Innovatie in de Mienskip
Vanuit het sociaal werk zijn wij verbinders. Dit doen we ook als het gaat om innovatie. We verbinden maatschappelijke opgaves aan kansen. Hierbij zetten wij ons proactief in op de ontwikkeling van interventies die aansluiten bij de maatschappelijke opgaves en onze opdracht. Hierbij houden we onze oorspronkelijke opdracht als basis. We voeren pilotprojecten uit, maar denken ook na over de borging van pilotprojecten in de toekomst.
In dit hoofdstuk lichten we een paar ontwikkelingen uit, waarbij we vertellen wat onze inzet is en welke effecten dit heeft opgeleverd.
- Als netwerkpartner innoveren in verschillende lokale en regionale samenwerkingsverbanden.
- Vanuit vertellen: Project 'samenbouwen aan inclusie'.
- Cognitieve fitness: Een voorbeeld van hoe een tijdelijk gesubsidieerd initiatief met impact duurzaam wordt ingebed in de gebieden.
- Effectmeting MIP!: We blijven onze huidige dienstverlening evalueren en verder door ontwikkelen.
Als netwerkpartner innoveren in verschillende lokale en regionale samenwerkingsverbanden
Zowel lokaal als regionaal sluiten we als netwerkpartner aan bij verschillende samenwerkingsverbanden. Hiermee verbinden we onze lokale opdracht aan nieuwe thema's en kansen.
Regiodeal Zuidwest Friesland
In samenwerking met het Sociaal Collectief in de gemeente Sudwest Fryslân, hebben we een vijftal plannen voor het versterken van de sociale basis ontwikkeld. De verschillende plannen sluiten aan op de maatschappelijke opgaven van de gemeente(n): het vergroten van kansengelijkheid, herstellen van bestaanszekerheid en het makkelijker maken van gezond leven. Daarnaast zijn er vanuit de pijler Mienskip een aantal pilots in voorbereiding:
- Pilot om cultuur als middel in te zetten om de kansengelijkheid voor de jongeren in onze gemeente te vergroten. Dit doen we in samenwerking met Kunstwurk en het Toanhûs.
- “Plekberaad” – een innovatieve vorm van inwonerparticipatie in samenwerking met de bibliotheek en samenwerkingspartners vanuit de kunst- en cultuursector.
Regioplan Heerenveen
In samenwerking met de gemeenten Heerenveen, Opsterland, Weststellingwerf en De Fryske Marren, de huisartsen, ROS Friesland (onderdeel van het netwerk Regionale Ondersteuningsstructuren) en welzijnsorganisaties wordt het wijkgericht werken rond de huisartsenpraktijken en Welzijn op Recept vanuit het Tjongerschans ziekenhuis voorbereid. Dit zal in 2025 gaan starten.
Friese Preventie Aanpak – Sociale Basis
Vanuit het Friese Integraal Zorgakkoord (FrIZA) heeft de Friese Preventie Aanpak de opdracht gekregen om de sociale basis Friesland-breed vorm te geven. Hiervoor zijn een aantal projecten/pilots die hiervoor van cruciaal zijn aangewezen om samen te monitoren en de opgedane kennis provinciaal te delen. Misschien kun je zeggen: Een aantal projecten en pilots zijn als cruciaal aangemerkt om gezamenlijk te monitoren en de opgedane kennis op provinciaal niveau te delen. Wij participeren hierin met onze “Thuiskamers”.
Ontwikkeltafels De Fryske Marren
Ook in 2024 hebben we in samenwerking met de gemeente en de gecontracteerde Wmo-aanbieders, nieuwe interventies ontwikkeld met als insteek preventie en “van minder zorg naar meer welzijn”. Mooie voorbeelden hiervan zijn De Thuiskamers, Welzijn op Recept voor zorgaanbieders en de gezamenlijke training Eigen kracht Conferentie.
Dit is een bijeenkomst waarbij inwoners samen met hun eigen netwerk, zoals familie, vrienden en bekenden, een plan maken om een probleem of moeilijke situatie aan te pakken. Het doel is dat de inwoner zelf de regie houdt over zijn of haar leven, ook als er professionele hulp nodig is. De Eigen Kracht-conferentie wordt veelal ingezet bij inwoners met onbegrepen gedrag. De welzijnscoaches van Sociaal Werk De Kear zijn hier in samenwerking met Limor in getraind.
Vanuit vertellen: Project 'samenbouwen aan inclusie'
Gemeente De Fryske Marren is één van de drie pilotgemeenten waar Stichting Inclusief Bewegen samen met de gemeente en inwoners met een beperking samengewerkt heeft aan inclusie. Ook het buurtwerk van Sociaal Werk De Kear is vanuit de rol als verbinder aangesloten bij de pilot die plaatsvond in gebiedsteam Joure.
