Samenlevingsopbouw
2.1 Buurtwerk
Welstad werkt inmiddels bijna twee jaar vanuit zes wijkgerichte integrale teams, te weten:
- Stadskanaal Noord
- Stadskanaal Centrum, Maarsstee en Maarsveld
- Stadskanaal Parkwijk
- Musselkanaal en Mussel
- Onstwedde, Alteveer, Vledderveen
- Cereswijk en Maarswold
Afgelopen zomer is deze nieuwe organisatie indeling van Welstad geëvalueerd. Uit zowel de evaluaties als de wijkanalyses komt naar voren dat elke wijk een andere opbouw, kansen en uitdagingen heeft. Dit vraagt ook een vertaling vanuit het wijkteam. Hierdoor verschillen teams qua ervaring en deskundigheid. Wijkgericht werken sluit aan bij onze maatschappelijke opdracht. We stimuleren, activeren, signaleren, en verbinden. Met als doel de talenten en eigen kracht van inwoners en hun leefomgeving te versterken. Dit vraagt van ons om daar te zijn waar inwoners zich bevinden. Daarom hebben we in 2022 ingezet op structurele aanwezigheid, zichtbaarheid en toegankelijkheid in onder andere wijken, buurten, scholen, huisartspraktijken en in de bibliotheek. Elk wijkteam heeft inmiddels een eigen inloopmoment en verdeeloverleg, waardoor het wijkteam steeds beter zijn eigen wijk of dorp leert kennen en andersom de inwoners het wijkteam. Door middel van een aantal voorbeelden laten we graag de impact van onze wijkgerichte werkwijze zien.
Gebiedsgerichte Aanpak Maarsveld
Door als sociaal werk betrokken te zijn bij de gebiedsgerichte aanpak Maarsveld stimuleren we betrokkenheid onder inwoners en positioneren we het sociale aspect van de wijkaanpak.
De gebiedsgerichte Aanpak (GGA) Maarsveld is een samenwerking tussen Lefier, de gemeente, het Regionaal Woon- en Leefbaarheidsplan (hierna RWLP) en Welstad met als doel om samen met inwoners, (vrijwilligers en belangen)organisaties en ondernemers het wonen en leven in Maarsveld mooier en leuker te maken. In het najaar zijn twee leden vanuit het wijkteam, samen met de betrokken partijen, meerdere keren fysiek in de wijk aanwezig geweest, met als doel om het gesprek aan te gaan met inwoners over wat goed gaat in Maarsveld en wat de aandacht vraagt. Op deze manier stimuleert Welstad de betrokkenheid van inwoners bij de wijkaanpak. Naast de inzet in Maarsveld heeft het wijkteam ook ingezet in aanwezig-/zichtbaarheid in de wijk Maarstee door middel van buurtrondes en activiteiten. Dit heeft geresulteerd tot een aantal positieve reacties en gesprekken met de inwoners van de wijk.
‘’Koffie drinken gaat om gezellig bij elkaar zijn. Ieder respecteert elkaar met zijn of haar eigenaardigheden of bijzonderheden’’. – bezoeker inloopochtend De Spont
Samen op locatie in de Parkwijk
Het wijkteam Parkwijk biedt ondersteuning aan de wijkraad en zet in op de verbinding tussen Vluchtelingenwerk, Cosis en de wijkraad. Zij delen samen een locatie (De Sevenhof) de Parkwijk.
De wijkraad van Parkwijk is in de zomer verhuisd van de Anne de Vriesschool naar de Sevenhof, waar ook Cosis, Vluchtelingenwerk en Welstad is gehuisvest. Vanwege de locatie in de wijk had de wijkraad in eerste instantie enige moeite met deze verhuizing. Welstad heeft de wijkraad ondersteund in deze verhuizing. Welstad ondersteunt daarnaast de wijkraad ook in het organiseren van activiteiten en het werven van leden.
Inzet op zichtbaarheid in Stadskanaal Noord
Door middel van inloopmomenten en proactief inwoners opzoeken leert het wijkteam de wijk beter kennen en andersom. Dit maakt preventie mogelijk.
Het team heeft zich in 2022 volop gericht op zichtbaarheid van het wijkteam in Noord. Zo zijn in het voorjaar bloembollen met een kaartje met contactgegevens uitgedeeld in Noord en hebben zij een lokale inloop opgestart in MFA Noordstee (het lokale wijkgebouw). Er is daarnaast contact gelegd met de basisscholen in de wijk met als doel om het schoolmaatschappelijk werk op te starten. Dit is inmiddels gerealiseerd.
