Opstap
De Opstap trajecten zijn bedoeld om ontwikkelingsachterstanden bij jonge kinderen te voorkomen of weg te werken. Het zijn spelprogramma's waarin ouders samen met hun kinderen spelend leren. De gezinnen krijgen een programma en materialen aangeboden wat bewezen effectief is om te gebruiken. Ieder kind met een taal of ontwikkelingsachterstand kan aangemeld worden.
De Opstap trajecten zijn onderverdeeld in verschillende categorieën gebaseerd op leeftijden. Zo is 'Instapje' een gezinsgericht stimuleringsprogramma, gericht op het vergroten van de onderwijskansen van kinderen van 0-2 jaar uit achterstandssituaties. Opstapje richt zich op kinderen van 2 tot 4 jaar en hun (laagopgeleide) ouders. Doel is het bevorderen van een betere aansluiting op de basisschool voor twee- tot vierjarige kinderen uit achterstandssituaties. En Opstap richt zich op vier- tot zesjarige kinderen en hun (laagopgeleide) ouders. Het doel hierbij is om de onderwijskansen van deze kinderen te vergroten door de ouders twee jaar lang vijf keer per week activiteiten met de kinderen uit te laten voeren die de ontwikkeling stimuleren. Dit alles wordt ondersteund en begeleid door middel van huisbezoeken, waar bijvoorbeeld vroeg- en voorschoolse educatie (vve) op school wordt ingezet. Ouders en verzorgers worden op die manier bij de opvoeding en ontwikkeling van hun kinderen betrokken en bewust gemaakt van de leerprocessen. Daarnaast zorgen de huisbezoeken er ook voor dat de medewerkers van de Opstap trajecten een signalerende functie kunnen vervullen, nu er zicht is op de thuissituatie. Verder hebben veel ouders via de medewerkers nieuwe contacten gelegd bij bijv. moedergroepen, koffieochtenden, de wandelclub etc. en worden ze eventueel meegenomen naar de bibliotheek of het Taalhuis. Er zijn voor de deelnemers geen kosten verbonden aan de Opstap trajecten.
Aantal individuele trajecten
In 2023 waren er 87 individuele Opstap trajecten in behandeling. 46 hiervan waren gericht op de leeftijdscategorie 0-4 jaar en de overige 36 trajecten waren gericht op kinderen in de leeftijd van 4-6 jaar.
De tabel hieronder geeft een overzicht van de individuele Opstap trajecten in 2023 en ter vergelijking 2022.
| 2023 | 2022 | |
Aantal individuele trajecten in behandeling in 2023 | 87 | 84 |
Aantal opgestart in 2023 | 39 | 33 |
Aantal afgesloten in 2023 | 27 | 36 |
Gem. doorlooptijd t/m laatste contact | 602 dagen | 577 dagen |
Gem. aantal contactmomenten bij afgesloten trajecten | 17,4 | 18 |
Individuele trajecten per wijk
De tabel hieronder laat zien in welke wijken van de gemeente Veendam de kinderen/ouders wonen die een Opstap traject volgden. Hieruit blijkt dat de meeste Opstap trajecten in Veendam-Kern en in Wildervank waren in 2023.
| Wijken | Aantal trajecten |
| Veendam-Kern | 59 |
| Wildervank | 15 |
| Veendam-buitengebied | 2 |
Aantal collectieve trajecten
In 2023 is er (ook) bij Opstap meer focus gelegd op het aanbieden van collectieve trajecten. Deze trajecten bieden we aan op verschillende basisscholen in Veendam en Wildervank, op school en onder schooltijd. Het is bedoeld voor kwetsbare kinderen met een (leer) achterstand in achterstandswijken in Veendam. Hier bereiken we kinderen met anderstalige ouders die door deze taalbarrière het Opstap traject thuis niet met hun kind kunnen doorlopen. Deze kinderen krijgen extra ondersteuning door een op maat gemaakt programma te werken aan de verbetering van de Nederlandse taal. Een aantal scholen zijn proactief benaderd om deel te nemen en zo het collectieve bereik te vergroten. Onderling hebben scholen ervaringen uitgewisseld, waardoor wij zelf naar aanleiding van succesverhalen ook door andere scholen benaderd zijn om ook daar deze trajecten aan te bieden.
Ouders worden 1 keer per 3 maanden bezocht door middel van een huisbezoek en worden gestimuleerd aan te sluiten bij de georganiseerde groepsbijeenkomsten op school. In 2024 gaan we werken met een Arabisch sprekende tolk die de drempel naar ouders nog meer zal verlagen. In 2023 hebben we contact gehad met kinderen van verschillende nationaliteiten, de grootste groep waren kinderen uit Syrië, Eritrea en Oekraïne.
We hebben collectieve inzet gepleegd op OBS De Sleutel, OBS De Viermaster, OBS De Noorderbreedte en de Mgr. Bekkerschool. We hebben 10 collectieve trajecten gehad met 173 bijeenkomsten. In totaal hebben we 110 kinderen ondersteuning geboden middels een collectief traject op school. In de Opstap trajecten werken we samen met verschillende partijen, zoals jeugdgezondheidszorg bibliotheek, peuterspeelzalen, kinderopvang en scholen. We betrekken ouders bij de opvoeding en ontwikkeling van hun kinderen en er worden lichte opvoedingsadviezen gegeven. Doorverwijzen naar andere ondersteuning kan doordat we één organisatie vormen met deBasis en gemakkelijk vorm gegeven worden. En wordt optimaal gebruik gemaakt van de kennis van collega sociaal werkers.
Opstapje in de praktijk
Sinds een paar weken biedt Opstapje haar diensten aan bij een meisje van net 2 jaar. Dit meisje heeft vanaf de geboorte gezondheidsproblemen en loopt daardoor achter in haar ontwikkeling. Naast de ondersteuning die het kind middels Opstapje krijgt, worden ook de ouders handvatten geboden om hier thuis spelenderwijs mee aan de slag te gaan. Tijdens de huisbezoeken werd geconstateerd dat ouders elke maand weer moeite hebben om rond te komen. Deze stress was tijdens elk gesprek merkbaar en daarom werd de samenwerking gezocht met de financiële ervaringsdeskundige van deBasis Veendam. Zij is in gesprek gegaan met de ouders. Zij kan veel voor dit gezin betekenen door haar advies en het aanbieden van boodschappenkaarten van het Rode Kruis. Hierdoor heeft het gezin weer extra financiële ruimte en kunnen ze weer wat meer ontspannen in het leven staan. Mooi om te ervaren dat deze bundeling van krachten zo’n positief resultaat heeft opgeleverd!
