03 Ondernemend Mensenwerk Hogeland

Met ingang van 2022 biedt Mensenwerk Hogeland het project Steunouders. Steunouders zijn vrijwilligers die een of twee dagdelen in de week een kind opvangen. Hiermee worden de ouders van het kind even ontlast. Ouders kunnen bij het project Steunouder terecht wanneer zij door omstandigheden voor een korte periode lucht nodig hebben en zelf geen eigen netwerk hebben dat dit kan bieden. De steunouder coördinator vanuit Mensenwerk Hogeland (8 uur) koppelt steunouders aan vraagouders. Wanneer een inwoner zich aanmeldt als steunouder vindt er eerst een intakegesprek plaats met de coördinator. Ook met de vraagouders vindt een intake gesprek plaats. Op basis van deze gesprekken maakt de coördinator een profielschets. Bij kans op een mogelijke match volgt er een kennismaking tussen beide partijen, die ondersteund wordt door de coördinator. Zodra na evaluatie van de eerste zes weken blijkt dat beide partijen nog steeds tevreden zijn, zal de match tot maximaal een jaar vanuit het project doorgaan.

De start had de nodige aanloop- en ontwikkeltijd nodig. Een belangrijke activiteit van de coördinator was dan ook het onder de aandacht brengen van het Steunouders bij lokale partners, personen en ander relevante partijen. Inwoners en netwerkpartners moesten eerst vertrouwd raken met project. Zoals we nu zien, beginnen de aanmeldingen van steun- en vraagouders goed op gang te komen zodra dit vertrouwen is gevestigd. Het landelijke streefdoel van SteunouderNL betreft het realiseren van 10 matches per jaar, gebaseerd op 16 uur per week steunouder-coördinatie. 

Sinds mei 2022 biedt Mensenwerk Hogeland ook de coördinatie voor buurtbemiddeling. Buurtbemiddeling is een methode om buurtgenoten die onderling problemen hebben weer met elkaar in gesprek te brengen. De methode werkt het best in een vroeg stadium en bij niet al te ernstige problemen. Hiervoor goed getrainde en neutrale vrijwilligers helpen de partijen om het contact te herstellen en oplossingen te bedenken voor het conflict.  Lees meer in onze rapportage t.a.v. buurtbemiddeling

Zoals we eerder in dit verslag zagen, komen vragen omtrent financiën relatief veel voor in ons werkgebied. Daarom blijven we kijken welke vragen opgepakt kunnen worden. Binnen Mensenwerk Hogeland bieden 12 vrijwilligers inwoners sociale en praktische ondersteuning bij het uitvoeren van de huishoudadministratie. Dit noemen we onze budgetmaatjes. Samen wordt gewerkt aan stabiliteit en overzicht in de financiën en/of het reageren op brieven en formuleren vanuit instanties. Mensenwerk Hogeland brengt hierbij vraag en aanbod samen. Het gaat hier vooral om langdurige ondersteuning van een budgetmaatje. Het kan soms wel om vijf jaar gaan. Het voordeel van het feit dat de coördinatie plaatsvindt vanuit Mensenwerk Hogeland is dat de coördinator intern gebruik kan maken van de kennis en ervaringen van haar collega’s. Andersom kan ze aan hen signalen rondom het thema financiën doorgeven. Bij Budgetmaatjes werken we toe naar eigenaarschap. Daarom krijgen inwoners die gebruik maken van een budgetmaatje een eigen map voor thuis. In deze map zijn de taken en inspanningen van het budgetmaatje zichtbaar gemaakt. Ook biedt de map een wegwijzer waar de inwoner regelingen en organisaties kan vinden. Daar hebben zowel de inwoner als het budgetmaatje wat aan. Hoogtepunten in 2023 binnen dit project waren: 

• De budgetmaatjes hebben samen met de sociaal werkers van Mensenwerk Hogeland de training ‘Herkennen van laaggeletterdheid’ gevolgd;
• Elke 6 weken komen de budgetmaatjes bijeen, voor kennisdeling en casusbespreking. Hier sluit ook een sociaalraadsman/vrouw van Mensenwerk Hogeland bij aan;
• Samen met sociaal werkers van Mensenwerk Hogeland hebben de budgetmaatjes inwoners ondersteund bij de belastingaangifte; 
• Er is ondersteuning geboden bij het spreekuur vanuit de Zorgwijzer;
• De samenwerking met de vakgroep Financiën van Mensenwerk Hogeland is versterkt.