Volop samenwerken met kerken, vrijwilligers en inwoners in de buitendorpen
De inzet van het wijkteam Onstwedde, Alteveer, Vledderveen heeft geleid tot een aantal mooie samenwerkingen en activering van inwoners(initiatieven), zoals de weggeefkast en een jongerenraad. We continueren waar kan en zetten in waar nodig. Door middel van inclusief sporten laten we zien dat alle inwoners, ook inwoners die te maken hebben met kwetsbaarheden, aan kunnen sluiten bij sportactiviteiten en aan de slag kunnen gaan met vitaliteit.
Vrijwilligers zijn onmisbaar in de samenleving. Daarom zetten wij in op het ondersteunen en activeren van vrijwilligers. Een mooi resultaat hiervan is de opening van een weggeefkast in Onstwedde en de opstart van de lokale jongerenraad (Junioren Dorpsbelang(JUB)). Het doel van het JUB is om jeugd te betrekken in de besluitvorming van het dorp.
T’Inloophuus in Onstwedde en Alteveer is een uitstekend voorbeeld van wijkgericht (samen)werken. Dit is een laagdrempelige plek waar inwoners terecht kunnen voor informatie en advies, contact met dorpsgenoten en een grote variatie aan activiteiten. Hierin werken we samen met meerdere partijen, zoals de Bibliotheek, Humanitas, Stichting Present, de Ruilwinkel Alteveer en de Drijscheer.
In Onstwedde is daarnaast ingezet op inclusief sporten door onder andere het Allstar beweegfestival, scootmobieltochten en een rollatorwandeltocht. Hierin is de samenwerkingen met lokale sportverenigingen en zorginstellingen(Zorghuis Samen) opgezocht.
Op het gebied van financiën is een mooie samenwerking met de lokale kerken ontstaan. Met als resultaat het uitdelen van energiepakketten, de start van de budgetmaatjes en het aanbieden van zwemabonnement voor gezinnen die te maken hebben met financiële moeilijkheden, zodat ook deze doelgroep in beweging kan blijven.
Inwoners uit de wijk Cereswijk laten zien dat je ook een fijne zomervakantie kunt hebben in je eigen wijk
Mede door de ondersteuning en activering vanuit Welstad hebben inwoners weer de jaarlijkse spelweek kunnen organiseren voor kinderen uit de wijk die niet op vakantie gaan.
De spelweek in Cereswijk is een week met activiteiten voor de kinderen in Cereswijk. Dit wordt georganiseerd omdat veel kinderen in deze wijk niet op vakantie gaan. Vrijwilligers uit de wijk bedenken de activiteiten en voeren deze uit, met ondersteuning van de buurtwerker. Het beoogde resultaat is een week met leuke activiteiten voor de kinderen. Ook is het de bedoeling dat de groep vrijwilligers de week zo zelfstandig mogelijk kan organiseren en uitvoeren.
De vrouwengroep Maarswold als resultaat van wijkgericht werken
Door onze aanwezigheid en zichtbaarheid in de wijk zijn signalen van eenzaamheid samengebracht tot een vrouwengroep.
Het wijkteam Maarswold komt in contact met een groep vrouwen. De groep van zes vrouwen Maarswold geeft aan weinig contacten te hebben. Naar aanleiding van dit signaal is de Vrouwen Ontmoetingsgroep opgezet om hen samen te brengen zodat zij samen activiteiten kunnen opzetten. De groep is gestart met zes vrouwen en kan verder uitgebreid worden met vrouwen die dezelfde behoefte hebben.
‘’Fijn dat je ons bij elkaar hebt gebracht. Het is een fijne groep vrouwen. Dit voelt goed. Het is fijn om zo bij elkaar te zijn en samen te praten en dingen te ondernemen.’’ – Deelnemers over de Vrouwen ontmoetingsgroep Maarswold
Werken aan sociale cohesie in Het Lint Musselkanaal
Activiteiten in het wijkcentrum Lint brengen ontmoeting, verbinding en bevordert de sociale cohesie in Musselkanaal.