Vanuit ons netwerk hebben we ervaringsdeskundigen geworven en fungeerden we als brug tussen de gemeente en de inwoners. Acht inwoners uit Joure met een visuele of fysieke beperking gaven aan welke obstakels ze tegenkwamen. Tijdens gezamenlijke bijeenkomsten met ervaringsdeskundigen, medewerkers van de gemeente en de buitendienst werden oplossingen gezocht. Ook tijdens een wijkschouw ontstond meer begrip tussen ambtenaren en inwoners. Dit leidde tot aanpassingen zoals nieuwe stoeptegels, schelpenpaden en het weghalen van obstakels.
De pilot is succesvol afgerond. De inwoners gaven aan zich gehoord te voelen. Zij konden vanuit ervaring aangeven waar ze tegen aan lopen en voelen zich gehoord en gezien doordat ze in gesprek kunnen met ambtenaren. Er is onderling meer begrip ontstaan. Waar de één een signaal afgeeft, herkent de ander dat nu ook. Hoewel niet alles direct op te lossen is, groeit het bewustzijn en begrip rondom het thema inclusie. Dat maakt het mogelijk om ook uit te leggen waarom sommige veranderingen meer tijd vragen. Daarnaast blijven ze hun ervaringen delen via de Fixie-app, zodat hun inzet geborgd blijft.
In 2025 gaat het project verder onder de naam FIT: Fryske Marren Inclusief Toegankelijk, en wordt het uitgebreid naar andere gebiedsteams voor een gemeentebrede aanpak. We blijven verbonden aan het project door de werving van nieuwe ervaringsdeskundigen en onze verbindende rol tijdens het project.
Ik voel dat er meer begrip is ontstaan. Ik signaleer iets, maar de ander snapt dat nu ook. Ook al is iets niet snel op te lossen, dan is er begrip. En daarin uitleggen waarom iets langer duurt om te realiseren maakt dat ik de ander ook beter snap.
Door het uitwisselen van ervaringen kunnen we elkaar beter begrijpen en in gesprek blijven.
Cognitieve fitness: Een voorbeeld van hoe een tijdelijk gesubsidieerd initiatief met impact duurzaam wordt ingebed in de gebieden.
In 2024 hebben we twee trajecten voor Cognitieve Fitness uitgevoerd. Gedurende tien weken werkten 30 deelnemers aan hun mentale en fysieke fitheid via een combinatie van fitnessoefeningen en activiteiten die de hersenen bewust stimuleren. Deelnemers starten en eindigen met een functietest, waardoor de effecten van het traject gemeten kunnen worden. Na afloop organiseerden we een terugkomdag om deelnemers extra handvaten te geven om het geleerde verder toe te passen in het dagelijks leven. Hieruit bleek dat deelnemers erg enthousiast zijn over het project, de oefeningen en dat ze veel verbetering merken. Cognitieve Fitness is een unieke training waarbij fitness-oefeningen worden gecombineerd met elementen die de hersenen bewust activeren. Cognitieve Fitness is effectief voor ouderen, mensen met cognitieve problemen en natuurlijk ieder ander die zijn/haar hersenen gezond wil houden.
Ik heb heel lang niet bewogen, maar nu kom ik eindelijk weer in beweging door deze lessen. Ik merk dat ik een beter geheugen heb en meer concentratie. Ik kan mij veel beter focussen op één ding.
Ik ben niet meer warrig in mijn hoofd. Ik vind het fijn dat het 15 weken is, niet zo kort, maar voor langere tijd. Wij spreken nu ook buiten de lessen met elkaar af en dan gaan we knutselen.
Bij de terugkomdag signaleren we veel vragen voor een vervolg. We wijzen de deelnemers op de mogelijkheid tot het starten van een inwonersinitiatief waarbij we als Sociaal Werk De Kear kunnen ondersteunen bij het vormgeven van het initiatief.
In 2025 starten we opnieuw met een groep. Tegelijkertijd willen we bekijken hoe we de borging van het programma verder kunnen verbeteren.
Effectmeting MIP!
In 2024 heeft CMO STAMM in opdracht van Sociaal Werk De Kear een effectmeting van het MIP! uitgevoerd. Dit rapport is in februari 2025 opgeleverd. Om de effecten van het MIP! in kaart te brengen, is er gebruik gemaakt van de verandertheorie. De verandertheorie begint altijd vanuit een maatschappelijke uitdaging die zou moeten verbeteren. Als tegenhanger wordt een overkoepelende maatschappelijke ambitie, de situatie die wordt nagestreefd, geformuleerd. Hiertussen wordt de maatschappelijke verandering duidelijk die nodig is om de ambitie te verwezenlijken. Deze verandering wordt opgedeeld in kleine stapjes, door middel van subdoelen.
