze werkwijze ‘Doen wat voor de hand ligt’ uit te rollen in de gemeente, maar dit is o.a. door de invloed van corona nog niet van de grond gekomen
Netwerkpartners Versterken inwonersinitiatieven, verenigingen en vrijwilligersorganisaties
De samenwerking met de dorpen coördinatoren is structureel. Samen met hen heeft Sociaal Werk De Kear inspiratiesessies en inwonersinitiatieven opgezet, waaraan medewerkers van Sociaal Werk De Kear, collega’s van het sociaal wijkteam en de woningbouwcorporaties hebben deelgenomen.
Timothy aan het woord
"Sociaal Werk De Kear heeft mij geholpen met het organiseren van een Expeditie Robinson spel in de wijk. Wauw, het was echt mooi, krijg hier veel energie van. Ik kreeg ook veel mooie reacties van moeders dus hier komt zeker een vervolg op."
Rollen: Versterken inwonersinitiatieven, verenigingen en vrijwilligersorganisaties
Sociaal Werk De Kear zet zich in voor het welzijn van de inwoners van de gemeente. Ze ondersteunen inwoners om hun mogelijkheden te zien en te ontwikkelen. De sociaal werker vervult daarin vier verschillende rollen, namelijk die van doorverwijzer, organisator, verbinder en aanjager. Hieronder geven we, op dezelfde manier als in het vorige hoofdstuk, een beeld van activiteiten die zijn gericht op het versterken van inwonersinitiatieven, verenigingen en vrijwilligersorganisaties.
Indicatoren Versterken inwonersinitiatieven, verenigingen en vrijwilligersorganisaties
In de opdrachtbeschrijving zijn voor de doelstelling Versterking inwonersinitiatieven, verenigingen en vrijwilligersorganisaties een aantal indicatoren gedefinieerd. Deze indicatoren zijn hieronder in een tabel samengebracht.
Sociaal Werk De Kear levert, samen met de partners in de gemeente, een belangrijke bijdrage aan de versterking van inwonersinitiatieven, verenigingen en vrijwilligersorganisaties in de gemeente De Fryske Marren. De bijdrage is in dit hoofdstuk beschreven.
Indicatoren |
Bron |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
|
Deelname aan het verenigingsleven |
BP |
Sport |
44% |
42% |
43% |
40% |
Overig |
22% |
24% |
17% |
16% |
||
Religieus of maatschappelijk |
20% |
22% |
18% |
18% |
||
Inzet voor anderen en maatschappelijke doelen |
Burgerpeiling |
Vrijwilligerswerk (laatste 12 maanden) |
55% |
51% |
47% |
47% |
Zorg aan hulpbehoevende naaste |
51% |
49% |
52% |
48% |
||
Aandacht voor buren in een zorgwekkende situatie |
37% |
40% |
40% |
37% |
||
Hulp aan buren |
64% |
63% |
61% |
64% |
||
Vrijwilligerswerk nu en in de toekomst |
BP |
Actief, en zal dit (misschien) blijven |
75% |
78% |
76% |
73% |
Actief, maar zal dit niet meer blijven |
24% |
23% |
24% |
27% |
||
Percentage inwoners dat aangeeft een zinvolle dagbesteding te hebben |
Burgerpeiling |
93% |
95% |
90% |
92% |
|
Percentage personen met hoge emotionele/ sociale eenzaamheidsscore (soms tot vaak eenzaam) |
Burgerpeiling |
20% |
19% |
20% |
19% |
|
Percentage inwoners dat geen betekenisvolle contacten heeft buiten werk, school en gezin |
Burgerpeiling |
19% |
21% |
29% |
31% |
|
