Opbouwwerk
Hoewel de term "sociaal werk" vaak verwijst naar een bredere beroepsgroep, wordt in deze context bedoeld het werk in buurten dat gericht is op laagdrempelige ondersteuning in het dagelijks leven, zoals gebruikt door de gemeente Noordoostpolder.
Opbouwwerk
Met de inzet van de opbouwwerkers bevorderen we de sociale inclusie en cohesie in Emmeloord en de 10 dorpen van de Noordoostpolder. De opbouwwerkers zijn aanwezig in de wijk of het dorp, waardoor ze de inwoners goed kennen en inzicht hebben in de kansen en uitdagingen die er spelen. Door daar te zijn waar inwoners zijn, stimuleren en faciliteren ze bewonersparticipatie, vrijwilligersorganisaties en ketenpartners.
De opbouwwerkers maken gebruik van bestaande voorzieningen in de dorpen en wijken of bouwen waar nodig mee aan nieuwe voorzieningen die een sterke sociale basis bevorderen.
Door hun kennis en expertise zijn de opbouwwerkers waardevolle partners in veel verschillende netwerkoverleggen.
De opbouwwerkers signaleren zowel individuele als collectieve ondersteuningsbehoeften en verwijzen door naar interne collega’s, zoals de nanny’s, onafhankelijke cliëntondersteuning, mantelzorgondersteuning en het Vrijwilliger Informatie Punt. Waar het gaat om jongeren trekken we samen op met de jongerenwerkers. Waar het gaat om bewegen trekken we samen op met de beweegcoaches.
Ons bereik
Informatie en advies
319 vragen
Individuele trajecten
5 trajecten
Collectieve inzet
51 bijeenkomsten
Collectieve inzet
1.773 deelnemers
Hulp bij zelforganistie
27 initiatieven
Hulp bij zelforganisatie
831 inwoners
Individueel
We hebben dit jaar een aantal individuele ondersteuningstrajecten opgepakt. Vaak zetten we deze vorm van ondersteuning in om iemand te ondersteuning om eigen regie te (her)vinden. Hierbij hebben we gemiddeld 6 contactmomenten. Vaak vindt een inwoner een fijne invulling door aan te sluiten bij een activiteit in de buurt.
Top 3 ZRM
De drie thema’s waarover de meeste vragen behandeld zijn: maatschappelijke participatie, sociaal netwerk en tijdsbesteding.
Collectief
Bij het organiseren van collectieve activiteiten sluiten we zoveel mogelijk aan bij maatschappelijke thema's, signalen en behoeften. Een mooi voorbeeld hiervan is de kaartenactie in de week tegen de Eenzaamheid. Hierbij hebben 1.093 basisschoolleerlingen van 10 deelnemende scholen een mooie kaart hebben gemaakt voor iemand die volgens hen wel een kaartje verdiende.
“Wat een leuke actie zowel de leerlingen als leerkrachten zullen meedoen.”
Een ander prachtig voorbeeld is het theaterstuk De Blikopener, waarover ook te lezen is in onze highlights. De werkwijze van de opbouwwerker heeft ervoor gezorgd dat het toegankelijkheidpanel in zijn kracht is gezet. En door het Cultuurbedrijf Noordoostpolder te verbinden aan dit maatschappelijke thema, werd het thema genormaliseerd en bespreekbaar gemaakt. Er zijn duurzame contacten ontstaan tussen het panel. Maar ook de regisseur van het theaterstuk voelt zich verbonden aan de thematiek en heeft aangegeven graag een vervolg te geven aan het creëren van bekendheid voor toegankelijkheid in de Noordoostpolder. Daarnaast voelen bezoekers zich aangesproken om in hun eigen netwerk aan de slag te gaan met het onderwerp.
Quotes vanuit het toegankelijkheidspanel:
“Er is naar mij geluisterd, ik word niet aan de kant geschoven.”
“We worden als volwaardig gesprekspartner gezien, we weten niet hoe het ontwikkeld maar op dit moment worden we gezien en gewaardeerd!”
“Samen staan we sterk, we hebben het gevoel dat we echt een vuist kunnen maken.”
“Een situatie uit mijn leven maakte mensen aan het lachen waardoor het voor mij ook lichter wordt.”