Lees meer over budgetmaatjes in onze onze rapportage over dit project. 

Mensenwerk Hogeland biedt mantelzorgers informatie en advies, een luisterend oor en emotionele ondersteuning. Dit kan telefonisch of de mantelzorgconsulent komt op huisbezoek. Daarnaast worden collectieve activiteiten aangeboden. Ook dit jaar hebben we onze grote waardering aan 1.170 mantelzorgers kenbaar gemaakt door hen in oktober het mantelzorgcompliment te sturen. Naast een waardebon en een kaart, zijn de mantelzorgers via deze weg uitgenodigd voor de Dag van de Mantelzorg. Het programma bleek goed in de smaak te vallen: ruim 100 mantelzorgers gaven zich hiervoor op.

Het laatste kwartaal van 2023 stond vooral in het teken van het bereiken van nieuwe mantelzorgers. Tijdens de eerste contacten met mantelzorgers wordt de situatie van de mantelzorger besproken en informatie en advies gegeven. Tegelijkertijd zijn ook voormalige mantelzorgers benaderd. Vaak waren dit emotionele gesprekken over verlies en rouw na jarenlange zorg voor een partner.

Een belangrijke taak van onze mantelzorgconsulent is het thema mantelzorg op de kaart zetten in de gemeente. Hierin werken we graag samen met onze partners zoals: Humanitas t.a.v. respijtzorg en thuisbezoeken, Alzheimer Café Winsum, Werkgroep Dementie Het Hogeland, de Lokale ouderenbonden, de ruilkring Het Hogeland, de Zonnebloem afdeling Bedum. Werkplein Het Hogeland (voorheen Ability), Werk op Maat en belangenorganisatie Hattinga Verschure. Vanuit het lokaal Netwerk dementie Het Hogeland werd in samenwerking met TSN Bedum en Alegunda Ilberi Bedum, het vraagstuk opgepakt hoe in samenwerking iets te kunnen betekenen voor de (nog) zelfstandig wonende personen met (beginnende) dementie en hun naasten. Samen met Netwerk Dementie is ook een Dementiescan voor Het Hogeland opgesteld. Momenteel wordt er gewerkt aan en het up-to-date houden van een sociale kaart ten aanzien van ondersteuningsvormen, geboden door vrijwilligers op Het Hogeland. Op deze manier kunnen we inwoners sneller verwijzen naar vrijwillige inzet, om zo onnodige duurdere inzet te voorkomen. 

Aardbevingen veroorzaken niet alleen schade aan gebouwen. We zien dat mensen veel last (sociaal emotionele schade) kunnen hebben van alles wat er gebeurt. Vanuit deze gedachte biedt Mensenwerk Hogeland sinds 2019 inwoners op het Hogeland ondersteuning rondom aardbevingsproblematiek. Deze ondersteuningen noemen we aardbevingscoaching en dit wordt geboden door hiervoor gespecialiseerde sociaal werkers. Zij bieden inwoners een luisterend oor en staan inwoners bij in contacten met de verschillende instanties die over bevingsschade gaan. De sociale emotionele problematiek die we achter de voordeur aantreffen en die bijvoorbeeld een tijdelijke verhuizing in de weg staan, nemen we mee in de ondersteuning die we bieden. De opdracht vanuit Mensenwerk Hogeland ten aanzien van aardbevingcoaching bestaat uit twee onderdelen:

1. Individuele aardbevingcoaching aan inwoners die (gezondheids-)problemen ondervinden als gevolg van de aardbevingsproblematiek. Het gaat hier om zowel sociaal-emotionele als praktische ondersteuning en bijvoorbeeld het (her-)vinden van zingeving.
2. Collectieve aardbevingscoaching met als doel om de leefbaarheid en sociale cohesie in  gemeenschappen (dorpen, wijken) te behouden en daar waar nodig te versterken. Uit onderzoek vanuit Gronings Perspectief is gebleken dat de versterkingsoperaties en de (langdurige) afhandeling van bevingsschade de sociale cohesie, onderlinge relaties en leefbaarheid in het gebied onder druk zet. De collectieve ondersteuning richt zich tot deze gevolgen, waarbij extra rekening wordt gehouden met kwetsbare doelgroepen zoals de jeugd en ouderen. Een voorbeeld hiervan zijn de creatieve activiteiten met jeugd en (het ontwikkelen van) de aardbevingsthuiskamers (Zandeweer, Kantens en Uithuizen).

Signalen vanuit de individuele ondersteuning worden samengebracht tot collectieve activiteiten. Andersom worden signalen in de wijken, dorpen en tijdens activiteiten meegenomen in onze individuele ondersteuning. 

Zie onze rapportage t.a.v. het aardbevingsdossier voor een meer informatie over onze inzet in 2023 op dit thema.

Thuiskamers zijn bedoeld om senioren en kwetsbare inwoners langer (in welbevinden) in de eigen woonomgeving te laten wonen. De Thuiskamers worden gerund door vrijwilligers en gecoördineerd door een sociaal werker van Mensenwerk Hogeland. Het gedachtengoed van Machteld Huber (Positieve Gezondheid), positief welbevinden (Joris Slaets) en de kracht van betekenis staan centraal bij de Thuiskamers. Dit houdt onder andere in dat wij kijken naar wat bezoekers nog wel kunnen en op welke manier zij een rol van betekenis kunnen hebben. We vertrekken vanuit de mogelijkheden, talenten en wensen van bezoekers. Om deze reden kunnen naast de vrijwilligers, ook de bezoekers een zinvolle taak krijgen binnen de Thuiskamers. Onze ambitie blijft om in elk dorp een Thuiskamer te starten, om zo een informeel netwerk dichtbij huis te creëren, dat bijdraagt aan het langer zelfstandig thuis wonen. Inmiddels zijn er 25 Thuiskamers, waarvan enkele op dit moment nog in ontwikkeling zijn. We hebben bij het opzetten van de Thuiskamers volledig gebruik kunnen maken van de € 25.000 die zijn verkregen vanuit de Coronagelden.

De interesse vanuit andere dorpen blijft aanwezig voor het openen van nieuwe Thuiskamers. Vanuit deze behoefte en de gebleken meerwaarde van de Thuiskamers, wordt het concept per 2024 een vast onderdeel van onze opdracht. Het zal daarmee geen project meer zijn. Om deze reden zal de ondersteuning vanuit Mensenwerk Hogeland niet meer door onze coördinator informele zorg plaatsvinden, maar krijgt de ondersteuning een meer praktisch karakter. De uitvoering hiervan wordt bij het buurtwerk gelegd.

In het afgelopen jaar zijn we gestart met een samenwerking met de Hanzehogeschool, innovatiewerkplaats ouderen, met als doel de Thuiskamers verder door te ontwikkelen. Daarnaast gaan we andere thema’s samen verkennen die grenzen aan o.a. de Thuiskamers zoals E-Health, valpreventie, ontwikkelen van Dorps Informatie Punten. De Dorps Informatie Punten willen we laten aansluiten de lokale dorpsvisies, waar we vanuit Mensenwerk Hogeland de komende jaren meer bij betrokken zullen raken. 

Onze 21 seniorenvoorlichters gaan graag in gesprek met inwoners van 80 jaar en ouder over hoe het met hen gaat en geven daarbij tips om langer zelfstandig thuis te wonen.