In wijkcentrum het Lint heeft ook in 2022 een grote variatie aan structurele activiteiten voor jong en oud plaatsgevonden, waaronder de kidsclub, inloopmomenten, jeugdsoos SKILLZ, sport, spel en creatieve activiteiten. Bij al deze activiteiten zijn vrijwilligers actief, waarbij ingezet wordt op verzelfstandiging van de vrijwilligers en bezoekers van de activiteiten. We ondersteunen daar waar nodig en versterken daar waar het kan. Hierin zoeken we ook samenwerking op met andere organisaties en ketenpartners. Voor het lokale wijkteam is het Lint van meerwaarde omdat inwoners laagdrempelig met het team in contact kan komen. Hierdoor worden signalen sneller opgevangen, wat preventie mogelijk maakt.
In Musselkanaal kunnen bewoners van het AZC terecht bij de #Meedoenbalie, voor het vinden van vrijwilligerswerk buiten het AZC om. Meer over het project #Meedoen is te vinden in hoofdstuk 6.
De jeugd denkt mee in de gebiedsontwikkeling Musselkanaal
Welstad biedt de jeugd van Musselkanaal een podium om mee te denken over hun eigen dorp.
De jeugd is de toekomst. Daarom willen we dat naast volwassen ook de jeugd een podium heeft om mee te denken over zijn of haar eigen leefomgeving. Vanuit het project Dorp van de Toekomst worden kinderen in de wijk geactiveerd om mee te denken over de lokale gebiedsontwikkeling. Welstad ondersteunde de kinderen om tot een uitgewerkt idee te komen. De leerlingen van de Lindenborgh zijn uiteindelijk op het idee gekomen om een ontmoetingsplek (in de vorm van een keet met terras) op het BAGterrein te creëren. Hier kunnen inwoners terecht voor een kopje koffie/thee. Het plan is inmiddels uitgewerkt. In 2022 is de keet operationeel gemaakt en zijn er inwoners geworven om de keet te bemannen. De integrale gebiedsontwikkeling is een nieuwe fase ingegaan. Na de evaluatie zijn een aantal pijlers verder doorontwikkeld. Vooral op de pijlers sociaal en collectief heeft Welstad een rol. Op basis van de uitkomst van deze twee pijlers onderzoekt het dorp de mogelijkheden een dorpsbedrijf te ontwikkelen. De inwoners van het dorpsbedrijf weet Welstad goed te vinden en benaderd op eigen initiatief het lokale wijkteam wanneer zij ondersteuning bij het dorpsbedrijf nodig hebben.
Gezamenlijk brengen we de lokale energietransitie dichterbij
De waardevolle samenwerking tussen de kerken en Welstad bij het uitdelen van energiepakketten bij inwoners heeft geleid tot de energiemarkt in 2023, waardoor nog meer inwoners geïnformeerd worden over het verlagen van de energierekening en het sociale aspect van de energietransitie gepositioneerd wordt bij onze lokale netwerkpartners.
Naar aanleiding van de hoge energielasten heeft een grote groep inwoners moeite met het betalen van de energierekening. Vanuit dit signaal is een waardevolle samenwerking tussen de kerken en Welstad ontstaan, waarin gezamenlijk energiepakketten zijn uitgedeeld aan inwoners met een koopwoning in Onstwedde. Dit met als doel inwoners informatie en advies te bieden rondom het verduurzamen van de woning. Hierbij is ook de samenwerking opgezocht met Lefier, de gemeente en RWLP waardoor het project is uitgerold naar huurwoningen en andere dorpen. Ook is als gevolg van het uitdelen van de energiepakketten het idee naar voren gekomen om gezamenlijk na te denken hoe we inwoners via bijeenkomsten in de wijk kunnen informeren over de mogelijkheden rondom energiebesparing en het aanvragen van compensatie voor de energierekening. Begin 2023 worden deze bijeenkomsten in de vorm van energiemarkten georganiseerd. In samenwerking met dezelfde partijen is in Onstwedde en Alteveer een bewonersinitiatief ondersteund, met als doel inwoners te ondersteunen die in de problemen komen door de hoge energiekosten. Inwoners zijn persoonlijk benaderd en hebben advies gekregen over energiebesparende maatregelen en het verduurzamen van de woning.