Quotes vanuit bezoekers:
“Als gemeente is onze blik geopend dat er nog wel verbeteringen mogelijk zijn op het gebied van toegankelijkheid, we willen graag in gesprek gaan met het panel om te kijken hoe we samen een betere inclusieve samenleving kunnen vormgeven”
“Ik ga nog eens goed kijken naar de inrichting en daarmee de toegankelijkheid van mijn winkel” “ik ga in het vervolg beter opletten hoe ik mijn auto parkeer”
“ik ga bij mijn straat eens kijken waar de containers neergezet moeten worden en hoe het dan gesteld is met de bereikbaarheid voor mensen met een hulpmiddel”
Ondersteunen bij zelforganisatie
Naast het organiseren van eigen collectieven, zetten de buurtwerkers ook echt in om inwoners of netwerkpartners te ondersteunen bij zelforganisatie. Deze vorm van ondersteuning richt zich vooral om de ander in staat te stellen om het initiatief te organiseren, hiermee creëren we een duurzame verbetering van voorzieningen in de buurt. We helpen een initiatief vaak een aantal bijeenkomsten op weg maar laten ook weer los wanneer dit mogelijk is.
Een mooi voorbeeld hiervan zijn een aantal inwoners uit de wijk De Zuidert, die het initiatief hebben genomen om iets te betekenen voor de eenzame bewoners uit de wijk. Onder de naam ‘Zuidzoekt’ zijn er verschillende bijeenkomsten georganiseerd. Zo is er een kerst- en paasbrunch georganiseerd. Ook zijn er zomeractiviteiten voor de jeugd opgezet, heeft de wijk meegedaan met NL Doet en schoonmaakacties in de wijk. Door de inzet van de opbouwwerker zijn er een mooie samenwerkingen ontstaan tussen de initiatiefnemers, het buurthuis, Firda en het jongerenwerk, waardoor steeds meer mensen bereikt worden in de wijk.
“Door de activiteiten van Zuidzoekt voel ik me minder alleen”
“ Ik kom bijna altijd bij de activiteiten van Zuidzoekt, het is gezellig en in ontmoet er andere mensen"
Een voorbeeld uit de praktijk
Asset-Based Community Development (ABCD): Positief investeren in de buurt
Het team opbouwwerk volgde aan het einde van het jaar een intensieve ABCD-training van drie dagen. In maart 2025 hebben we een terugkomdag. Tijdens deze training hebben we alleen de theorie achter ABCD geleerd, maar ook samen een visie ontwikkeld die ons als team verbindt en richting geeft aan ons werk. Deze gezamenlijke visie helpt ons met enthousiasme en een gedeelde passie aan de slag te gaan.
We versterken verbindingen
De gedachtegoed ABCD vertaald goed wat opbouwwerk is. Het is als een plant die zowel boven als onder de grond groeit. Boven de grond zie je de zichtbare resultaten: de activiteiten, de betrokkenheid van bewoners en de nieuwe contacten die ontstaan. Maar het belangrijkste werk gebeurt onder de grond: we planten zaadjes door verbindingen te maken en netwerken te versterken. Dit proces is vaak onzichtbaar, want pas later blijkt wat er uit deze verbinden ontstaat. Maar het proces is essentieel voor duurzame verandering.
Aanwezig zijn in de buurt
Als opbouwwerkers zijn we daar waar de bewoners ons nodig hebben. Het is niet onze taak om ideeën op te dringen, maar om te luisteren, samen te brengen en mensen te helpen in het vinden van gezamenlijke belangen. Het is onze rol om ruimte te creëren voor bewoners om zelf in actie te komen. Dit ervaren we tijdens onze initiatieven in de buurten. We hebben bijvoorbeeld een soeptour georganiseerd in verschillende dorpen. Het uitdelen van soep zorgde niet alleen voor gesprekken, maar het leidde ook tot nieuwe contacten en verbindingen. Zo zagen we in Nagele hoe bewoners die elkaar eerst niet kenden, later samen projecten oppakten. En ook in het buurthuis Zuidert gebeurde er iets moois: een opbouwwerker sprak met een oudere dame die geen sociale contacten had. Dankzij een spontane actie van een andere bewoner werd deze dame geholpen en kwam ze in contact met anderen. Dit zijn voor ons voorbeelden van hoe community building werkt. We zagen mensen die elkaar niet kenden, maar samen aan de slag gingen.
