Informele zorg
6.1 Mantelzorg
Mantelzorg is een onmisbare vorm van zorg, waarbij familieleden, vrienden of andere naasten hulp bieden aan iemand die dat nodig heeft. Naast praktische ondersteuning bieden mantelzorgers ook emotionele steun. Bij Welstad zetten we ons actief in om mantelzorgers te ondersteunen en onze waardering te tonen. Dit doen we vanuit de verschillende wijkteams, zodat we dicht bij de mantelzorgers staan.
Zo organiseerden wij in de Parkwijk een high tea, waar mantelzorgers erkenning kregen en hun behoeften konden delen. In Stadskanaal Noord boden we twee bijeenkomsten aan, waaronder een waarderingsmoment in Buurthuis ’t Lange End. Bij deze bijeenkomsten konden mantelzorgers ervaringen uitwisselen en steun bij elkaar vinden. In Onstwedde zorgden we voor ontspanning met een schilderworkshop en koffiemomenten, terwijl in Maarswold een gezellige bijeenkomst mantelzorgers de kans gaf om nieuwe contacten te leggen en ervaringen te delen.
Door onze bijeenkomsten blijven we als Welstad zichtbaar en laagdrempelig benaderbaar, zodat mantelzorgers weten dat ze op ons kunnen rekenen wanneer dat nodig is.
Jonge mantelzorgers
Jonge mantelzorgers zijn kinderen en jongeren die opgroeien met de zorg voor een naaste of zich veel zorgen maakt om een (zieke) naaste. In de gemeente Stadskanaal heeft naar schatting dertig procent van de kinderen hiermee te maken, een aanzienlijk aantal. Hoewel niet iedereen intensieve zorgtaken uitvoert, is het belangrijk om deze groep vroegtijdig te herkennen en passende ondersteuning te bieden. Daarom hebben we ons in 2024 actief ingezet om jonge mantelzorgers beter zichtbaar te maken. Op basis van onderzoek naar hun behoeften en hoe ze beter in beeld kunnen komen, hebben we een plan opgesteld en in uitvoering gebracht.
We bezochten alle middelbare scholen in de gemeente om docenten bewust te maken van het herkennen en ondersteunen van jonge mantelzorgers. Dit werd zeer positief ontvangen. Op advies van de jongeren zelf zijn posters opgehangen en ontvangen docenten digitale informatie om het thema in de lessen te integreren.
Dankzij deze inspanningen hebben we in 2024 aanzienlijk meer jonge mantelzorgers in beeld dan in 2023, met een stijging van 11 naar 26. Niet iedereen wil geregistreerd worden, maar ons belangrijkste doel is om hen te herkennen en de juiste ondersteuning te bieden.
Om jonge mantelzorgers te verbinden en te waarderen, hebben we een fundag georganiseerd met bowlen en eten. Dit was een groot succes. Twee kinderen wisselden contactgegevens uit om vaker af te spreken, wat laat zien hoe waardevol deze bijeenkomsten zijn. Daarnaast bleek uit de fundag dat een jongere behoefte had aan persoonlijke ondersteuning. Hierop bieden we nu wandelgesprekken aan als laagdrempelige vorm van begeleiding.
Vooruitblik
In 2025 breiden we onze aanpak verder uit naar de basisscholen, samen met sociaal werk op school. Door in gesprek te blijven met jonge mantelzorgers en professionals, blijven we inspelen op de behoeften van deze groep en zorgen we ervoor dat zij de erkenning en ondersteuning krijgen die ze verdienen.
6.2 Lotgenotengroepen
We organiseren diverse maandelijkse bijeenkomsten om sociale verbondenheid te versterken en ondersteuning te bieden aan mensen met dementie, niet-aangeboren hersenletsel (NAH) en Parkinson. Naast het delen van ervaringen en het ontvangen van informatie, spelen beweging en gezelligheid een belangrijke rol.
Ondersteuning voor mensen met dementie en hun partners
Het Alzheimercafé in Maarsheerd biedt maandelijks een plek voor ontmoeting en informatie, met telkens een gastspreker. Dit wordt mogelijk gemaakt door een werkgroep bestaande uit een buurtwerker, casemanagers dementie van Meander en BCM Ouderenzorg en vier vrijwilligers. Daarnaast organiseren we partnergroepen voor naasten van mensen met dementie, waar zij steun en begrip vinden bij elkaar.
Bijeenkomsten voor mensen met Niet-Aangeboren Hersenletsel
Voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel organiseren we bijeenkomsten waarin gezelligheid en het delen van ervaringen centraal staan. Op verzoek van de groep nodigen we sprekers uit. Twee vrijwilligers, die zelf ook deelnemen aan de groep, helpen bij de organisatie. In het interview hieronder komt een vrijwilliger aan het woord over de deze groep.
Parkinsoncafé
Elke twee weken vindt het Parkinsoncafé plaats, in samenwerking met een Parkinsonverpleegkundige van Treant. Sommige bijeenkomsten bevatten lezingen van sprekers, terwijl andere momenten meer gericht zijn op ontmoeting en uitwisseling. We zien dat de bijeenkomsten bijdragen aan herkenning en een sterkere sociale verbinding, waardoor deelnemers ook buiten het Parkinsoncafé contact met elkaar zoeken.