Samen met de thuiszorg in Stadskanaal en Musselkanaal is ingezet om inwoners in beeld te brengen die wel recht hebben op energietoeslag maar deze nog niet hebben aangevraagd. Nadat de inwoners in beeld zijn gebracht is proactief aan deze doelgroep ondersteuning aangeboden. In dit kader is ook een poster verspreid in de wijken en via verschillende media kanalen met als doel om inwoners te wijzen op hun recht om energietoeslag aan te vragen. Inwoners konden hiervoor terecht bij de spreekuren van Welstad. Hier is veel gebruik van gemaakt.
Gezamenlijk bieden we als Stadskanaal een plek voor Oekraïners
Door het beschikbaar stellen van de Kwinne en de ondersteuning vanuit Welstad hebben Oekraïners een plek om te koken en zijn zij gekoppeld aan vrijwilligers, met als doel wegwijs te worden in de gemeente.
Via de gemeente is bij Welstad de vraag binnengekomen om de 110 Oekraïners in de gemeente te ondersteunen op het gebied van ontmoeten en vrijwilligerswerk. Naar aanleiding van deze vraag hebben wij, samen met Vluchtelingenwerk, spreekuren gedraaid op de verschillende opvanglocaties. De rol van Welstad was het samenbrengen van maatjesvragen. Vluchtelingenwerk was verantwoordelijk voor de praktische zaken. Er hebben zich veel inwoners als vrijwilliger aangemeld bij onder andere de gemeente, de kerken, verenigingen en Welstad. Welstad heeft voor de Oekraïners iedere ochtend De Kwinne beschikbaar gesteld, zodat zij zelfstandig maaltijden kunnen bereiden. Hier wordt veel gebruik van gemaakt.
Vluchtelingen konden meedoen aan het collectieve aanbod van Welstad, maar hier bleek weinig behoefte aan te zijn. Daarnaast heeft Welstad, dankzij het aanbod van de inwoners die wat wilden betekenen, een hulpaanbod opgezet, maar ook daar bleek weinig behoefte aan te zijn. We zagen dat de groep vooral behoefte had aan rust, contact met het thuisfront en het regelen van de basisbehoeften. Pas later volgden de maatjesvragen waarbij Welstad een rol had in het samenbrengen van vraag en aanbod.
2.2 Sport, bewegen en cultuur
Via sport en beweegactiviteiten wordt naast preventie op het gebied van gezondheid, ook ingezet op het verbreden van talenten, interesses en het sociale netwerk.
Vanuit zowel onze reguliere opdracht als vanuit het sport- en preventie akkoord zet buurtwerk sport in op sport, beweging en preventie. Onze inzet gaat om meer dan alleen het bevorderen van de lichamelijke gezondheid; we zetten sport en beweging vooral ook in als middel tot participatie en sociaal-emotionele doeleinden. We lichten een paar activiteiten uit.
-
Club extra
Club Extra is een weerbaarheidstraining dat Stadskanaal breed wordt aangeboden aan kinderen, vanuit verschillende basisscholen. We richten ons hierbij op doelgroep kinderen die moeite hebben met het aangeven van hun grenzen, snel boos zijn of die te maken hebben met onzekerheid. De training bestaat uit een intake, weerbaarheidsoefeningen in groepsverband en individuele aandacht. Daarnaast is er contact met ouders. Door middel van sport en spel gaan kinderen op een speelse wijze aan de slag met het omgaan met winst en verlies, samenwerken, sociale vaardigheden, leiding geven en (spel) regels. We merken dat de kinderen veel plezier beleven aan de spel en beweegactiviteiten en sociaal vaardiger worden.
‘’Ik vond sporten echt niet leuk, maar kijk er nu elke week naar uit om te gaan sporten met jullie’’
– Deelnemer Trainings- en Diagnose Centrum (TDC)
-
Sportinstuif (naschoolse activiteiten)
Elke dinsdag organiseren we voor basisschool de Neutenboom de zogenoemde sportinstuif. Door middel van deze naschoolse activiteit bieden we kinderen de kans om kennis te maken met verschillende vormen van sport en spel. Hiermee hopen we kinderen te enthousiasmeren voor een sport en hen naar een sportvereniging toe te leiden. We zijn in 2022 begonnen met vijftig kinderen. Momenteel hebben we een vaste groep van dertig kinderen die op reguliere basis meedoen aan de activiteiten, waardoor bij een grote groep kinderen structureel ingezet wordt op gezondheid en het verbreden van interesses en talenten.