Experimenteren met ABCD met oog voor impact
Wat we door onze ervaring met ABCD vooral hebben geleerd, is dat de onzichtbare processen onder de oppervlakte – zoals vertrouwen, saamhorigheid en aandacht voor elkaar – de basis vormen voor een sterke gemeenschap. Wij, als opbouwwerkers, zijn ons steeds meer bewust van de impact die ons werk heeft, maar het blijft een uitdaging om deze impact zichtbaar te maken. In de eerste helft van 2025 gaan we in duo’s aan de slag in buurten die we minder goed kennen. We gaan gesprekken aan met inwoners, ontdekken wat ze kunnen, wat hen bezighoudt en welke talenten er aanwezig zijn. Door te starten met nieuwsgierige gesprekken, hopen we de kracht van de inwoners te benutten wat zal leiden tot duurzame verbindingen in de buurt. Want wat we al hebben gemerkt is dat als je mensen de ruimte geeft om hun eigen krachten in te zetten, ze vaak meer doen dan je verwacht.
Buurtbemiddeling
Buurtbemiddeling
De aanpak van buurtbemiddeling speelt een belangrijke rol in de leefbaarheid in buurten en dorpen. Buurtbewoners blijven met elkaar in gesprek om samen oplossingen te zoeken voor dreigende conflicten, waardoor complexere situaties zoveel mogelijk worden voorkomen. Buurtbemiddeling wordt gezamenlijk gefinancierd door de gemeente Noordoostpolder en woningcorporatie Mercatus.
Ons bereik
Aantal aanvragen
74 casussen
Behandeld door buurtbemiddeling
59 casussen
Opgelost door buurtbemiddeling
42 casussen
Wanneer we een aanvraag krijgen voor buurtbemiddeling vindt er een intake plaats. Tijdens de intake wordt getoets of een casus geschikt is voor een buurtbemiddelingstraject.
Deze intake wordt gedaan door de coördinator buurtbemiddeling, dit is een professional in dient bij Carrefour. Ongeschikte casussen worden teruggelegd bij de aanvrager of verder doorverwezen.
Het bemiddelingstraject wordt uitgevoerd door geschoolde vrijwilligers van Carrefour. In 2024 zijn 70,1% van de casussen (42 casussen) opgelost door de inzet van buurtbemiddeling
“Door anders te kijken, kunnen we meer zien”
Verwijzingen naar buurtbemiddeling
Politie (10) en Mercatus (9) verwijzen het vaakst door naar buurtbemiddeling.
In 52 gevallen meldt de inwoner zichzelf aan voor een traject, al dan niet na overleg met een instantie.
Verhouding huur/koopwoningen
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| soort woning | aantal |
|---|---|
| huur-huurwoning | 36 |
| huur-koopwoning | 2 |
| koop-koopwoning | 32 |
Deelname aan regionale bijeenkomsten
Er hebben 3 regionale bijeenkomsten plaatsgevonden voor de coördinatoren buurtbemiddeling. Tijdens deze bijeenkomsten worden signalen en trends besproken met andere coördinatoren buurtbemiddeling vanuit andere gemeenten.
Buurtbemiddeling is leuk, geeft voldoening en draagt bij aan een leefbare polder. Ik ben blij daar een steentje aan bij te kunnen dragen.
Een voorbeeld uit de praktijk
Mijn naam is Egbert de Vos, gepensioneerd sinds juli 2018, en ik heb mijn werkzame leven grotendeels in het gemeentelijk bouwtoezicht doorgebracht. Een klein deel van mijn werk bestond uit het behandelen van klachten over buren, dieren en andere overlastsituaties. Ik vond dit altijd interessant, niet alleen om technische of juridische redenen, maar vooral om te begrijpen hoe mensen dingen ervaren en omgaan met klachten. Deze kennis bleek van groot belang bij het vinden van oplossingen.
In 2018 zag mijn vrouw een advertentie voor buurtbemiddeling en zei: “Dat is wel iets voor jou.” Na een kort kennismakingsgesprek met de coördinator en een cursus van twee zaterdagen werd ik buurtbemiddelaar.
Mijn eerste bemiddeling was eind 2018, over klachten over rook van een vuurton, blaffende honden en het recht van overpad. Dit was meteen een complexe situatie. Bij Buurtbemiddeling werken we altijd met twee bemiddelaars, bij voorkeur een man en een vrouw, om evenwicht te waarborgen. Dat evenwicht is essentieel, naast neutraliteit en onpartijdigheid. Na een uur praten kwamen we tot oplossingen en vertrokken de partijen opgelucht en tevreden. Zes weken later vroeg ik hoe het ging: beide partijen groeten elkaar weer en gaan respectvol met elkaar om. Dat is precies wat we willen bereiken.
Na deze eerste bemiddeling volgden er vele andere. Het is niet altijd zo dat een bemiddeling slaagt, vooral als één van de partijen niet wil meewerken. Maar als een gesprek doorgaat, lukt het in verreweg de meeste gevallen om een oplossing te vinden.