Conclusie en aanbevelingen
Hieronder geven we per doel de conclusie uit het effectonderzoek weer.
Mantelzorgers zijn veerkrachtig op alle pijlers van positieve gezondheid.
Het MIP! draagt met de activiteiten die zij doet bij aan de verschillende pijlers van positieve gezondheid.
Mantelzorgers vinden bij het MIP! passende ondersteuning en informatie.
Het MIP! kan nog een aantal verbeteringen doorvoeren als het gaat om het bieden van passende ondersteuning. Jonge mantelzorgers zijn over het algemeen tevreden met het aanbod voor groepen, maar zij missen soms nog wat mogelijkheden voor individuele ondersteuning. De volwassen mantelzorgers zijn kritisch op het aanbod en weten dit nog niet altijd goed te vinden.
Mantelzorgers zijn zich bewust van hun rol als mantelzorger en wat daarbij komt kijken.
Vanuit het MIP! worden diverse activiteiten georganiseerd die eraan bijdragen dat mantelzorgers zich bewust zijn van hun rol als mantelzorger. Ze krijgen hierover informatie en worden in staat gesteld om ervaringen uit te wisselen.
Professionals (informele en formele zorg, onderwijs) zijn zich bewust van wat mantelzorg is en wat het effect en de impact hiervan is.
Het MIP! kan nog meer inzetten op het bewustzijn onder professionals met betrekking tot de rol en impact van mantelzorg(ers).
Mantelzorgers weten het MIP! te vinden.
Ondanks het groeiend aantal geregistreerde mantelzorgers valt er nog winst te behalen op de vindbaarheid van het MIP! en de bekendheid met het aanbod van het MIP!
Professionals weten het MIP! te vinden
Dankzij de aanwezigheid van Sociaal Werk De Kear bij netwerkoverleggen is het MIP beter vindbaar. Om dit te bevestigen, willen we hierover nog in gesprek met netwerkprofessionals.
Het MIP! draagt bij aan een goede samenwerking tussen professionals in het werkveld rondom mantelzorg.
Door deel te nemen aan netwerkoverleggen waarin professionals uit verschillende werkvelden samenkomen, draagt het MIP! bij aan de onderlinge samenwerking tussen professionals in het werkveld rondom mantelzorg.
Bijdrage MIP! aan ambitie ‘Mantelzorgers zijn vaker en langer beschikbaar en de formele zorgvraag neem af’
De inspanningen van het MIP! dragen dus bij aan het bereiken van de vastgestelde maatschappelijke ambitie: Mantelzorgers zijn vaker en langer beschikbaar en de formele zorgvraag neem af. Door in te zetten op de onderstaande aanbevelingen kan de bijdrage van het MIP! worden versterkt.
Aanbevelingen vanuit het effectenonderzoek:
- Zet meer in op individuele ondersteuning, zoals individuele gesprekken, 1-op-1 activiteiten met jonge mantelzorgers, of het beantwoorden van kleine vragen.
- Zoek beter de aansluiting bij de behoeften van werkende mantelzorgers en mantelzorgers met gezin.
- Let in de activiteiten voor jonge mantelzorgers meer op de behoeften van de verschillende leeftijdsgroepen.
- Zoek naar mogelijkheden voor een hogere frequentie van bepaald aanbod, met name als het gaat om bijvoorbeeld lezingen of het delen van informatie.
- Zet in op activiteiten die volwassen mantelzorgers ontzorgen. Kijk of hierbij een activiteit kan worden georganiseerd die bijdraagt aan meerdere pijlers van positieve gezondheid.
- Besteed extra aandacht aan de communicatie, focus hierbij minder op het activiteitenaanbod (dit is vaak nog wel bekend) en meer op de andere ondersteuningsvormen die het MIP! biedt.
- Let in de communicatie goed op aansluiting bij de verschillende doelgroepen.
- Zet in op extra bewustwording met betrekking tot de rol en positie van mantelzorgers onder professionals.
- Een middel hiertoe kan bijvoorbeeld zijn om de dialoog tussen professionals en mantelzorgers te faciliteren.
- Ga het gesprek aan met verschillende organisaties en medewerkers uit het netwerk over de vindbaarheid en bekendheid van het MIP! en kijk kritisch welke verbeteringen hierin nog aangebracht kunnen worden.