Seniorenvoorlichters zijn vrijwilligers die inwoners van 80 jaar en ouder bezoeken. Samen met de ouderen inventariseren ze wat er nodig is om veilig en gezond in het eigen huis te blijven wonen en informeren ze hen over allerlei zaken die eraan kunnen bijdragen langer zelfstandig thuis te blijven wonen. Thema’s zoals wonen, welzijn en financiën wordt desgewenst met de inwoner besproken. Daarnaast kunnen de seniorenvoorlichters inwoners motiveren en verwijzen naar initiatieven zoals de Thuiskamers. Inwoners het idee geven dat ze gezien en gehoord worden is een belangrijk onderdeel van de seniorenvoorlichting. De voorlichters kunnen hierbij gebruikmaken van een vragenlijst, maar dit is niet verplicht.

In februari 2021 is Mensenwerk Hogeland, in opdracht van de gemeente Het Hogeland, gestart met het aanbieden van ‘Woon-leer-werk trajecten’. In een Woon-Leer-Werk traject krijgen jongeren tussen 18-27 jaar uit de gemeente Het Hogeland de kans om in één jaar zelfstandig te leren wonen. Het gaat hier om jongeren die vanuit een ondersteuningsvorm zoals beschermd wonen of vanuit het ouderlijk huis de stap willen maken naar zelfstandig wonen, maar er nog niet klaar voor zijn om geheel zelfstandig te leven. Een jongerenwerker (de trajectbegeleider) van Mensenwerk Hogeland ondersteunt en begeleidt de jongeren aan de hand van samen opgestelde doelen, tot het moment dat de zij het volledig zelf kunnen.

 In 2023 is gestart met een tweede pilotronde. Hiervoor bleek veel belangstelling te zijn, waardoor er veel aanmeldingen voor het WLW traject binnen zijn gekomen. In totaal hebben we voor de tweede pilot 26 aanmeldingen ontvangen. In 2023 waren er in de eerste pilot zes trajecten in behandeling en in de tweede pilot twee trajecten. Met behulp van de ZRM hoofddomein hebben we in kaart gebracht op welke domeinen de WLW-trajecten vaak betrekking hadden. Dit waren de domeinen Werk & Inkomen, Financiën en Geestelijke gezondheid. Onze rapportage van 2023 over het WLW-project is op aanvraag beschikbaar. 

Vanaf mei 2021 is Mensenwerk gestart met het uitvoeren van schoolmaatschappelijk werk. Op dit moment is er op het Terra VO in Winsum, locatie Hamrik en Het Hogeland College (HHC) in Winsum, Uithuizen en Warffum een schoolmaatschappelijk werker van Mensenwerk Hogeland aan het werk.  Het doel van het schoolmaatschappelijk werk is in een zo vroeg mogelijk stadium ondersteuning bieden aan jeugdigen en/of hun ouder(s). De schoolmaatschappelijk werker ondersteunt jeugdigen om de onderwijsperiode op een gezonde, veilige en succesvolle manier te doorlopen. Dit vanuit de gedachte dat schoolmaatschappelijk werk preventief werkt, waardoor er minder geïndiceerde jeugdhulp nodig is.

Wat viel op
In het afgelopen jaar zagen we binnen het schoolmaatschappelijk werk vlak voor de schoolvakanties een piek in aanmeldingen. De vakantieperiodes kunnen voor sommige leerlingen een moeilijk periode zijn vanwege problematiek thuis. Vanuit het schoolmaatschappelijk werk proberen we samen met de betreffende leerling de schoolvakantie zo goed mogelijk voor te bereiden. Daarnaast is gebleken dat leerlingen goed bij het schoolmaatschappelijk werk terecht kunnen wanneer zij ondersteuning nodig hebben omtrent de praktische zaken die geregeld moeten worden wanneer zij de leeftijd van 18 bereiken.

Samenwerken
Om snel in te spelen op signalen en ontwikkelingen binnen de school, vindt het schoolmaatschappelijk werk het belangrijk om de samenwerking op te zoeken met partijen binnen en buiten de school. In 2023 is geïnvesteerd in de samenwerking met de GGD en de casemanagers jeugd van de gemeente.