-
KidsLife
KidsLife is een programma voor kinderen met overgewicht in de leeftijd van 6-18 jaar. Overgewicht onder kinderen is een groot probleem in Nederland en komt ook veel in de gemeente Stadskanaal voor. Welstad biedt in dit kader een beweeguurtje voor deze doelgroep, met als doel kinderen plezier laten ervaren met bewegen zodat zij ook in de toekomst blijven bewegen. Daarnaast is er tijdens de lessen aandacht voor de motorische ontwikkeling. Kinderen worden hiervoor verwezen vanuit de kinderarts. Daarnaast vindt er ook samenwerking plaats met een diëtist, huisartsen, de GGD en fysiotherapeut.
-
Sportgroep voor ouderen
Iedere donderdagochtend komt een vaste club van acht ouderen bijeen om samen te sporten/bewegen. De deelnemers hebben zelf geen financiële mogelijkheden om lid te worden van een sportschool. De sportgroep biedt de mogelijkheid om aan de slag te gaan met vitaliteit en om op een laagdrempelige manier met andere inwoners in contact te komen. Een aantal van deelnemers hebben ook buiten de sportgroep met elkaar contact. Ze wandelen samen of lenen elkaar boeken uit. Veel van de deelnemers hadden voorheen weinig contacten. Het mooie aan de groep is dus dat niet alleen de vitaliteit omhoog gaat, ook het sociale netwerk neemt toe.
Praktijkvoorbeeld: de wandelgroep
Begin 2022 is een deelnemer vanwege haar suikerziekte vanuit de huisartspraktijk naar de wandelgroep verwezen. Ze had veel moeite met lopen en had aan het begin hierin veel begeleiding nodig. Na een jaar meewandelen heeft de vrouw zichtbaar vooruitgang geboekt. Ze kan inmiddels de gehele Pageplas rond en heeft minder insuline nodig. Ze voelt zich fitter en heeft er een aantal fijne nieuwe sociale contacten bij.
“Een deelnemer liet mij trots haar vetpercentage zien. Ze was erg blij met de vooruitgang die ze geboekt had” – Buurtwerker Sport
2.3 VIP!
Het VIP! biedt inwoners een rol van betekenis en maakt talenten en kwaliteiten zichtbaar.
Het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP!) biedt een aantal diensten t.b.v. het vrijwilligerswerk in onze gemeente;
- informatie/advies, vacaturebank en persoonlijke bemiddeling;
- deskundigheidsbevordering vrijwilligers;
- promotie en waardering;
- Bemiddeling voor inwoners die een traject sociale activering volgen bij de gemeente, samen met de inwoner wordt gekeken naar passend vrijwilligerswerk.
Het Leer en Doe festival
In 2022 mochten we vanuit Welstad weer het Leer en Doe festival organiseren. Tijdens het Leer en Doe Festival krijgen lokale maatschappelijke organisaties, stichtingen en verenigingen de mogelijkheid om hun activiteiten voor het komende seizoen te presenteren en (nieuwe) leden en vrijwilligers te werven. Ook werd een podium geboden voor artiesten waar zij hun talenten konden presenteren. In onderstaand praktijkverhaal is te lezen hoe het Leer en Doe festival en vrijwilligerswerk een podium kan zijn voor (het versterken van) talent.
Het festival is nadien geëvalueerd met betrokkenen. Uit de evaluatie is naar voren gekomen dat 72,8% van de organisaties die het festival hebben bezocht het festival als goed tot zeer goed waarderen.
Praktijkvoorbeeld: vrijwilligerswerk versterkt talent
Een jaar geleden kwam Astrid* langs bij het inloopspreekuur van Welstad. Astrid zat op dat moment in de ziektewet vanwege psychische klachten en een burn-out. In de gesprekken met het maatschappelijk werk is Astrid gaan nadenken over waar zij blij van wordt en waar ze goed in is. Ze heeft conservatorium afgerond en heeft in het verleden veel gedaan in de muziek. Door de gesprekken ontdekte ze dat ze graag weer meer met muziek wil doen. Toen kwam het Leer en Doe Festival in beeld en is ze gevraagd om op te treden tijdens het festival. Door haar optreden bij het festival is ze in contact gekomen met Hospice Veen en Wolden. Daar heeft zij inmiddels diverse keren opgetreden en zet ze daarmee haar talent in om de bewoners van het hospice even afleiding te bieden.
*Fictieve naam