Met deze uiteenlopende activiteiten dragen we bij aan sociale verbinding, het delen van kennis en ervaringen, en een betere kwaliteit van leven voor de deelnemers.
Interview John
Hoe ben je bij Welstad terechtgekomen?
Ik heb jarenlang in de gehandicaptenzorg gewerkt, eerst als verpleegkundige en later als leidinggevende. Uiteindelijk rolde ik het onderwijs in. Ik ging wiskunde studeren, maar kreeg aan het begin van mijn studie een herseninfarct. Mijn studie werd een maand uitgesteld, maar daarna kreeg ik een tweede infarct. Werken lukte toen niet meer. Dat was in 2015, ik was toen 57 jaar.
Ondanks dat ik niet meer kan werken, heb ik nog steeds een prima leven. Ik heb me ingezet als vrijwilliger in het voortgezet onderwijs, waar ik Nederlands gaf aan leerlingen die niet uit Nederland kwamen. In 2022 kreeg ik de diagnose chronische kanker. Toen heb ik moeten stoppen met het vrijwilligerswerk. Sindsdien kan ik nog halve dagen actief zijn en moet ik dagelijks rusten. Verder zorg ik voor het huishouden en golf ik graag.
Hoe ben je in contact gekomen met de lotgenotengroep?
De groep is gestart in het Refaja ziekenhuis en later overgegaan naar Welstad. De groep is toen gesplitst in twee groepen: één voor deelnemers onder de 60 jaar en een voor boven de 60. Toen het bij Welstad werd ondergebracht, werd de groep kleiner: we begonnen met vijf deelnemers, daarna acht en inmiddels zijn we met vijftien. Mensen praten niet door elkaar heen, wat het een prettige groep maakt.
Sinds 2016 neem ik deel aan de groep, als vrijwilliger, maar vooral als deelnemer. Ongeacht het programma ben ik er altijd bij. Voor mij is de groep belangrijk omdat het me een vertrouwde omgeving biedt. Mensen met Niet-Aangeboren Hersenletsel (NAH) hebben vaak aanzienlijk minder contact met anderen dan voorheen. Ik was gewend om altijd met veel mensen te werken en ineens viel dat weg. Dankzij deze groep ben ik weer onder de mensen.
Wat brengt de groep jou?
Ik breng mijn eigen ervaringen en openheid mee. Ik praat luchtig over wat er met mij is gebeurd. Iedereen haalt er iets anders uit. Als mijn verhaal iemand helpt, is dat mooi meegenomen. Ik ervaar de interactie in de groep als waardevol en positief.
De omschakeling van een actief maatschappelijk leven naar plotseling niets meer kunnen doen, was een enorme klap. Op mijn 57e stond ik klaar voor een nieuwe loopbaan, ik had er zin in. Toen dat niet meer mogelijk was, vond ik dat erg lastig.
We komen maandelijks bij elkaar. Sommige deelnemers zijn verdrietig over hun situatie. Zelf heb ik dat niet zo ervaren, maar het maakt me wel alert op symptomen bij anderen. Met mijn vrouw heb ik daar open gesprekken over. Ik reflecteer op wat ik bij mijn groepsgenoten zie, zonder het direct op mezelf te projecteren. Toch check ik bij mezelf: herken ik dit?
Mijn karakter is veranderd, ik weet dat dit zo is. Daardoor ben ik voorzichtiger in mijn reacties naar anderen. Thuis hebben we hier veel tijd aan besteed. Mijn vrouw voelde zich soms betuttelend, maar ik ervoer dat niet zo. Het was een proces van elkaar opnieuw leren kennen.
Welke activiteiten doen jullie in de groep?
We behandelen onderwerpen zoals emoties en gedrag, rouwverwerking en spelen spellen zoals de kletspot en Steekje los. Die spellen helpen ons om na te denken over bepaalde vragen. De antwoorden en de uitwisseling van ervaringen geven mij meer inzicht in hoe anderen ergens in staan. Dat is leerzaam. Soms merk je dat iemand ergens moeite mee heeft en dan herken ik dat. We leren veel van elkaar.
Voor de zomer doen we altijd een externe activiteit. Zo zijn we bij Stonefarm geweest, een grote tuin met keien, bloemen en planten. We hebben ook gegolfd bij Golfbaan Gasselte. Eén van de deelnemers doet aan paragolf en had dat georganiseerd. Dat was een mooie ervaring. Afgelopen juni zijn we bij De Boerin geweest, een groot veeteeltbedrijf. In december lunchen we samen.
Hoe wordt de groep begeleid?
De sociaal werker is onderdeel van de groep en begeleidt gesprekken waar nodig. Wij kunnen namelijk snel afdwalen, maar we zijn niet hulpeloos! Natuurlijk speelt mee in welke mate iemand beschadiging heeft opgelopen. Sommige deelnemers worstelen er erg mee, zeker als ze ook nog puberende kinderen hebben. Je omstandigheden bepalen hoe je ergens mee omgaat.
Is er nog iets wat je wil toevoegen?
Voor mij is het fijn om buiten deze lotgenotengroep niet bezig te hoeven zijn met mijn hersenletsel. In deze groep kan ik mijn verhaal kwijt, zonder oordeel. Dit is wie ik nu ben: John versie 2.0.
